Theaetetus 195
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-04-09 13:14:02
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
ἐὰν δὲ πρὸς πᾶσι τούτοις ἐπ᾽ ἀλλήλων συμπεπτωκότα ᾖ ὑπὸ στενοχωρίας , ἐάν του σμικρὸν ᾖ τὸ ψυχάριον , ἔτι ἀσαφέστερα ἐκείνων . πάντες οὖν οὗτοι γίγνονται οἷοι δοξάζειν ψευδῆ . ὅταν γάρ τι ὁρῶσιν ἢ ἀκούωσιν ἢ ἐπινοῶσιν , ἕκαστα ἀπονέμειν ταχὺ ἑκάστοις οὐ δυνάμενοι βραδεῖς τέ εἰσι καὶ ἀλλοτριονομοῦντες παρορῶσί τε καὶ παρακούουσι καὶ παρανοοῦσι πλεῖστα , καὶ καλοῦνται αὖ οὗτοι ἐψευσμένοι τε δὴ τῶν ὄντων καὶ ἀμαθεῖς . [ 195β ]
Θεαίτητος
ὀρθότατα ἀνθρώπων λέγεις , ὦ Σώκρατες .
Σωκράτης
φῶμεν ἄρα ἐν ἡμῖν ψευδεῖς δόξας εἶναι ;
Θεαίτητος
σφόδρα γε .
Σωκράτης
καὶ ἀληθεῖς δή ;
Θεαίτητος
καὶ ἀληθεῖς .
Σωκράτης
ἤδη οὖν οἰόμεθα ἱκανῶς ὡμολογῆσθαι ὅτι παντὸς μᾶλλον ἐστὸν ἀμφοτέρα τούτω τὼ δόξα ;
Θεαίτητος
ὑπερφυῶς μὲν οὖν .
Σωκράτης
δεινόν τε , ὦ Θεαίτητε , ὡς ἀληθῶς κινδυνεύει καὶ ἀηδὲς εἶναι ἀνὴρ ἀδολέσχης .
Θεαίτητος
τί δέ ; πρὸς τί τοῦτ᾽ εἶπες ; [ 195ξ ]
Σωκράτης
τὴν ἐμαυτοῦ δυσμαθίαν δυσχεράνας καὶ ὡς ἀληθῶς ἀδολεσχίαν . τί γὰρ ἄν τις ἄλλο θεῖτο ὄνομα , ὅταν ἄνω κάτω τοὺς λόγους ἕλκῃ τις ὑπὸ νωθείας οὐ δυνάμενος πεισθῆναι , καὶ ᾖ δυσαπάλλακτος ἀφ᾽ ἑκάστου λόγου ;
Θεαίτητος
σὺ δὲ δὴ τί δυσχεραίνεις ;
Σωκράτης
οὐ δυσχεραίνω μόνον ἀλλὰ καὶ δέδοικα ὅτι ἀποκρινοῦμαι ἄν τις ἔρηταί με : ‘ὦ Σώκρατες , ηὕρηκας δὴ ψευδῆ δόξαν , ὅτι οὔτε ἐν ταῖς αἰσθήσεσίν ἐστι πρὸς ἀλλήλας οὔτ᾽ [ 195δ ] ἐν ταῖς διανοίαις ἀλλ᾽ ἐν τῇ συνάψει αἰσθήσεως πρὸς διάνοιαν ; ’ φήσω δὲ ἐγὼ οἶμαι καλλωπιζόμενος ὥς τι ηὑρηκότων ἡμῶν καλόν .
Θεαίτητος
ἔμοιγε δοκεῖ , ὦ Σώκρατες , οὐκ αἰσχρὸν εἶναι τὸ νῦν ἀποδεδειγμένον .
Σωκράτης
‘οὐκοῦν , ’ φησί , ‘λέγεις ὅτι αὖ τὸν ἄνθρωπον ὃν διανοούμεθα μόνον , ὁρῶμεν δ᾽ οὔ , ἵππον οὐκ ἄν ποτε οἰηθείημεν εἶναι , ὃν αὖ οὔτε ὁρῶμεν οὔτε ἁπτόμεθα , διανοούμεθα δὲ μόνον καὶ ἄλλ᾽ οὐδὲν αἰσθανόμεθα περὶ αὐτοῦ ; ’ ταῦτα οἶμαι φήσω λέγειν .
Θεαίτητος
καὶ ὀρθῶς γε . [ 195ε ]
Σωκράτης
‘τί οὖν , ’ φησί , ‘τὰ ἕνδεκα ἃ μηδὲν ἄλλο ἢ διανοεῖταί τις , ἄλλο τι ἐκ τούτου τοῦ λόγου οὐκ ἄν ποτε οἰηθείη δώδεκα εἶναι ἃ μόνον αὖ διανοεῖται ; ’ ἴθι οὖν δή , σὺ ἀποκρίνου .
Θεαίτητος
ἀλλ᾽ ἀποκρινοῦμαι ὅτι ὁρῶν μὲν ἄν τις ἢ ἐφαπτόμενος οἰηθείη τὰ ἕνδεκα δώδεκα εἶναι , ἃ μέντοι ἐν τῇ διανοίᾳ ἔχει , οὐκ ἄν ποτε περὶ αὐτῶν ταῦτα δοξάσειεν οὕτως .
Σωκράτης
τί οὖν ; οἴει τινὰ πώποτε αὐτὸν ἐν αὑτῷ πέντε καὶ [ 196α ] ἑπτά , λέγω δὲ μὴ ἀνθρώπους ἑπτὰ καὶ πέντε προθέμενον σκοπεῖν μηδ᾽ ἄλλο τοιοῦτον , ἀλλ᾽ αὐτὰ πέντε καὶ ἑπτά , ἅ φαμεν ἐκεῖ μνημεῖα ἐν τῷ ἐκμαγείῳ εἶναι καὶ ψευδῆ ἐν αὐτοῖς οὐκ εἶναι δοξάσαι , ταῦτα αὐτὰ εἴ τις ἀνθρώπων ἤδη πώποτε ἐσκέψατο λέγων πρὸς αὑτὸν καὶ ἐρωτῶν πόσα ποτ᾽ ἐστίν , καὶ ὁ μέν τις εἶπεν οἰηθεὶς ἕνδεκα αὐτὰ εἶναι , ὁ δὲ δώδεκα , ἢ πάντες λέγουσί τε καὶ οἴονται δώδεκα αὐτὰ εἶναι ;
Θεαίτητος
ὀρθότατα ἀνθρώπων λέγεις , ὦ Σώκρατες .
Σωκράτης
φῶμεν ἄρα ἐν ἡμῖν ψευδεῖς δόξας εἶναι ;
Θεαίτητος
σφόδρα γε .
Σωκράτης
καὶ ἀληθεῖς δή ;
Θεαίτητος
καὶ ἀληθεῖς .
Σωκράτης
ἤδη οὖν οἰόμεθα ἱκανῶς ὡμολογῆσθαι ὅτι παντὸς μᾶλλον ἐστὸν ἀμφοτέρα τούτω τὼ δόξα ;
Θεαίτητος
ὑπερφυῶς μὲν οὖν .
Σωκράτης
δεινόν τε , ὦ Θεαίτητε , ὡς ἀληθῶς κινδυνεύει καὶ ἀηδὲς εἶναι ἀνὴρ ἀδολέσχης .
Θεαίτητος
τί δέ ; πρὸς τί τοῦτ᾽ εἶπες ; [ 195ξ ]
Σωκράτης
τὴν ἐμαυτοῦ δυσμαθίαν δυσχεράνας καὶ ὡς ἀληθῶς ἀδολεσχίαν . τί γὰρ ἄν τις ἄλλο θεῖτο ὄνομα , ὅταν ἄνω κάτω τοὺς λόγους ἕλκῃ τις ὑπὸ νωθείας οὐ δυνάμενος πεισθῆναι , καὶ ᾖ δυσαπάλλακτος ἀφ᾽ ἑκάστου λόγου ;
Θεαίτητος
σὺ δὲ δὴ τί δυσχεραίνεις ;
Σωκράτης
οὐ δυσχεραίνω μόνον ἀλλὰ καὶ δέδοικα ὅτι ἀποκρινοῦμαι ἄν τις ἔρηταί με : ‘ὦ Σώκρατες , ηὕρηκας δὴ ψευδῆ δόξαν , ὅτι οὔτε ἐν ταῖς αἰσθήσεσίν ἐστι πρὸς ἀλλήλας οὔτ᾽ [ 195δ ] ἐν ταῖς διανοίαις ἀλλ᾽ ἐν τῇ συνάψει αἰσθήσεως πρὸς διάνοιαν ; ’ φήσω δὲ ἐγὼ οἶμαι καλλωπιζόμενος ὥς τι ηὑρηκότων ἡμῶν καλόν .
Θεαίτητος
ἔμοιγε δοκεῖ , ὦ Σώκρατες , οὐκ αἰσχρὸν εἶναι τὸ νῦν ἀποδεδειγμένον .
Σωκράτης
‘οὐκοῦν , ’ φησί , ‘λέγεις ὅτι αὖ τὸν ἄνθρωπον ὃν διανοούμεθα μόνον , ὁρῶμεν δ᾽ οὔ , ἵππον οὐκ ἄν ποτε οἰηθείημεν εἶναι , ὃν αὖ οὔτε ὁρῶμεν οὔτε ἁπτόμεθα , διανοούμεθα δὲ μόνον καὶ ἄλλ᾽ οὐδὲν αἰσθανόμεθα περὶ αὐτοῦ ; ’ ταῦτα οἶμαι φήσω λέγειν .
Θεαίτητος
καὶ ὀρθῶς γε . [ 195ε ]
Σωκράτης
‘τί οὖν , ’ φησί , ‘τὰ ἕνδεκα ἃ μηδὲν ἄλλο ἢ διανοεῖταί τις , ἄλλο τι ἐκ τούτου τοῦ λόγου οὐκ ἄν ποτε οἰηθείη δώδεκα εἶναι ἃ μόνον αὖ διανοεῖται ; ’ ἴθι οὖν δή , σὺ ἀποκρίνου .
Θεαίτητος
ἀλλ᾽ ἀποκρινοῦμαι ὅτι ὁρῶν μὲν ἄν τις ἢ ἐφαπτόμενος οἰηθείη τὰ ἕνδεκα δώδεκα εἶναι , ἃ μέντοι ἐν τῇ διανοίᾳ ἔχει , οὐκ ἄν ποτε περὶ αὐτῶν ταῦτα δοξάσειεν οὕτως .
Σωκράτης
τί οὖν ; οἴει τινὰ πώποτε αὐτὸν ἐν αὑτῷ πέντε καὶ [ 196α ] ἑπτά , λέγω δὲ μὴ ἀνθρώπους ἑπτὰ καὶ πέντε προθέμενον σκοπεῖν μηδ᾽ ἄλλο τοιοῦτον , ἀλλ᾽ αὐτὰ πέντε καὶ ἑπτά , ἅ φαμεν ἐκεῖ μνημεῖα ἐν τῷ ἐκμαγείῳ εἶναι καὶ ψευδῆ ἐν αὐτοῖς οὐκ εἶναι δοξάσαι , ταῦτα αὐτὰ εἴ τις ἀνθρώπων ἤδη πώποτε ἐσκέψατο λέγων πρὸς αὑτὸν καὶ ἐρωτῶν πόσα ποτ᾽ ἐστίν , καὶ ὁ μέν τις εἶπεν οἰηθεὶς ἕνδεκα αὐτὰ εἶναι , ὁ δὲ δώδεκα , ἢ πάντες λέγουσί τε καὶ οἴονται δώδεκα αὐτὰ εἶναι ;
თუ
ამ
ყველაფერთან
ერთად
,
ერთმანეთთან
მოხვედრის
გამო
ან
ადგილის
სივიწროვის
გამო
,
ვინმეს
მცირე
სულიც
აქვს
,
კიდევ
უფრო
ბუნდოვანია
ისინი
.
ესენი
ყველანი
მცდარ
შეხედულებას
ქმნიან
,
რადგან
როცა
ისინი
რაღაცას
ხედავენ
,
ისმენენ
ან
ფიქრობენ
,
ნელდებიან
და
არ
შეუძლიათ
სწრაფად
მიაკუთვნონ
თითოეულს
შესაბამისი
ანაბეჭდი
,
არასწორად
ანაწილებენ
და
უმეტესად
არასწორად
ხედავენ
,
ისმენენ
და
ფიქრობენ
.
ასეთებზე
ამბობენ
,
რომ
ცდებიან
არსებულებთან
დაკავშირებით
და
უცოდინრები
არიან
.
[
195b
]
თეეტეტოსი
ყველაზე უფრო მართებულად ამბობ , სოკრატე .
სოკრატე
მაშ , ვიტყვით , რომ მცდარი შეხედულებები გვაქვს ?
თეეტეტოსი
ნამდვილად .
სოკრატე
და ჭეშმარიტიც ?
თეეტეტოსი
ჭეშმარიტიც .
სოკრატე
უკვე ვფიქრობთ , რომ საკმარისად შევთანხმდით , რომ ყველანაირად არსებობს ეს ორივე შეხედულება .
თეეტეტოსი
აუცილებლად .
სოკრატე
თეეტეტოს , როგორც ჩანს , ნამდვილად საშიში და არასასიამოვნოა მოლაყბე ადამიანი .
თეეტეტოსი
რა ? რაზე ამბობ ამას ? [ 195c ]
სოკრატე
ჩემს უცოდინრობასა და ჭეშმარიტ ლაყბობაზე ვწუხვარ . სხვა რა სახელი უნდა ეწოდოს იმას , ვინც აქეთ-იქით წელავს მსჯელობებს და სიზანტის გამო არ შეუძლია არც დაჯერება და არც რომელიმე აზრის განგდება ?
თეეტეტოსი
შენ რაზე წუხხარ ?
სოკრატე
არა მარტო ვწუხვარ , არამედ მეშინია კიდეც , რას ვუპასუხებ ვინმემ რომ მკითხოს : , , სოკრატე , ნახე , რომ მცდარი შეხედულება არც შეგრძნებების ერთმანეთთან ურთიერთობით წარმოიშობა და არც [ 195d ] აზრების , არამედ შეგრძნების აზრთან შეხებით ? " ვფიქრობ თავმომწონედ ვეტყვი , თითქოს რამე კარგი აღმოვაჩინეთ .
თეეტეტოსი
სოკრატე , მგონია , რომ არაფერი სამარცხვინო ახლახან გადმოცემულ [ მსჯელობაში ] არ არის .
სოკრატე
იტყვის : , , განა იმას ამბობ , რომ ადამიანს , რომელზეც მხოლოდ ვაზროვნებთ , მაგრამ ვერ ვხედავთ , არასოდეს ჩავთვლით ცხენად , რომელსაც ვერ ვხედავთ , ვერ ვეხებით , არამედ მხოლოდ ვაზროვნებთ [ მასზე ] და არაფერს შევიგრძნობთ მასთან დაკავშირებით ? " მგონია , რომ ამ ნათქვამს დავეთანხმები .
თეეტეტოსი
და მართებულადაც . [ 195e ]
სოკრატე
, , მაშ , " – იტყვის - , , თერთმეტსაც , რომელზეც ვიღაც მხოლოდ აზროვნებს , ზუსტად ამავე მიზეზით არასოდეს არავინ ჩათვლის თორმეტად , რომელზეც მხოლოდ აზროვნებს ? " მიდი , შენ უპასუხე !
თეეტეტოსი
მე ვუპასუხებ , რომ როდესაც ხედავს ან ეხება , ვინმემ შეიძლება ჩათვალოს თერთმეტი თორმეტად , მაგრამ როდესაც ის აზროვნებაში აქვს , არასოდეს ექნება მასზე ასეთი შეხედულება .
სოკრატე
მაშ , ვინმეს რომ თავის თავში ხუთი და [ 196a ] შვიდი ჰქონდეს , არა ხუთი და შვიდი ადამიანი წარმოდგენილი , რომ ხედავს , ან რაიმე ამგვარი , არამედ ეს ხუთი და შვიდი , რომლებზეც ვთქვით , რომ მახსოვრობაშია ჩაბეჭდილი და რომლებთან დაკავშირებითაც არ შეიძლება მცდარი შეხედულების ქონა , თუკი მათზე ვიღაც ფიქრობს და თავის თავს ჰკითხავს ერთად რამდენია , როგორ ფიქრობ , ერთი იტყვის , რომ თერთმეტია , სხვა კი – რომ თორმეტი , თუ ყველა იფიქრებს და იტყვის , რომ თორმეტია ?
თეეტეტოსი
ყველაზე უფრო მართებულად ამბობ , სოკრატე .
სოკრატე
მაშ , ვიტყვით , რომ მცდარი შეხედულებები გვაქვს ?
თეეტეტოსი
ნამდვილად .
სოკრატე
და ჭეშმარიტიც ?
თეეტეტოსი
ჭეშმარიტიც .
სოკრატე
უკვე ვფიქრობთ , რომ საკმარისად შევთანხმდით , რომ ყველანაირად არსებობს ეს ორივე შეხედულება .
თეეტეტოსი
აუცილებლად .
სოკრატე
თეეტეტოს , როგორც ჩანს , ნამდვილად საშიში და არასასიამოვნოა მოლაყბე ადამიანი .
თეეტეტოსი
რა ? რაზე ამბობ ამას ? [ 195c ]
სოკრატე
ჩემს უცოდინრობასა და ჭეშმარიტ ლაყბობაზე ვწუხვარ . სხვა რა სახელი უნდა ეწოდოს იმას , ვინც აქეთ-იქით წელავს მსჯელობებს და სიზანტის გამო არ შეუძლია არც დაჯერება და არც რომელიმე აზრის განგდება ?
თეეტეტოსი
შენ რაზე წუხხარ ?
სოკრატე
არა მარტო ვწუხვარ , არამედ მეშინია კიდეც , რას ვუპასუხებ ვინმემ რომ მკითხოს : , , სოკრატე , ნახე , რომ მცდარი შეხედულება არც შეგრძნებების ერთმანეთთან ურთიერთობით წარმოიშობა და არც [ 195d ] აზრების , არამედ შეგრძნების აზრთან შეხებით ? " ვფიქრობ თავმომწონედ ვეტყვი , თითქოს რამე კარგი აღმოვაჩინეთ .
თეეტეტოსი
სოკრატე , მგონია , რომ არაფერი სამარცხვინო ახლახან გადმოცემულ [ მსჯელობაში ] არ არის .
სოკრატე
იტყვის : , , განა იმას ამბობ , რომ ადამიანს , რომელზეც მხოლოდ ვაზროვნებთ , მაგრამ ვერ ვხედავთ , არასოდეს ჩავთვლით ცხენად , რომელსაც ვერ ვხედავთ , ვერ ვეხებით , არამედ მხოლოდ ვაზროვნებთ [ მასზე ] და არაფერს შევიგრძნობთ მასთან დაკავშირებით ? " მგონია , რომ ამ ნათქვამს დავეთანხმები .
თეეტეტოსი
და მართებულადაც . [ 195e ]
სოკრატე
, , მაშ , " – იტყვის - , , თერთმეტსაც , რომელზეც ვიღაც მხოლოდ აზროვნებს , ზუსტად ამავე მიზეზით არასოდეს არავინ ჩათვლის თორმეტად , რომელზეც მხოლოდ აზროვნებს ? " მიდი , შენ უპასუხე !
თეეტეტოსი
მე ვუპასუხებ , რომ როდესაც ხედავს ან ეხება , ვინმემ შეიძლება ჩათვალოს თერთმეტი თორმეტად , მაგრამ როდესაც ის აზროვნებაში აქვს , არასოდეს ექნება მასზე ასეთი შეხედულება .
სოკრატე
მაშ , ვინმეს რომ თავის თავში ხუთი და [ 196a ] შვიდი ჰქონდეს , არა ხუთი და შვიდი ადამიანი წარმოდგენილი , რომ ხედავს , ან რაიმე ამგვარი , არამედ ეს ხუთი და შვიდი , რომლებზეც ვთქვით , რომ მახსოვრობაშია ჩაბეჭდილი და რომლებთან დაკავშირებითაც არ შეიძლება მცდარი შეხედულების ქონა , თუკი მათზე ვიღაც ფიქრობს და თავის თავს ჰკითხავს ერთად რამდენია , როგორ ფიქრობ , ერთი იტყვის , რომ თერთმეტია , სხვა კი – რომ თორმეტი , თუ ყველა იფიქრებს და იტყვის , რომ თორმეტია ?