Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
Ivane Javakhishvili Tbilisi State University
Theaetetus 142
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-03-27 11:47:25
- Modified on 2017-03-29 16:56:28
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
Εὐκλείδης
[ 142α ] ἄρτι , ὦ Τερψίων , ἢ πάλαι ἐξ ἀγροῦ ;
Τερψσίων
ἐπιεικῶς πάλαι . καὶ σέ γε ἐζήτουν κατ᾽ ἀγορὰν καὶ ἐθαύμαζον ὅτι οὐχ οἷός τ᾽ ἦ εὑρεῖν .
Εὐκλείδης
οὐ γὰρ ἦ κατὰ πόλιν .
Τερψσίων
ποῦ μήν ;
Εὐκλείδης
εἰς λιμένα καταβαίνων Θεαιτήτῳ ἐνέτυχον φερομένῳ ἐκ Κορίνθου ἀπὸ τοῦ στρατοπέδου Ἀθήναζε .
Τερψσίων
ζῶντι ἢ τετελευτηκότι ; [ 142β ]
Εὐκλείδης
ζῶντι καὶ μάλα μόλις : χαλεπῶς μὲν γὰρ ἔχει καὶ ὑπὸ τραυμάτων τινῶν , μᾶλλον μὴν αὐτὸν αἱρεῖ τὸ γεγονὸς νόσημα ἐν τῷ στρατεύματι .
Τερψσίων
μῶν ἡ δυσεντερία ;
Εὐκλείδης
ναί .
Τερψσίων
οἷον ἄνδρα λέγεις ἐν κινδύνῳ εἶναι .
Εὐκλείδης
καλόν τε καὶ ἀγαθόν , ὦ Τερψίων , ἐπεί τοι καὶ νῦν ἤκουόν τινων μάλα ἐγκωμιαζόντων αὐτὸν περὶ τὴν μάχην .
Τερψσίων
καὶ οὐδέν γ᾽ ἄτοπον , ἀλλὰ πολὺ θαυμαστότερον εἰ [ 142ξ ] μὴ τοιοῦτος ἦν . ἀτὰρ πῶς οὐκ αὐτοῦ Μεγαροῖ κατέλυεν ;
Εὐκλείδης
ἠπείγετο οἴκαδε : ἐπεὶ ἔγωγ᾽ ἐδεόμην καὶ συνεβούλευον , ἀλλ᾽ οὐκ ἤθελεν . καὶ δῆτα προπέμψας αὐτόν , ἀπιὼν πάλιν ἀνεμνήσθην καὶ ἐθαύμασα Σωκράτους ὡς μαντικῶς ἄλλα τε δὴ εἶπε καὶ περὶ τούτου . δοκεῖ γάρ μοι ὀλίγον πρὸ τοῦ θανάτου ἐντυχεῖν αὐτῷ μειρακίῳ ὄντι , καὶ συγγενόμενός τε καὶ διαλεχθεὶς πάνυ ἀγασθῆναι αὐτοῦ τὴν φύσιν . καί μοι ἐλθόντι Ἀθήναζε τούς τε λόγους οὓς διελέχθη [ 142δ ] αὐτῷ διηγήσατο καὶ μάλα ἀξίους ἀκοῆς , εἶπέ τε ὅτι πᾶσα ἀνάγκη εἴη τοῦτον ἐλλόγιμον γενέσθαι , εἴπερ εἰς ἡλικίαν ἔλθοι .
Τερψσίων
καὶ ἀληθῆ γε , ὡς ἔοικεν , εἶπεν . ἀτὰρ τίνες ἦσαν οἱ λόγοι ; ἔχοις ἂν διηγήσασθαι ;
Εὐκλείδης
οὐ μὰ τὸν Δία , οὔκουν οὕτω γε ἀπὸ στόματος :
[ 142α ] ἄρτι , ὦ Τερψίων , ἢ πάλαι ἐξ ἀγροῦ ;
Τερψσίων
ἐπιεικῶς πάλαι . καὶ σέ γε ἐζήτουν κατ᾽ ἀγορὰν καὶ ἐθαύμαζον ὅτι οὐχ οἷός τ᾽ ἦ εὑρεῖν .
Εὐκλείδης
οὐ γὰρ ἦ κατὰ πόλιν .
Τερψσίων
ποῦ μήν ;
Εὐκλείδης
εἰς λιμένα καταβαίνων Θεαιτήτῳ ἐνέτυχον φερομένῳ ἐκ Κορίνθου ἀπὸ τοῦ στρατοπέδου Ἀθήναζε .
Τερψσίων
ζῶντι ἢ τετελευτηκότι ; [ 142β ]
Εὐκλείδης
ζῶντι καὶ μάλα μόλις : χαλεπῶς μὲν γὰρ ἔχει καὶ ὑπὸ τραυμάτων τινῶν , μᾶλλον μὴν αὐτὸν αἱρεῖ τὸ γεγονὸς νόσημα ἐν τῷ στρατεύματι .
Τερψσίων
μῶν ἡ δυσεντερία ;
Εὐκλείδης
ναί .
Τερψσίων
οἷον ἄνδρα λέγεις ἐν κινδύνῳ εἶναι .
Εὐκλείδης
καλόν τε καὶ ἀγαθόν , ὦ Τερψίων , ἐπεί τοι καὶ νῦν ἤκουόν τινων μάλα ἐγκωμιαζόντων αὐτὸν περὶ τὴν μάχην .
Τερψσίων
καὶ οὐδέν γ᾽ ἄτοπον , ἀλλὰ πολὺ θαυμαστότερον εἰ [ 142ξ ] μὴ τοιοῦτος ἦν . ἀτὰρ πῶς οὐκ αὐτοῦ Μεγαροῖ κατέλυεν ;
Εὐκλείδης
ἠπείγετο οἴκαδε : ἐπεὶ ἔγωγ᾽ ἐδεόμην καὶ συνεβούλευον , ἀλλ᾽ οὐκ ἤθελεν . καὶ δῆτα προπέμψας αὐτόν , ἀπιὼν πάλιν ἀνεμνήσθην καὶ ἐθαύμασα Σωκράτους ὡς μαντικῶς ἄλλα τε δὴ εἶπε καὶ περὶ τούτου . δοκεῖ γάρ μοι ὀλίγον πρὸ τοῦ θανάτου ἐντυχεῖν αὐτῷ μειρακίῳ ὄντι , καὶ συγγενόμενός τε καὶ διαλεχθεὶς πάνυ ἀγασθῆναι αὐτοῦ τὴν φύσιν . καί μοι ἐλθόντι Ἀθήναζε τούς τε λόγους οὓς διελέχθη [ 142δ ] αὐτῷ διηγήσατο καὶ μάλα ἀξίους ἀκοῆς , εἶπέ τε ὅτι πᾶσα ἀνάγκη εἴη τοῦτον ἐλλόγιμον γενέσθαι , εἴπερ εἰς ἡλικίαν ἔλθοι .
Τερψσίων
καὶ ἀληθῆ γε , ὡς ἔοικεν , εἶπεν . ἀτὰρ τίνες ἦσαν οἱ λόγοι ; ἔχοις ἂν διηγήσασθαι ;
Εὐκλείδης
οὐ μὰ τὸν Δία , οὔκουν οὕτω γε ἀπὸ στόματος :
ევკლიდესი
[ 142a ] ახლახან [ დაბრუნდი ] , ტერფსიონ , სოფლიდან , თუ დიდი ხანია ?
ტერფსიონი
საკმაოდ დიდი ხანია . შენ გეძებდი აგორაზე და გამიკვირდა , რომ ვერ გიპოვე .
ევკლიდესი
არ ვიყავი ქალაქში .
ტერფსიონი
აბა სად [ იყავი ] ?
ევკლიდესი
ნავსადგურისკენ ჩავედი და თეეტეტოსს გადავეყარე , რომელიც კორინთოს სამხედრო ბანაკიდან ათენისკენ მიჰყავდათ .
ტერფსიონი
ცოცხალი [ იყო ] თუ მკვდარი ? [ 142b ]
ევკლიდესი
ცოცხალი , მაგრამ ძლივს . მძიმედაა ჭრილობების და უფრო მეტად კი იმ დაავადების გამო , რომელიც ჯარში დაემართა .
ტერფსიონი
დიზენტერია ხომ არა ?
ევკლიდესი
კი .
ტერფსიონი
როგორი ადამიანია საფრთხეში , როგორც [ შენ ] ამბობ !
ევკლიდესი
უნაკლო [ ადამიანი ] , ტერფსიონ . ახლაც მოვისმინე , როგორ განადიდებდნენ მის საბრძოლო [ უნარებს ] .
ტერფსიონი
არაფერია უცნაური . უფრო გასაკვირი იქნებოდა , [ 142c ] ასეთი რომ არ ყოფილიყო . მაინც რატომ არ დარჩა მეგარაში ?
ევკლიდესი
სახლისკენ მიიჩქაროდა . მე კი ვთხოვე და ვურჩიე [ დარჩენილიყო ] , მაგრამ არ ისურვა . ცოტა გავაცილე , უკან რომ ვბრუნდებოდი გამახსენდა და გამიკვირდა , როგორ იწინასწარმეტყველა სოკრატემ სხვათა შორის მასზეც . ვფიქრობ , სიკვდილამდე ცოტა ხნით ადრე შეხვდა ჯერ კიდევ ჭაბუკს და მასთან ურთიერთობისა და საუბრის შემდეგ აღფრთოვანდა მისი ბუნებით . როდესაც ათენში წავედი , [ სოკრატემ ] მათი საუბრების შესახებ მიამბო . [ 142d ] ძალიან მნიშვნელოვანი იყო [ მათი ] მოსმენა . მან თქვა , რომ [ თეეტეტოსი ] აუცილებლად სახელოვანი გახდებოდა , თუკი [ მოწიფულ ] ასაკს მიაღწევდა .
ტერფსიონი
როგორც ჩანს , მართალიც თქვა . მაინც რა საუბრები იყო ? შეგიძლია გადმოგვცე ?
ევკლიდესი
არა , ზევსის გამო , ზეპირად არაფრით [ შემიძლია ] ,
[ 142a ] ახლახან [ დაბრუნდი ] , ტერფსიონ , სოფლიდან , თუ დიდი ხანია ?
ტერფსიონი
საკმაოდ დიდი ხანია . შენ გეძებდი აგორაზე და გამიკვირდა , რომ ვერ გიპოვე .
ევკლიდესი
არ ვიყავი ქალაქში .
ტერფსიონი
აბა სად [ იყავი ] ?
ევკლიდესი
ნავსადგურისკენ ჩავედი და თეეტეტოსს გადავეყარე , რომელიც კორინთოს სამხედრო ბანაკიდან ათენისკენ მიჰყავდათ .
ტერფსიონი
ცოცხალი [ იყო ] თუ მკვდარი ? [ 142b ]
ევკლიდესი
ცოცხალი , მაგრამ ძლივს . მძიმედაა ჭრილობების და უფრო მეტად კი იმ დაავადების გამო , რომელიც ჯარში დაემართა .
ტერფსიონი
დიზენტერია ხომ არა ?
ევკლიდესი
კი .
ტერფსიონი
როგორი ადამიანია საფრთხეში , როგორც [ შენ ] ამბობ !
ევკლიდესი
უნაკლო [ ადამიანი ] , ტერფსიონ . ახლაც მოვისმინე , როგორ განადიდებდნენ მის საბრძოლო [ უნარებს ] .
ტერფსიონი
არაფერია უცნაური . უფრო გასაკვირი იქნებოდა , [ 142c ] ასეთი რომ არ ყოფილიყო . მაინც რატომ არ დარჩა მეგარაში ?
ევკლიდესი
სახლისკენ მიიჩქაროდა . მე კი ვთხოვე და ვურჩიე [ დარჩენილიყო ] , მაგრამ არ ისურვა . ცოტა გავაცილე , უკან რომ ვბრუნდებოდი გამახსენდა და გამიკვირდა , როგორ იწინასწარმეტყველა სოკრატემ სხვათა შორის მასზეც . ვფიქრობ , სიკვდილამდე ცოტა ხნით ადრე შეხვდა ჯერ კიდევ ჭაბუკს და მასთან ურთიერთობისა და საუბრის შემდეგ აღფრთოვანდა მისი ბუნებით . როდესაც ათენში წავედი , [ სოკრატემ ] მათი საუბრების შესახებ მიამბო . [ 142d ] ძალიან მნიშვნელოვანი იყო [ მათი ] მოსმენა . მან თქვა , რომ [ თეეტეტოსი ] აუცილებლად სახელოვანი გახდებოდა , თუკი [ მოწიფულ ] ასაკს მიაღწევდა .
ტერფსიონი
როგორც ჩანს , მართალიც თქვა . მაინც რა საუბრები იყო ? შეგიძლია გადმოგვცე ?
ევკლიდესი
არა , ზევსის გამო , ზეპირად არაფრით [ შემიძლია ] ,
Theaetetus 143
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-03-27 13:15:19
- Modified on 2017-03-29 16:56:59
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
[ 143α ] ἀλλ᾽ ἐγραψάμην μὲν τότ᾽ εὐθὺς οἴκαδ᾽ ἐλθὼν ὑπομνήματα , ὕστερον δὲ κατὰ σχολὴν ἀναμιμνῃσκόμενος ἔγραφον , καὶ ὁσάκις Ἀθήναζε ἀφικοίμην , ἐπανηρώτων τὸν Σωκράτη ὃ μὴ ἐμεμνήμην , καὶ δεῦρο ἐλθὼν ἐπηνορθούμην : ὥστε μοι σχεδόν τι πᾶς ὁ λόγος γέγραπται .
Τερψσίων
ἀληθῆ : ἤκουσά σου καὶ πρότερον , καὶ μέντοι ἀεὶ μέλλων κελεύσειν ἐπιδεῖξαι διατέτριφα δεῦρο . ἀλλὰ τί κωλύει νῦν ἡμᾶς διελθεῖν ; πάντως ἔγωγε καὶ ἀναπαύσασθαι δέομαι ὡς ἐξ ἀγροῦ ἥκων . [ 143β ]
Εὐκλείδης
ἀλλὰ μὲν δὴ καὶ αὐτὸς μέχρι Ἐρινοῦ Θεαίτητον προύπεμψα , ὥστε οὐκ ἂν ἀηδῶς ἀναπαυοίμην . ἀλλ᾽ ἴωμεν , καὶ ἡμῖν ἅμα ἀναπαυομένοις ὁ παῖς ἀναγνώσεται .
Τερψσίων
ὀρθῶς λέγεις .
Εὐκλείδης
τὸ μὲν δὴ βιβλίον , ὦ Τερψίων , τουτί : ἐγραψάμην δὲ δὴ οὑτωσὶ τὸν λόγον , οὐκ ἐμοὶ Σωκράτη διηγούμενον ὡς διηγεῖτο , ἀλλὰ διαλεγόμενον οἷς ἔφη διαλεχθῆναι . ἔφη δὲ τῷ τε γεωμέτρῃ Θεοδώρῳ καὶ τῷ Θεαιτήτῳ . ἵνα οὖν ἐν τῇ [ 143ξ ] γραφῇ μὴ παρέχοιεν πράγματα αἱ μεταξὺ τῶν λόγων διηγήσεις περὶ αὑτοῦ τε ὁπότε λέγοι ὁ Σωκράτης , οἷον ‘καὶ ἐγὼ ἔφην’ ἢ ‘καὶ ἐγὼ εἶπον , ’ ἢ αὖ περὶ τοῦ ἀποκρινομένου ὅτι ‘συνέφη’ ἢ ‘οὐχ ὡμολόγει , ’ τούτων ἕνεκα ὡς αὐτὸν αὐτοῖς διαλεγόμενον ἔγραψα , ἐξελὼν τὰ τοιαῦτα .
Τερψσίων
καὶ οὐδέν γε ἀπὸ τρόπου , ὦ Εὐκλείδη .
Εὐκλείδης
ἀλλά , παῖ , λαβὲ τὸ βιβλίον καὶ λέγε . [ 143δ ]
Σωκράτης
εἰ μὲν τῶν ἐν Κυρήνῃ μᾶλλον ἐκηδόμην , ὦ Θεόδωρε , τὰ ἐκεῖ ἄν σε καὶ περὶ ἐκείνων ἀνηρώτων , εἴ τινες αὐτόθι περὶ γεωμετρίαν ἤ τινα ἄλλην φιλοσοφίαν εἰσὶ τῶν νέων ἐπιμέλειαν ποιούμενοι : νῦν δὲ ἧττον γὰρ ἐκείνους ἢ τούσδε φιλῶ , καὶ μᾶλλον ἐπιθυμῶ εἰδέναι τίνες ἡμῖν τῶν νέων ἐπίδοξοι γενέσθαι ἐπιεικεῖς . ταῦτα δὴ αὐτός τε σκοπῶ καθ᾽ ὅσον δύναμαι , καὶ τοὺς ἄλλους ἐρωτῶ οἷς ἂν ὁρῶ τοὺς νέους ἐθέλοντας συγγίγνεσθαι . σοὶ δὴ οὐκ ὀλίγιστοι πλησιάζουσι , [ 143ε ] καὶ δικαίως : ἄξιος γὰρ τά τε ἄλλα καὶ γεωμετρίας ἕνεκα . εἰ δὴ οὖν τινι ἐνέτυχες ἀξίῳ λόγου , ἡδέως ἂν πυθοίμην .
Θεόδωρος
καὶ μήν , ὦ Σώκρατες , ἐμοί τε εἰπεῖν καὶ σοὶ ἀκοῦσαι πάνυ ἄξιον οἵῳ ὑμῖν τῶν πολιτῶν μειρακίῳ ἐντετύχηκα . καὶ εἰ μὲν ἦν καλός , ἐφοβούμην ἂν σφόδρα λέγειν , μὴ καί τῳ δόξω ἐν ἐπιθυμίᾳ αὐτοῦ εἶναι . νῦν δέ—καὶ μή μοι ἄχθου—οὐκ ἔστι καλός , προσέοικε δὲ σοὶ τήν τε σιμότητα καὶ τὸ ἔξω τῶν ὀμμάτων : ἧττον δὲ ἢ σὺ ταῦτ᾽ ἔχει .
Τερψσίων
ἀληθῆ : ἤκουσά σου καὶ πρότερον , καὶ μέντοι ἀεὶ μέλλων κελεύσειν ἐπιδεῖξαι διατέτριφα δεῦρο . ἀλλὰ τί κωλύει νῦν ἡμᾶς διελθεῖν ; πάντως ἔγωγε καὶ ἀναπαύσασθαι δέομαι ὡς ἐξ ἀγροῦ ἥκων . [ 143β ]
Εὐκλείδης
ἀλλὰ μὲν δὴ καὶ αὐτὸς μέχρι Ἐρινοῦ Θεαίτητον προύπεμψα , ὥστε οὐκ ἂν ἀηδῶς ἀναπαυοίμην . ἀλλ᾽ ἴωμεν , καὶ ἡμῖν ἅμα ἀναπαυομένοις ὁ παῖς ἀναγνώσεται .
Τερψσίων
ὀρθῶς λέγεις .
Εὐκλείδης
τὸ μὲν δὴ βιβλίον , ὦ Τερψίων , τουτί : ἐγραψάμην δὲ δὴ οὑτωσὶ τὸν λόγον , οὐκ ἐμοὶ Σωκράτη διηγούμενον ὡς διηγεῖτο , ἀλλὰ διαλεγόμενον οἷς ἔφη διαλεχθῆναι . ἔφη δὲ τῷ τε γεωμέτρῃ Θεοδώρῳ καὶ τῷ Θεαιτήτῳ . ἵνα οὖν ἐν τῇ [ 143ξ ] γραφῇ μὴ παρέχοιεν πράγματα αἱ μεταξὺ τῶν λόγων διηγήσεις περὶ αὑτοῦ τε ὁπότε λέγοι ὁ Σωκράτης , οἷον ‘καὶ ἐγὼ ἔφην’ ἢ ‘καὶ ἐγὼ εἶπον , ’ ἢ αὖ περὶ τοῦ ἀποκρινομένου ὅτι ‘συνέφη’ ἢ ‘οὐχ ὡμολόγει , ’ τούτων ἕνεκα ὡς αὐτὸν αὐτοῖς διαλεγόμενον ἔγραψα , ἐξελὼν τὰ τοιαῦτα .
Τερψσίων
καὶ οὐδέν γε ἀπὸ τρόπου , ὦ Εὐκλείδη .
Εὐκλείδης
ἀλλά , παῖ , λαβὲ τὸ βιβλίον καὶ λέγε . [ 143δ ]
Σωκράτης
εἰ μὲν τῶν ἐν Κυρήνῃ μᾶλλον ἐκηδόμην , ὦ Θεόδωρε , τὰ ἐκεῖ ἄν σε καὶ περὶ ἐκείνων ἀνηρώτων , εἴ τινες αὐτόθι περὶ γεωμετρίαν ἤ τινα ἄλλην φιλοσοφίαν εἰσὶ τῶν νέων ἐπιμέλειαν ποιούμενοι : νῦν δὲ ἧττον γὰρ ἐκείνους ἢ τούσδε φιλῶ , καὶ μᾶλλον ἐπιθυμῶ εἰδέναι τίνες ἡμῖν τῶν νέων ἐπίδοξοι γενέσθαι ἐπιεικεῖς . ταῦτα δὴ αὐτός τε σκοπῶ καθ᾽ ὅσον δύναμαι , καὶ τοὺς ἄλλους ἐρωτῶ οἷς ἂν ὁρῶ τοὺς νέους ἐθέλοντας συγγίγνεσθαι . σοὶ δὴ οὐκ ὀλίγιστοι πλησιάζουσι , [ 143ε ] καὶ δικαίως : ἄξιος γὰρ τά τε ἄλλα καὶ γεωμετρίας ἕνεκα . εἰ δὴ οὖν τινι ἐνέτυχες ἀξίῳ λόγου , ἡδέως ἂν πυθοίμην .
Θεόδωρος
καὶ μήν , ὦ Σώκρατες , ἐμοί τε εἰπεῖν καὶ σοὶ ἀκοῦσαι πάνυ ἄξιον οἵῳ ὑμῖν τῶν πολιτῶν μειρακίῳ ἐντετύχηκα . καὶ εἰ μὲν ἦν καλός , ἐφοβούμην ἂν σφόδρα λέγειν , μὴ καί τῳ δόξω ἐν ἐπιθυμίᾳ αὐτοῦ εἶναι . νῦν δέ—καὶ μή μοι ἄχθου—οὐκ ἔστι καλός , προσέοικε δὲ σοὶ τήν τε σιμότητα καὶ τὸ ἔξω τῶν ὀμμάτων : ἧττον δὲ ἢ σὺ ταῦτ᾽ ἔχει .
[
143a
]
მაგრამ
,
როგორც
კი
სახლში
მივედი
სამახსოვრო
ჩანაწერები
გავაკეთე
,
შემდგომ
კი
,
მოცალეობისას
,
რასაც
ვიხსენებდი
,
ვწერდი
და
როცა
კი
ათენში
მივდიოდი
,
ხელახლა
ვეკითხებოდი
სოკრატეს
,
რაც
არ
მახსოვდა
,
ხოლო
როცა
უკან
ვბრუნდებოდი
,
ვასწორებდი
.
ასე
რომ
,
თითქმის
მთელი
საუბარი
ჩაწერილი
მაქვს
.
ტერფსიონი
მართალია , ადრეც მსმენია შენგან და აქ შევჩერებულვარ ხოლმე , რადგან ყოველთვის მინდოდა მეთხოვა გეჩვენებინა [ ეს ჩანაწერები ] . ახლა რაღა გვიშლის ხელს , ეს რომ გავაკეთოთ ? თან დასვენებაც მჭირდება , რაკი სოფლიდან ვარ მოსული . [ 143b ]
ევკლიდესი
მეც თითქმის ერინეამდე მივაცილე თეეტეტოსი , ასე რომ , ჩემთვისაც არ იქნებოდა ურიგო დასვენება . მაშ , მოდი , ჩვენ დავისვენოთ , ეს ბიჭი კი წაგვიკითხავს .
ტერფსიონი
მართალს ამბობ .
ევკლიდესი
ესაა წიგნი , ტერფსიონ . საუბარი ისე კი არ ჩავწერე , როგორც სოკრატემ გადმომცა , არამედ მათთან დიალოგის [ სახით ] , ვისაც ის ესაუბრებოდა . მითხრა , რომ ესენი [ იყვნენ ] გეომეტრი თეოდოროსი და თეეტეტოსი . ხოლო [ 143c ] ნაწერში ისეთი რაღაცეები რომ არ ყოფილიყო , როგორიცაა სიტყვებს შორის განმარტებები , რასაც სოკრატე ამბობდა , მაგალითად - , , მე ვუთხარი \\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\" , , , მე ვუპასუხე \\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\" , ან თანამოსაუბრის შესახებ , მაგალითად - , , მან დაადასტურა \\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\" , , , ის არ დაეთანხმა \\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\" , ამგვარი ყველაფერი ამოვიღე და ისე დავწერე , თითქოს ის მათ ესაუბრება .
ტერფსიონი
უწესოდ არაფერი [ გაგიკეთებია ] , ევკლიდეს .
ევკლიდესი
მაშ , ბიჭო , აიღე წიგნი და წაიკითხე . [ 143d ]
სოკრატე
მე რომ მეტად ვზრუნავდე კირენაზე , თეოდოროს , მასზე და მის [ მაცხოვრებლებზე ] გამოგკითხავდი , არის თუ არა ვინმე მათი ახალგაზრდებიდან გეომეტრიით ან რაიმე სხვა ფილოსოფიით დაკავებული . ახლა კი , რადგან ისინი ამათზე ნაკლებად მიყვარს , უფრო მეტად მინდა ვიცოდე , ჩვენი ახალგაზრდებიდან რომლები შეიძლება გახდნენ სახელოვანნი . ამას , რამდენადაც შემიძლია , თავადაც ვაკვირდები და მათაც ვეკითხები , ვისთანაც ვხედავ , რომ ახალგაზრდებს სურთ ურთიერთობა . შენთანაც ცოტანი არ არიან დაახლოვებულნი [ 143e ] და სამართლიანადაც , ამას ხომ , სხვა ყველაფრის გარდა , გეომეტრიის გამოც იმსახურებ . სიამოვნებით შევიტყობდი , აღნიშვნის ღირსი ხომ არ შეგხვედრია ვინმე .
თეოდოროსი
სოკრატე , ძალიან ღირსეულია ჩემთვის მოსაყოლად და შენთვის მოსასმენად იმ ჭაბუკის შესახებ , რომელსაც თქვენ მოქალაქეებს შორის შევხვდი . ის რომ ლამაზი ყოფილიყო , ძალიან შემეშინდებოდა მესაუბრა , რათა ვინმეს არ ეფიქრა , რომ მის მიმართ ვნება მაქვს . ახლა კი – ნუ გამიწყრები – არ არის ლამაზი , შენ გგავს პაჭუა ცხვირითა და გადმოკაკლული თვალებით , თუმცა შენთან შედარებით ეს ნაკლებად აქვს .
ტერფსიონი
მართალია , ადრეც მსმენია შენგან და აქ შევჩერებულვარ ხოლმე , რადგან ყოველთვის მინდოდა მეთხოვა გეჩვენებინა [ ეს ჩანაწერები ] . ახლა რაღა გვიშლის ხელს , ეს რომ გავაკეთოთ ? თან დასვენებაც მჭირდება , რაკი სოფლიდან ვარ მოსული . [ 143b ]
ევკლიდესი
მეც თითქმის ერინეამდე მივაცილე თეეტეტოსი , ასე რომ , ჩემთვისაც არ იქნებოდა ურიგო დასვენება . მაშ , მოდი , ჩვენ დავისვენოთ , ეს ბიჭი კი წაგვიკითხავს .
ტერფსიონი
მართალს ამბობ .
ევკლიდესი
ესაა წიგნი , ტერფსიონ . საუბარი ისე კი არ ჩავწერე , როგორც სოკრატემ გადმომცა , არამედ მათთან დიალოგის [ სახით ] , ვისაც ის ესაუბრებოდა . მითხრა , რომ ესენი [ იყვნენ ] გეომეტრი თეოდოროსი და თეეტეტოსი . ხოლო [ 143c ] ნაწერში ისეთი რაღაცეები რომ არ ყოფილიყო , როგორიცაა სიტყვებს შორის განმარტებები , რასაც სოკრატე ამბობდა , მაგალითად - , , მე ვუთხარი \\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\" , , , მე ვუპასუხე \\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\" , ან თანამოსაუბრის შესახებ , მაგალითად - , , მან დაადასტურა \\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\" , , , ის არ დაეთანხმა \\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\" , ამგვარი ყველაფერი ამოვიღე და ისე დავწერე , თითქოს ის მათ ესაუბრება .
ტერფსიონი
უწესოდ არაფერი [ გაგიკეთებია ] , ევკლიდეს .
ევკლიდესი
მაშ , ბიჭო , აიღე წიგნი და წაიკითხე . [ 143d ]
სოკრატე
მე რომ მეტად ვზრუნავდე კირენაზე , თეოდოროს , მასზე და მის [ მაცხოვრებლებზე ] გამოგკითხავდი , არის თუ არა ვინმე მათი ახალგაზრდებიდან გეომეტრიით ან რაიმე სხვა ფილოსოფიით დაკავებული . ახლა კი , რადგან ისინი ამათზე ნაკლებად მიყვარს , უფრო მეტად მინდა ვიცოდე , ჩვენი ახალგაზრდებიდან რომლები შეიძლება გახდნენ სახელოვანნი . ამას , რამდენადაც შემიძლია , თავადაც ვაკვირდები და მათაც ვეკითხები , ვისთანაც ვხედავ , რომ ახალგაზრდებს სურთ ურთიერთობა . შენთანაც ცოტანი არ არიან დაახლოვებულნი [ 143e ] და სამართლიანადაც , ამას ხომ , სხვა ყველაფრის გარდა , გეომეტრიის გამოც იმსახურებ . სიამოვნებით შევიტყობდი , აღნიშვნის ღირსი ხომ არ შეგხვედრია ვინმე .
თეოდოროსი
სოკრატე , ძალიან ღირსეულია ჩემთვის მოსაყოლად და შენთვის მოსასმენად იმ ჭაბუკის შესახებ , რომელსაც თქვენ მოქალაქეებს შორის შევხვდი . ის რომ ლამაზი ყოფილიყო , ძალიან შემეშინდებოდა მესაუბრა , რათა ვინმეს არ ეფიქრა , რომ მის მიმართ ვნება მაქვს . ახლა კი – ნუ გამიწყრები – არ არის ლამაზი , შენ გგავს პაჭუა ცხვირითა და გადმოკაკლული თვალებით , თუმცა შენთან შედარებით ეს ნაკლებად აქვს .
Theaetetus 144
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-03-27 16:09:39
- Modified on 2017-03-29 16:57:16
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
[ 144α ] ἀδεῶς δὴ λέγω . εὖ γὰρ ἴσθι ὅτι ὧν δὴ πώποτε ἐνέτυχον — καὶ πάνυ πολλοῖς πεπλησίακα — οὐδένα πω ᾐσθόμην οὕτω θαυμαστῶς εὖ πεφυκότα . τὸ γὰρ εὐμαθῆ ὄντα ὡς ἄλλῳ χαλεπὸν πρᾷον αὖ εἶναι διαφερόντως , καὶ ἐπὶ τούτοις ἀνδρεῖον παρ᾽ ὁντινοῦν , ἐγὼ μὲν οὔτ᾽ ἂν ᾠόμην γενέσθαι οὔτε ὁρῶ γιγνόμενον : ἀλλ᾽ οἵ τε ὀξεῖς ὥσπερ οὗτος καὶ ἀγχίνοι καὶ μνήμονες ὡς τὰ πολλὰ καὶ πρὸς τὰς ὀργὰς ὀξύρροποί εἰσι , καὶ ᾁττοντες φέρονται ὥσπερ τὰ ἀνερμάτιστα [ 144β ] πλοῖα , καὶ μανικώτεροι ἢ ἀνδρειότεροι φύονται , οἵ τε αὖ ἐμβριθέστεροι νωθροί πως ἀπαντῶσι πρὸς τὰς μαθήσεις καὶ λήθης γέμοντες . ὁ δὲ οὕτω λείως τε καὶ ἀπταίστως καὶ ἀνυσίμως ἔρχεται ἐπὶ τὰς μαθήσεις τε καὶ ζητήσεις μετὰ πολλῆς πρᾳότητος , οἷον ἐλαίου ῥεῦμα ἀψοφητὶ ῥέοντος , ὥστε θαυμάσαι τὸ τηλικοῦτον ὄντα οὕτως ταῦτα διαπράττεσθαι .
Σωκράτης
εὖ ἀγγέλλεις . τίνος δὲ καὶ ἔστι τῶν πολιτῶν ;
Θεόδωρος
ἀκήκοα μὲν τοὔνομα , μνημονεύω δὲ οὔ . ἀλλὰ [ 144ξ ] γάρ ἐστι τῶνδε τῶν προσιόντων ὁ ἐν τῷ μέσῳ : ἄρτι γὰρ ἐν τῷ ἔξω δρόμῳ ἠλείφοντο ἑταῖροί τέ τινες οὗτοι αὐτοῦ καὶ αὐτός , νῦν δέ μοι δοκοῦσιν ἀλειψάμενοι δεῦρο ἰέναι . ἀλλὰ σκόπει εἰ γιγνώσκεις αὐτόν .
Σωκράτης
γιγνώσκω : ὁ τοῦ Σουνιῶς Εὐφρονίου ἐστίν , καὶ πάνυ γε , ὦ φίλε , ἀνδρὸς οἷον καὶ σὺ τοῦτον διηγῇ , καὶ ἄλλως εὐδοκίμου , καὶ μέντοι καὶ οὐσίαν μάλα πολλὴν κατέλιπεν . τὸ δ᾽ ὄνομα οὐκ οἶδα τοῦ μειρακίου . [ 144δ ]
Θεόδωρος
Θεαίτητος , ὦ Σώκρατες , τό γε ὄνομα : τὴν μέντοι οὐσίαν δοκοῦσί μοι ἐπίτροποί τινες διεφθαρκέναι . ἀλλ᾽ ὅμως καὶ πρὸς τὴν τῶν χρημάτων ἐλευθεριότητα θαυμαστός , ὦ Σώκρατες .
Σωκράτης
γεννικὸν λέγεις τὸν ἄνδρα . καί μοι κέλευε αὐτὸν ἐνθάδε παρακαθίζεσθαι .
Θεόδωρος
ἔσται ταῦτα . Θεαίτητε , δεῦρο παρὰ Σωκράτη .
Σωκράτης
πάνυ μὲν οὖν , ὦ Θεαίτητε , ἵνα κἀγὼ ἐμαυτὸν ἀνασκέψωμαι ποῖόν τι ἔχω τὸ πρόσωπον : φησὶν γὰρ Θεόδωρος [ 144ε ] ἔχειν με σοὶ ὅμοιον . ἀτὰρ εἰ νῷν ἐχόντοιν ἑκατέρου λύραν ἔφη αὐτὰς ἡρμόσθαι ὁμοίως , πότερον εὐθὺς ἂν ἐπιστεύομεν ἢ ἐπεσκεψάμεθ᾽ ἂν εἰ μουσικὸς ὢν λέγει ;
Θεαίτητος
ἐπεσκεψάμεθ᾽ ἄν .
Σωκράτης
οὐκοῦν τοιοῦτον μὲν εὑρόντες ἐπειθόμεθ᾽ ἄν , ἄμουσον δέ , ἠπιστοῦμεν ;
Θεαίτητος
ἀληθῆ .
Σωκράτης
νῦν δέ γ᾽ , οἶμαι , εἴ τι μέλει ἡμῖν τῆς τῶν προσώπων [ 145α ] ὁμοιότητος , σκεπτέον εἰ γραφικὸς ὢν λέγει ἢ οὔ .
Σωκράτης
εὖ ἀγγέλλεις . τίνος δὲ καὶ ἔστι τῶν πολιτῶν ;
Θεόδωρος
ἀκήκοα μὲν τοὔνομα , μνημονεύω δὲ οὔ . ἀλλὰ [ 144ξ ] γάρ ἐστι τῶνδε τῶν προσιόντων ὁ ἐν τῷ μέσῳ : ἄρτι γὰρ ἐν τῷ ἔξω δρόμῳ ἠλείφοντο ἑταῖροί τέ τινες οὗτοι αὐτοῦ καὶ αὐτός , νῦν δέ μοι δοκοῦσιν ἀλειψάμενοι δεῦρο ἰέναι . ἀλλὰ σκόπει εἰ γιγνώσκεις αὐτόν .
Σωκράτης
γιγνώσκω : ὁ τοῦ Σουνιῶς Εὐφρονίου ἐστίν , καὶ πάνυ γε , ὦ φίλε , ἀνδρὸς οἷον καὶ σὺ τοῦτον διηγῇ , καὶ ἄλλως εὐδοκίμου , καὶ μέντοι καὶ οὐσίαν μάλα πολλὴν κατέλιπεν . τὸ δ᾽ ὄνομα οὐκ οἶδα τοῦ μειρακίου . [ 144δ ]
Θεόδωρος
Θεαίτητος , ὦ Σώκρατες , τό γε ὄνομα : τὴν μέντοι οὐσίαν δοκοῦσί μοι ἐπίτροποί τινες διεφθαρκέναι . ἀλλ᾽ ὅμως καὶ πρὸς τὴν τῶν χρημάτων ἐλευθεριότητα θαυμαστός , ὦ Σώκρατες .
Σωκράτης
γεννικὸν λέγεις τὸν ἄνδρα . καί μοι κέλευε αὐτὸν ἐνθάδε παρακαθίζεσθαι .
Θεόδωρος
ἔσται ταῦτα . Θεαίτητε , δεῦρο παρὰ Σωκράτη .
Σωκράτης
πάνυ μὲν οὖν , ὦ Θεαίτητε , ἵνα κἀγὼ ἐμαυτὸν ἀνασκέψωμαι ποῖόν τι ἔχω τὸ πρόσωπον : φησὶν γὰρ Θεόδωρος [ 144ε ] ἔχειν με σοὶ ὅμοιον . ἀτὰρ εἰ νῷν ἐχόντοιν ἑκατέρου λύραν ἔφη αὐτὰς ἡρμόσθαι ὁμοίως , πότερον εὐθὺς ἂν ἐπιστεύομεν ἢ ἐπεσκεψάμεθ᾽ ἂν εἰ μουσικὸς ὢν λέγει ;
Θεαίτητος
ἐπεσκεψάμεθ᾽ ἄν .
Σωκράτης
οὐκοῦν τοιοῦτον μὲν εὑρόντες ἐπειθόμεθ᾽ ἄν , ἄμουσον δέ , ἠπιστοῦμεν ;
Θεαίτητος
ἀληθῆ .
Σωκράτης
νῦν δέ γ᾽ , οἶμαι , εἴ τι μέλει ἡμῖν τῆς τῶν προσώπων [ 145α ] ὁμοιότητος , σκεπτέον εἰ γραφικὸς ὢν λέγει ἢ οὔ .
[
144a
]
ამიტომ
,
უშიშრად
ვლაპარაკობ
.
იცოდე
,
რომ
,
ვისაც
კი
ოდესმე
შევხვდრივარ
,
-
ჩემთან
კი
ძალიან
ბევრი
ყოფილა
ახლოს
,
-
ჯერ
არავინ
მინახავს
ასეთი
საკვირველი
ბუნების
.
გამორჩეულია
იმით
,
რომ
ადვილად
სწავლობს
ყველაფერს
,
რაც
სხვებისთვის
რთულად
გასაკეთებელია
და
გარდა
ამისა
,
ნებისმიერ
სხვაზე
უფრო
მამაცია
,
არ
მეგონა
,
თუ
ასეთი
არსებობდა
და
ვერც
ვხედავ
,
რომ
არსებობს
.
ვისაც
მასავით
მახვილი
და
სხარტი
გონება
და
მეხსიერება
აქვს
,
ისინი
უმეტესად
მკვეთრი
ხასიათის
არიან
,
სწრაფად
მიექანებიან
,
როგორც
ცარიელი
გემები
[
144b
]
და
უფრო
შეშლილები
გამოდიან
,
ვიდრე
მამაცნი
.
ხოლო
ის
კი
,
ვინც
უფრო
მძიმეა
,
უფრო
დუნედ
რეაგირებს
სწავლაზე
და
სავსეა
გულმავიწყობით
.
ის
კი
სწორად
,
შეუფერხებლად
და
წარმატებით
უდგება
სწავლასა
და
კვლევას
,
ისეთი
დიდი
სიმშვიდით
,
როგორც
ზეთის
ნაკადი
,
ისე
უხმოდ
მიედინება
,
რომ
საკვირველია
,
როგორ
აკეთებს
ამას
ასე
ამ
ასაკში
.
სოკრატე
კარგი ამბავია . რომელი მოქალაქის [ შვილია ] ?
თეოდოროსი
გაგონილი მაქვს [ მისი ] სახელი , მაგრამ არ მახსოვს . [ 144c ] აი ისაა , აქეთ მომავალთაგან შუაში რომ არის . ახლახან გარეთ გზაზე ზეთით იზელდნენ თავებს ის და მისი მეგობრები , ახლა კი , როგორც ვფიქრობ , დაზელილნი აქეთ მოდიან . შეხედე , მას თუ იცნობ .
სოკრატე
ვიცნობ , სუნიელი ევფრონიოსის [ შვილია ] . ზუსტად ისეთი კაცია , მეგობარო , როგორც ახლა შენ აღწერე , კარგი სახელის მქონე და კარგი ქონებაც დატოვა . ჭაბუკის სახელი კი არ ვიცი . [ 144d ]
თეოდოროსი
თეეტეტოსია , სოკრატე , მისი სახელი . რაც შეეხება ქონებას , ვფიქრობ , მისმა მზრუნველებმა გაანიავეს . თუმცა ფულთან დაკავშირებულ [ საკითხებშიც ] საოცრად თავისუფალია , სოკრატე .
სოკრატე
როგორც ამბობ , კეთილშობილი ადამიანია . სთხოვე , მოვიდეს და აქ დაჯდეს .
თეოდოროსი
ასე იყოს . თეეტეტოს , მოდი სოკრატესთან .
სოკრატე
ასე [ მოიქეცი ] , თეეტეტოს , რათა მეც შევძლო ჩემი თავის დანახვა , თუ როგორი სახე მაქვს . თეოდოროსი ამბობს [ 144e ] , რომ შენი მსგავსი [ სახე ] მაქვს . ახლა რომ თითოეულს ლირა გვქონდეს , მან კი თქვას , რომ ისინი ერთნაირადაა აწყობილი , პირდაპირ დავუჯერებდით , თუ ჯერ ვნახავდით არის თუ არა ის მუსიკოსი , ვინც ამას ამბობს ?
თეეტეტოსი
ჯერ ვნახავდით .
სოკრატე
თუ აღმოვაჩენდით , რომ ამგვარია , დავუჯერებდით , ხოლო თუ არაა მუსიკოსი , არა , ასეა ?
თეეტეტოსი
მართალია .
სოკრატე
ახლაც , ვფიქრობ , თუ სახის მსგავსებაზე ვიზრუნებთ [ 145a ] , უნდა ვნახოთ მხატვარია , თუ არა ის , ვინც ამას ამბობს .
სოკრატე
კარგი ამბავია . რომელი მოქალაქის [ შვილია ] ?
თეოდოროსი
გაგონილი მაქვს [ მისი ] სახელი , მაგრამ არ მახსოვს . [ 144c ] აი ისაა , აქეთ მომავალთაგან შუაში რომ არის . ახლახან გარეთ გზაზე ზეთით იზელდნენ თავებს ის და მისი მეგობრები , ახლა კი , როგორც ვფიქრობ , დაზელილნი აქეთ მოდიან . შეხედე , მას თუ იცნობ .
სოკრატე
ვიცნობ , სუნიელი ევფრონიოსის [ შვილია ] . ზუსტად ისეთი კაცია , მეგობარო , როგორც ახლა შენ აღწერე , კარგი სახელის მქონე და კარგი ქონებაც დატოვა . ჭაბუკის სახელი კი არ ვიცი . [ 144d ]
თეოდოროსი
თეეტეტოსია , სოკრატე , მისი სახელი . რაც შეეხება ქონებას , ვფიქრობ , მისმა მზრუნველებმა გაანიავეს . თუმცა ფულთან დაკავშირებულ [ საკითხებშიც ] საოცრად თავისუფალია , სოკრატე .
სოკრატე
როგორც ამბობ , კეთილშობილი ადამიანია . სთხოვე , მოვიდეს და აქ დაჯდეს .
თეოდოროსი
ასე იყოს . თეეტეტოს , მოდი სოკრატესთან .
სოკრატე
ასე [ მოიქეცი ] , თეეტეტოს , რათა მეც შევძლო ჩემი თავის დანახვა , თუ როგორი სახე მაქვს . თეოდოროსი ამბობს [ 144e ] , რომ შენი მსგავსი [ სახე ] მაქვს . ახლა რომ თითოეულს ლირა გვქონდეს , მან კი თქვას , რომ ისინი ერთნაირადაა აწყობილი , პირდაპირ დავუჯერებდით , თუ ჯერ ვნახავდით არის თუ არა ის მუსიკოსი , ვინც ამას ამბობს ?
თეეტეტოსი
ჯერ ვნახავდით .
სოკრატე
თუ აღმოვაჩენდით , რომ ამგვარია , დავუჯერებდით , ხოლო თუ არაა მუსიკოსი , არა , ასეა ?
თეეტეტოსი
მართალია .
სოკრატე
ახლაც , ვფიქრობ , თუ სახის მსგავსებაზე ვიზრუნებთ [ 145a ] , უნდა ვნახოთ მხატვარია , თუ არა ის , ვინც ამას ამბობს .
Theaetetus 145
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-03-28 10:39:05
- Modified on 2017-03-29 16:59:08
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
Θεαίτητος
δοκεῖ μοι .
Σωκράτης
ἦ οὖν ζωγραφικὸς Θεόδωρος ;
Θεαίτητος
οὔχ , ὅσον γέ με εἰδέναι .
Σωκράτης
ἆρ᾽ οὐδὲ γεωμετρικός ;
Θεαίτητος
πάντως δήπου , ὦ Σώκρατες .
Σωκράτης
ἦ καὶ ἀστρονομικὸς καὶ λογιστικός τε καὶ μουσικὸς καὶ ὅσα παιδείας ἔχεται ;
Θεαίτητος
ἔμοιγε δοκεῖ .
Σωκράτης
εἰ μὲν ἄρα ἡμᾶς τοῦ σώματός τι ὁμοίους φησὶν εἶναι ἐπαινῶν πῃ ἢ ψέγων , οὐ πάνυ αὐτῷ ἄξιον τὸν νοῦν προσέχειν .
Θεαίτητος
ἴσως οὔ . [ 145β ]
Σωκράτης
τί δ᾽ εἰ ποτέρου τὴν ψυχὴν ἐπαινοῖ πρὸς ἀρετήν τε καὶ σοφίαν ; ἆρ᾽ οὐκ ἄξιον τῷ μὲν ἀκούσαντι προθυμεῖσθαι ἀνασκέψασθαι τὸν ἐπαινεθέντα , τῷ δὲ προθύμως ἑαυτὸν ἐπιδεικνύναι ;
Θεαίτητος
πάνυ μὲν οὖν , ὦ Σώκρατες .
Σωκράτης
ὥρα τοίνυν , ὦ φίλε Θεαίτητε , σοὶ μὲν ἐπιδεικνύναι , ἐμοὶ δὲ σκοπεῖσθαι : ὡς εὖ ἴσθι ὅτι Θεόδωρος πολλοὺς δὴ πρός με ἐπαινέσας ξένους τε καὶ ἀστοὺς οὐδένα πω ἐπῄνεσεν ὡς σὲ νυνδή .
Θεαίτητος
εὖ ἂν ἔχοι , ὦ Σώκρατες : ἀλλ᾽ ὅρα μὴ παίζων [ 145ξ ] ἔλεγεν .
Σωκράτης
οὐχ οὗτος ὁ τρόπος Θεοδώρου : ἀλλὰ μὴ ἀναδύου τὰ ὡμολογημένα σκηπτόμενος παίζοντα λέγειν τόνδε , ἵνα μὴ καὶ ἀναγκασθῇ μαρτυρεῖν—πάντως γὰρ οὐδεὶς ἐπισκήψετ᾽ αὐτῷ—ἀλλὰ θαρρῶν ἔμμενε τῇ ὁμολογίᾳ .
Θεαίτητος
ἀλλὰ χρὴ ταῦτα ποιεῖν , εἰ σοὶ δοκεῖ .
Σωκράτης
λέγε δή μοι : μανθάνεις που παρὰ Θεοδώρου γεωμετρίας ἄττα ;
Θεαίτητος
ἔγωγε . [ 145δ ]
Σωκράτης
καὶ τῶν περὶ ἀστρονομίαν τε καὶ ἁρμονίας καὶ λογισμούς ;
Θεαίτητος
προθυμοῦμαί γε δή .
Σωκράτης
καὶ γὰρ ἐγώ , ὦ παῖ , παρά τε τούτου καὶ παρ᾽ ἄλλων οὓς ἂν οἴωμαί τι τούτων ἐπαΐειν . ἀλλ᾽ ὅμως τὰ μὲν ἄλλα ἔχω περὶ αὐτὰ μετρίως , μικρὸν δέ τι ἀπορῶ ὃ μετὰ σοῦ τε καὶ τῶνδε σκεπτέον . καί μοι λέγε : ἆρ᾽ οὐ τὸ μανθάνειν ἐστὶν τὸ σοφώτερον γίγνεσθαι περὶ ὃ μανθάνει τις ;
Θεαίτητος
πῶς γὰρ οὔ ;
Σωκράτης
σοφίᾳ δέ γ᾽ οἶμαι σοφοὶ οἱ σοφοί .
Θεαίτητος
ναί . [ 145ε ]
Σωκράτης
τοῦτο δὲ μῶν διαφέρει τι ἐπιστήμης ;
Θεαίτητος
τὸ ποῖον ;
Σωκράτης
ἡ σοφία . ἢ οὐχ ἅπερ ἐπιστήμονες ταῦτα καὶ σοφοί ;
Θεαίτητος
τί μήν ;
Σωκράτης
ταὐτὸν ἄρα ἐπιστήμη καὶ σοφία ;
Θεαίτητος
ναί .
Σωκράτης
τοῦτ᾽ αὐτὸ τοίνυν ἐστὶν ὃ ἀπορῶ καὶ οὐ δύναμαι λαβεῖν ἱκανῶς παρ᾽ ἐμαυτῷ , ἐπιστήμη ὅτι ποτὲ τυγχάνει ὄν .
δοκεῖ μοι .
Σωκράτης
ἦ οὖν ζωγραφικὸς Θεόδωρος ;
Θεαίτητος
οὔχ , ὅσον γέ με εἰδέναι .
Σωκράτης
ἆρ᾽ οὐδὲ γεωμετρικός ;
Θεαίτητος
πάντως δήπου , ὦ Σώκρατες .
Σωκράτης
ἦ καὶ ἀστρονομικὸς καὶ λογιστικός τε καὶ μουσικὸς καὶ ὅσα παιδείας ἔχεται ;
Θεαίτητος
ἔμοιγε δοκεῖ .
Σωκράτης
εἰ μὲν ἄρα ἡμᾶς τοῦ σώματός τι ὁμοίους φησὶν εἶναι ἐπαινῶν πῃ ἢ ψέγων , οὐ πάνυ αὐτῷ ἄξιον τὸν νοῦν προσέχειν .
Θεαίτητος
ἴσως οὔ . [ 145β ]
Σωκράτης
τί δ᾽ εἰ ποτέρου τὴν ψυχὴν ἐπαινοῖ πρὸς ἀρετήν τε καὶ σοφίαν ; ἆρ᾽ οὐκ ἄξιον τῷ μὲν ἀκούσαντι προθυμεῖσθαι ἀνασκέψασθαι τὸν ἐπαινεθέντα , τῷ δὲ προθύμως ἑαυτὸν ἐπιδεικνύναι ;
Θεαίτητος
πάνυ μὲν οὖν , ὦ Σώκρατες .
Σωκράτης
ὥρα τοίνυν , ὦ φίλε Θεαίτητε , σοὶ μὲν ἐπιδεικνύναι , ἐμοὶ δὲ σκοπεῖσθαι : ὡς εὖ ἴσθι ὅτι Θεόδωρος πολλοὺς δὴ πρός με ἐπαινέσας ξένους τε καὶ ἀστοὺς οὐδένα πω ἐπῄνεσεν ὡς σὲ νυνδή .
Θεαίτητος
εὖ ἂν ἔχοι , ὦ Σώκρατες : ἀλλ᾽ ὅρα μὴ παίζων [ 145ξ ] ἔλεγεν .
Σωκράτης
οὐχ οὗτος ὁ τρόπος Θεοδώρου : ἀλλὰ μὴ ἀναδύου τὰ ὡμολογημένα σκηπτόμενος παίζοντα λέγειν τόνδε , ἵνα μὴ καὶ ἀναγκασθῇ μαρτυρεῖν—πάντως γὰρ οὐδεὶς ἐπισκήψετ᾽ αὐτῷ—ἀλλὰ θαρρῶν ἔμμενε τῇ ὁμολογίᾳ .
Θεαίτητος
ἀλλὰ χρὴ ταῦτα ποιεῖν , εἰ σοὶ δοκεῖ .
Σωκράτης
λέγε δή μοι : μανθάνεις που παρὰ Θεοδώρου γεωμετρίας ἄττα ;
Θεαίτητος
ἔγωγε . [ 145δ ]
Σωκράτης
καὶ τῶν περὶ ἀστρονομίαν τε καὶ ἁρμονίας καὶ λογισμούς ;
Θεαίτητος
προθυμοῦμαί γε δή .
Σωκράτης
καὶ γὰρ ἐγώ , ὦ παῖ , παρά τε τούτου καὶ παρ᾽ ἄλλων οὓς ἂν οἴωμαί τι τούτων ἐπαΐειν . ἀλλ᾽ ὅμως τὰ μὲν ἄλλα ἔχω περὶ αὐτὰ μετρίως , μικρὸν δέ τι ἀπορῶ ὃ μετὰ σοῦ τε καὶ τῶνδε σκεπτέον . καί μοι λέγε : ἆρ᾽ οὐ τὸ μανθάνειν ἐστὶν τὸ σοφώτερον γίγνεσθαι περὶ ὃ μανθάνει τις ;
Θεαίτητος
πῶς γὰρ οὔ ;
Σωκράτης
σοφίᾳ δέ γ᾽ οἶμαι σοφοὶ οἱ σοφοί .
Θεαίτητος
ναί . [ 145ε ]
Σωκράτης
τοῦτο δὲ μῶν διαφέρει τι ἐπιστήμης ;
Θεαίτητος
τὸ ποῖον ;
Σωκράτης
ἡ σοφία . ἢ οὐχ ἅπερ ἐπιστήμονες ταῦτα καὶ σοφοί ;
Θεαίτητος
τί μήν ;
Σωκράτης
ταὐτὸν ἄρα ἐπιστήμη καὶ σοφία ;
Θεαίτητος
ναί .
Σωκράτης
τοῦτ᾽ αὐτὸ τοίνυν ἐστὶν ὃ ἀπορῶ καὶ οὐ δύναμαι λαβεῖν ἱκανῶς παρ᾽ ἐμαυτῷ , ἐπιστήμη ὅτι ποτὲ τυγχάνει ὄν .
თეეტეტოსი
ასე მგონია .
სოკრატე
თეოდოროსი მხატვარია ?
თეეტეტოსი
რამდენადაც მე ვიცი , არა .
სოკრატე
არც გეომეტრი ?
თეეტეტოსი
სწორედ რომ [ გეომეტრია ] , სოკრატე .
სოკრატე
ასტრონომიც , არითმეტიკოსიც , მუსიკოსიც და ამგვარი განათლებაც აქვს ?
თეეტეტოსი
მე ასე მგონია .
სოკრატე
თუ ამბობს , რომ ჩვენ სხეულებრივად ერთიმეორეს ვგავართ , ამას სადიდებლად აკეთებს თუ დასამცირებლად , განა ეს არ არის ყურადღების მიქცევის ღირსი ?
თეეტეტოსი
ალბათ , არა . [ 145b ]
სოკრატე
და თუ რომელიმეს სულს განადიდებს სიქველისა და სიბრძნის გამო ? სამართლიანი არ იქნება მისმა მსმენელმა მოინდომოს იმის ნახვა , ვინც განადიდეს , ხოლო [ ამ უკანასკნელმა ] კი საკუთარი თავის ჩვენება მოისურვოს ?
თეეტეტოსი
რა თქმა უნდა , სოკრატე .
სოკრატე
მაშ , მეგობარო თეეტეტოს , დროა შენ თავი აჩვენო , მე კი – გნახო . იცოდე , რომ თეოდოროსს ბევრი უცხოელიც უქია ჩემთვის და თანამოქალაქეც , მაგრამ არავინ განუდიდებია ისე , როგორც ახლახან შენ .
თეეტეტოსი
კარგია , თუ ასეა , სოკრატე , მაგრამ ხუმრობით ხომ არ [ 145c ] ამბობდა ?
სოკრატე
ეს თეეტეტოსის თვისება არაა , მაგრამ ნუ გაექცევი შეთანხმებას , თუნდაც ფიქრობდე , რომ ამას ხუმრობით ამბობს , რათა არ ვაიძულოთ ის თავი იმართლოს , არავის ჩაუგდია ის ამ მდგომარეობაში , არამედ გაბედე შენი შეთანხმება შეინარჩუნო .
თეეტეტოსი
ასე უნდა გავაკეთო , რადგან შენ ასე ფიქრობ .
სოკრატე
მოდი , მითხარი , გეომეტრიიდან რამეს თუ სწავლობ თეოდოროსთან ?
თეეტეტოსი
კი . [ 145d ]
სოკრატე
ასტრონომიას , ჰარმონიას და არითმეტიკას რაც შეეხება ?
თეეტეტოსი
ვცდილობ .
სოკრატე
მეც , ბიჭუნავ , მისგანაც და ყველა სხვისგან , ვინც , ვფიქრობ , რომ ამათ შესახებ რაიმე იცის . სხვა რაღაცეებთან დაკავშირებით საკმარისი [ ცოდნა ] მაქვს , ამ მცირე [ რაღაცასთან ] დაკავშირებით კი გაუგებრობაში ვარ , უნდა განვიხილო შენთან და ამათთან ერთად . მითხარი , სწავლა ხომ უფრო მეტად ბრძნად გახდომაა იმაში , რასაც სწავლობ ?
თეეტეტოსი
როგორ არა ?
სოკრატე
ვფიქრობ , სიბრძნით არიან ბრძენნი ბრძენნი .
თეეტეტოსი
კი . [ 145e ]
სოკრატე
ნუთუ ეს რამით განსხვავდება ცოდნისგან ?
თეეტეტოსი
რომელი ?
სოკრატე
სიბრძნე . რაღაცის მცოდნენი ბრძენნი არ არიან ?
თეეტეტოსი
აბა რა .
სოკრატე
ერთი და იგივეა ცოდნა და სიბრძნე ?
თეეტეტოსი
კი .
სოკრატე
ზუსტად ესაა , რაშიც გაუგებრობაში ვარ და თავად საკმარისად არ შემიძლია გავერკვე , რა არის ცოდნა .
ასე მგონია .
სოკრატე
თეოდოროსი მხატვარია ?
თეეტეტოსი
რამდენადაც მე ვიცი , არა .
სოკრატე
არც გეომეტრი ?
თეეტეტოსი
სწორედ რომ [ გეომეტრია ] , სოკრატე .
სოკრატე
ასტრონომიც , არითმეტიკოსიც , მუსიკოსიც და ამგვარი განათლებაც აქვს ?
თეეტეტოსი
მე ასე მგონია .
სოკრატე
თუ ამბობს , რომ ჩვენ სხეულებრივად ერთიმეორეს ვგავართ , ამას სადიდებლად აკეთებს თუ დასამცირებლად , განა ეს არ არის ყურადღების მიქცევის ღირსი ?
თეეტეტოსი
ალბათ , არა . [ 145b ]
სოკრატე
და თუ რომელიმეს სულს განადიდებს სიქველისა და სიბრძნის გამო ? სამართლიანი არ იქნება მისმა მსმენელმა მოინდომოს იმის ნახვა , ვინც განადიდეს , ხოლო [ ამ უკანასკნელმა ] კი საკუთარი თავის ჩვენება მოისურვოს ?
თეეტეტოსი
რა თქმა უნდა , სოკრატე .
სოკრატე
მაშ , მეგობარო თეეტეტოს , დროა შენ თავი აჩვენო , მე კი – გნახო . იცოდე , რომ თეოდოროსს ბევრი უცხოელიც უქია ჩემთვის და თანამოქალაქეც , მაგრამ არავინ განუდიდებია ისე , როგორც ახლახან შენ .
თეეტეტოსი
კარგია , თუ ასეა , სოკრატე , მაგრამ ხუმრობით ხომ არ [ 145c ] ამბობდა ?
სოკრატე
ეს თეეტეტოსის თვისება არაა , მაგრამ ნუ გაექცევი შეთანხმებას , თუნდაც ფიქრობდე , რომ ამას ხუმრობით ამბობს , რათა არ ვაიძულოთ ის თავი იმართლოს , არავის ჩაუგდია ის ამ მდგომარეობაში , არამედ გაბედე შენი შეთანხმება შეინარჩუნო .
თეეტეტოსი
ასე უნდა გავაკეთო , რადგან შენ ასე ფიქრობ .
სოკრატე
მოდი , მითხარი , გეომეტრიიდან რამეს თუ სწავლობ თეოდოროსთან ?
თეეტეტოსი
კი . [ 145d ]
სოკრატე
ასტრონომიას , ჰარმონიას და არითმეტიკას რაც შეეხება ?
თეეტეტოსი
ვცდილობ .
სოკრატე
მეც , ბიჭუნავ , მისგანაც და ყველა სხვისგან , ვინც , ვფიქრობ , რომ ამათ შესახებ რაიმე იცის . სხვა რაღაცეებთან დაკავშირებით საკმარისი [ ცოდნა ] მაქვს , ამ მცირე [ რაღაცასთან ] დაკავშირებით კი გაუგებრობაში ვარ , უნდა განვიხილო შენთან და ამათთან ერთად . მითხარი , სწავლა ხომ უფრო მეტად ბრძნად გახდომაა იმაში , რასაც სწავლობ ?
თეეტეტოსი
როგორ არა ?
სოკრატე
ვფიქრობ , სიბრძნით არიან ბრძენნი ბრძენნი .
თეეტეტოსი
კი . [ 145e ]
სოკრატე
ნუთუ ეს რამით განსხვავდება ცოდნისგან ?
თეეტეტოსი
რომელი ?
სოკრატე
სიბრძნე . რაღაცის მცოდნენი ბრძენნი არ არიან ?
თეეტეტოსი
აბა რა .
სოკრატე
ერთი და იგივეა ცოდნა და სიბრძნე ?
თეეტეტოსი
კი .
სოკრატე
ზუსტად ესაა , რაშიც გაუგებრობაში ვარ და თავად საკმარისად არ შემიძლია გავერკვე , რა არის ცოდნა .
Theaetetus 146
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-03-28 11:27:28
- Modified on 2017-03-29 16:58:50
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
[ 146α ] ἆρ᾽ οὖν δὴ ἔχομεν λέγειν αὐτό ; τί φατέ ; τίς ἂν ἡμῶν πρῶτος εἴποι ; ὁ δὲ ἁμαρτών , καὶ ὃς ἂν ἀεὶ ἁμαρτάνῃ , καθεδεῖται , ὥσπερ φασὶν οἱ παῖδες οἱ σφαιρίζοντες , ὄνος : ὃς δ᾽ ἂν περιγένηται ἀναμάρτητος , βασιλεύσει ἡμῶν καὶ ἐπιτάξει ὅτι ἂν βούληται ἀποκρίνεσθαι . τί σιγᾶτε ; οὔ τί που , ὦ Θεόδωρε , ἐγὼ ὑπὸ φιλολογίας ἀγροικίζομαι , προθυμούμενος ἡμᾶς ποιῆσαι διαλέγεσθαι καὶ φίλους τε καὶ προσηγόρους ἀλλήλοις γίγνεσθαι ; [ 146β ]
Θεόδωρος
ἥκιστα μέν , ὦ Σώκρατες , τὸ τοιοῦτον ἂν εἴη ἄγροικον , ἀλλὰ τῶν μειρακίων τι κέλευέ σοι ἀποκρίνεσθαι : ἐγὼ μὲν γὰρ ἀήθης τῆς τοιαύτης διαλέκτου , καὶ οὐδ᾽ αὖ συνεθίζεσθαι ἡλικίαν ἔχω . τοῖσδε δὲ πρέποι τε ἂν τοῦτο καὶ πολὺ πλέον ἐπιδιδοῖεν : τῷ γὰρ ὄντι ἡ νεότης εἰς πᾶν ἐπίδοσιν ἔχει . ἀλλ᾽ , ὥσπερ ἤρξω , μὴ ἀφίεσο τοῦ Θεαιτήτου ἀλλ᾽ ἐρώτα .
Σωκράτης
ἀκούεις δή , ὦ Θεαίτητε , ἃ λέγει Θεόδωρος , ᾧ [ 146ξ ] ἀπειθεῖν , ὡς ἐγὼ οἶμαι , οὔτε σὺ ἐθελήσεις , οὔτε θέμις περὶ τὰ τοιαῦτα ἀνδρὶ σοφῷ ἐπιτάττοντι νεώτερον ἀπειθεῖν . ἀλλ᾽ εὖ καὶ γενναίως εἰπέ : τί σοι δοκεῖ εἶναι ἐπιστήμη ;
Θεαίτητος
ἀλλὰ χρή , ὦ Σώκρατες , ἐπειδήπερ ὑμεῖς κελεύετε . πάντως γάρ , ἄν τι καὶ ἁμάρτω , ἐπανορθώσετε .
Σωκράτης
πάνυ μὲν οὖν , ἄνπερ γε οἷοί τε ὦμεν .
Θεαίτητος
δοκεῖ τοίνυν μοι καὶ ἃ παρὰ Θεοδώρου ἄν τις μάθοι ἐπιστῆμαι εἶναι , γεωμετρία τε καὶ ἃς νυνδὴ σὺ διῆλθες , [ 146δ ] καὶ αὖ σκυτοτομική τε καὶ αἱ τῶν ἄλλων δημιουργῶν τέχναι , πᾶσαί τε καὶ ἑκάστη τούτων , οὐκ ἄλλο τι ἢ ἐπιστήμη εἶναι .
Σωκράτης
γενναίως γε καὶ φιλοδώρως , ὦ φίλε , ἓν αἰτηθεὶς πολλὰ δίδως καὶ ποικίλα ἀντὶ ἁπλοῦ .
Θεαίτητος
πῶς τί τοῦτο λέγεις , ὦ Σώκρατες ;
Σωκράτης
ἴσως μὲν οὐδέν : ὃ μέντοι οἶμαι , φράσω . ὅταν λέγῃς σκυτικήν , μή τι ἄλλο φράζεις ἢ ἐπιστήμην ὑποδημάτων ἐργασίας ;
Θεαίτητος
οὐδέν . [ 146ε ]
Σωκράτης
τί δ᾽ ὅταν τεκτονικήν ; μή τι ἄλλο ἢ ἐπιστήμην τῆς τῶν ξυλίνων σκευῶν ἐργασίας ;
Θεαίτητος
οὐδὲ τοῦτο .
Σωκράτης
οὐκοῦν ἐν ἀμφοῖν , οὗ ἑκατέρα ἐπιστήμη , τοῦτο ὁρίζεις ;
Θεαίτητος
ναί .
Σωκράτης
τὸ δέ γ᾽ ἐρωτηθέν , ὦ Θεαίτητε , οὐ τοῦτο ἦν , τίνων ἡ ἐπιστήμη , οὐδὲ ὁπόσαι τινές : οὐ γὰρ ἀριθμῆσαι αὐτὰς βουλόμενοι ἠρόμεθα ἀλλὰ γνῶναι ἐπιστήμην αὐτὸ ὅτι ποτ᾽ ἐστίν . ἢ οὐδὲν λέγω ;
Θεαίτητος
πάνυ μὲν οὖν ὀρθῶς .
Θεόδωρος
ἥκιστα μέν , ὦ Σώκρατες , τὸ τοιοῦτον ἂν εἴη ἄγροικον , ἀλλὰ τῶν μειρακίων τι κέλευέ σοι ἀποκρίνεσθαι : ἐγὼ μὲν γὰρ ἀήθης τῆς τοιαύτης διαλέκτου , καὶ οὐδ᾽ αὖ συνεθίζεσθαι ἡλικίαν ἔχω . τοῖσδε δὲ πρέποι τε ἂν τοῦτο καὶ πολὺ πλέον ἐπιδιδοῖεν : τῷ γὰρ ὄντι ἡ νεότης εἰς πᾶν ἐπίδοσιν ἔχει . ἀλλ᾽ , ὥσπερ ἤρξω , μὴ ἀφίεσο τοῦ Θεαιτήτου ἀλλ᾽ ἐρώτα .
Σωκράτης
ἀκούεις δή , ὦ Θεαίτητε , ἃ λέγει Θεόδωρος , ᾧ [ 146ξ ] ἀπειθεῖν , ὡς ἐγὼ οἶμαι , οὔτε σὺ ἐθελήσεις , οὔτε θέμις περὶ τὰ τοιαῦτα ἀνδρὶ σοφῷ ἐπιτάττοντι νεώτερον ἀπειθεῖν . ἀλλ᾽ εὖ καὶ γενναίως εἰπέ : τί σοι δοκεῖ εἶναι ἐπιστήμη ;
Θεαίτητος
ἀλλὰ χρή , ὦ Σώκρατες , ἐπειδήπερ ὑμεῖς κελεύετε . πάντως γάρ , ἄν τι καὶ ἁμάρτω , ἐπανορθώσετε .
Σωκράτης
πάνυ μὲν οὖν , ἄνπερ γε οἷοί τε ὦμεν .
Θεαίτητος
δοκεῖ τοίνυν μοι καὶ ἃ παρὰ Θεοδώρου ἄν τις μάθοι ἐπιστῆμαι εἶναι , γεωμετρία τε καὶ ἃς νυνδὴ σὺ διῆλθες , [ 146δ ] καὶ αὖ σκυτοτομική τε καὶ αἱ τῶν ἄλλων δημιουργῶν τέχναι , πᾶσαί τε καὶ ἑκάστη τούτων , οὐκ ἄλλο τι ἢ ἐπιστήμη εἶναι .
Σωκράτης
γενναίως γε καὶ φιλοδώρως , ὦ φίλε , ἓν αἰτηθεὶς πολλὰ δίδως καὶ ποικίλα ἀντὶ ἁπλοῦ .
Θεαίτητος
πῶς τί τοῦτο λέγεις , ὦ Σώκρατες ;
Σωκράτης
ἴσως μὲν οὐδέν : ὃ μέντοι οἶμαι , φράσω . ὅταν λέγῃς σκυτικήν , μή τι ἄλλο φράζεις ἢ ἐπιστήμην ὑποδημάτων ἐργασίας ;
Θεαίτητος
οὐδέν . [ 146ε ]
Σωκράτης
τί δ᾽ ὅταν τεκτονικήν ; μή τι ἄλλο ἢ ἐπιστήμην τῆς τῶν ξυλίνων σκευῶν ἐργασίας ;
Θεαίτητος
οὐδὲ τοῦτο .
Σωκράτης
οὐκοῦν ἐν ἀμφοῖν , οὗ ἑκατέρα ἐπιστήμη , τοῦτο ὁρίζεις ;
Θεαίτητος
ναί .
Σωκράτης
τὸ δέ γ᾽ ἐρωτηθέν , ὦ Θεαίτητε , οὐ τοῦτο ἦν , τίνων ἡ ἐπιστήμη , οὐδὲ ὁπόσαι τινές : οὐ γὰρ ἀριθμῆσαι αὐτὰς βουλόμενοι ἠρόμεθα ἀλλὰ γνῶναι ἐπιστήμην αὐτὸ ὅτι ποτ᾽ ἐστίν . ἢ οὐδὲν λέγω ;
Θεαίτητος
πάνυ μὲν οὖν ὀρθῶς .
[
146a
]
შეგვიძლია
ამაზე
საუბარი
?
რას
იტყვით
?
რომელი
ჩვენგანი
ისაუბრებს
პირველი
?
ვინც
შეცდება
,
და
რომელიც
კი
არ
უნდა
შეცდეს
,
ვირზე
დაჯდეს
,
როგორც
ბავშვები
ამბობენ
ბურთის
თამაშისას
.
ხოლო
ვინც
შეუცდომელი
დარჩება
,
ჩვენი
მეფე
იქნება
და
ბრძანებს
ვუპასუხოთ
,
რაზეც
სურს
.
რატომ
ხართ
ჩუმად
?
თეოდოროს
,
ველურად
ხომ
არ
ვიქცევი
საუბრის
სიყვარულის
გამო
და
გაიძულებთ
დავმეგობრდეთ
ერთმანეთთან
[
საუბრით
]
?
[
146b
]
თეოდოროსი
ასეთი რამ სულ არ იქნებოდა სიველურე , სოკრატე , მაგრამ თავად უბრძანე რომელიმე ჭაბუკს , გიპასუხოს . მე არ ვარ ჩვეული ამგვარ საუბარს და აღარც მიჩვევის ასაკი მაქვს , ამათთვის კი შესაფერისი იქნებოდა ეს და უფრო მეტად განვითარდებოდნენ . ახალგაზრდებს ხომ ყველაფერში შეუძლიათ განვითარება . როგორც დაიწყე , ნუღა გაუშვებ და თეეტეტოსს ჰკითხე .
სოკრატე
გესმის , თეეტეტოს , რას ამბობს თეოდოროსი ? [ 146c ] ვფიქრობ , არც შენ გინდა , რომ არ დაუჯერო და არც სამართლიანი იქნება ბრძენი კაცის ამგვარ [ საკითხებთან ] დაკავშირებულ მითითებებს რომ არ დაუჯეროს ახალგაზრდამ . თქვი უბრალოდ გულწრფელად , როგორ ფიქრობ , რა არის ცოდნა ?
თეეტეტოსი
ასეა საჭირო , სოკრატე , რადგან თქვენ ბრძანებთ . თუ სადმე შევცდები , შემისწორეთ .
სოკრატე
რა თქმა უნდა , თუ შევძლებთ .
თეეტეტოსი
მგონია , რომ რაც კი ვინმემ თეოდოროსისაგან შეიძლება ისწავლოს , ცოდნაა ; გეომეტრია და ის , რაზეც ახლახან შენ საუბრობდი , [ 146d ] ასევე მეწაღეობა და სხვა ხელოსნების ხელობებიც , თითოეული მათგანი სხვა არაფერია , თუ არა ცოდნა .
სოკრატე
მეგობარო , ერთი რამ გკითხეს , შენ კი გულწრფელად და გულუხვად ერთი მარტივი [ პასუხის ] ნაცვლად , მრავალი გაეცი .
თეეტეტოსი
ამით რისი თქმა [ გინდა ] , სოკრატე ?
სოკრატე
შეიძლება არაფრის , მაინც გეტყვი , რას ვფიქრობ . როდესაც ამბობ , , მეწაღეობას \\\" ამაში სხვას ხომ არაფერს გულისხმობ , თუ არა ფეხსაცმლის დამზადების ცოდნას ?
თეეტეტოსი
არაფერს . [ 146e ]
სოკრატე
და როდესაც , , დურგლობას \\\" ამბობ ? სხვას ხომ არაფერს [ გულისხმობ ] , თუ არა ხის ნივთების დამზადების ცოდნას ?
თეეტეტოსი
არაფერს სხვას .
სოკრატე
განა ორივე შემთხვევაში იმას არ განსაზღვრავ , რასაც ეხება ცოდნა ?
თეეტეტოსი
კი
სოკრატე
შეკითხვა კი , თეეტეტოს , ის არ იყო , თუ რასთან დაკავშირებითაა ცოდნა , ან რამდენი სახეობა აქვს მას . იმიტომ კი არ გვიკითხავს , რომ მათი ჩამოთვლა გვსურდა , არამედ იმის გაგება [ გვინდა ] , თუ რა არის თავად ცოდნა . თუ [ ამით ] არაფერს ვამბობ ?
თეეტეტოსი
სავსებით სწორად [ ამბობ ] .
თეოდოროსი
ასეთი რამ სულ არ იქნებოდა სიველურე , სოკრატე , მაგრამ თავად უბრძანე რომელიმე ჭაბუკს , გიპასუხოს . მე არ ვარ ჩვეული ამგვარ საუბარს და აღარც მიჩვევის ასაკი მაქვს , ამათთვის კი შესაფერისი იქნებოდა ეს და უფრო მეტად განვითარდებოდნენ . ახალგაზრდებს ხომ ყველაფერში შეუძლიათ განვითარება . როგორც დაიწყე , ნუღა გაუშვებ და თეეტეტოსს ჰკითხე .
სოკრატე
გესმის , თეეტეტოს , რას ამბობს თეოდოროსი ? [ 146c ] ვფიქრობ , არც შენ გინდა , რომ არ დაუჯერო და არც სამართლიანი იქნება ბრძენი კაცის ამგვარ [ საკითხებთან ] დაკავშირებულ მითითებებს რომ არ დაუჯეროს ახალგაზრდამ . თქვი უბრალოდ გულწრფელად , როგორ ფიქრობ , რა არის ცოდნა ?
თეეტეტოსი
ასეა საჭირო , სოკრატე , რადგან თქვენ ბრძანებთ . თუ სადმე შევცდები , შემისწორეთ .
სოკრატე
რა თქმა უნდა , თუ შევძლებთ .
თეეტეტოსი
მგონია , რომ რაც კი ვინმემ თეოდოროსისაგან შეიძლება ისწავლოს , ცოდნაა ; გეომეტრია და ის , რაზეც ახლახან შენ საუბრობდი , [ 146d ] ასევე მეწაღეობა და სხვა ხელოსნების ხელობებიც , თითოეული მათგანი სხვა არაფერია , თუ არა ცოდნა .
სოკრატე
მეგობარო , ერთი რამ გკითხეს , შენ კი გულწრფელად და გულუხვად ერთი მარტივი [ პასუხის ] ნაცვლად , მრავალი გაეცი .
თეეტეტოსი
ამით რისი თქმა [ გინდა ] , სოკრატე ?
სოკრატე
შეიძლება არაფრის , მაინც გეტყვი , რას ვფიქრობ . როდესაც ამბობ , , მეწაღეობას \\\" ამაში სხვას ხომ არაფერს გულისხმობ , თუ არა ფეხსაცმლის დამზადების ცოდნას ?
თეეტეტოსი
არაფერს . [ 146e ]
სოკრატე
და როდესაც , , დურგლობას \\\" ამბობ ? სხვას ხომ არაფერს [ გულისხმობ ] , თუ არა ხის ნივთების დამზადების ცოდნას ?
თეეტეტოსი
არაფერს სხვას .
სოკრატე
განა ორივე შემთხვევაში იმას არ განსაზღვრავ , რასაც ეხება ცოდნა ?
თეეტეტოსი
კი
სოკრატე
შეკითხვა კი , თეეტეტოს , ის არ იყო , თუ რასთან დაკავშირებითაა ცოდნა , ან რამდენი სახეობა აქვს მას . იმიტომ კი არ გვიკითხავს , რომ მათი ჩამოთვლა გვსურდა , არამედ იმის გაგება [ გვინდა ] , თუ რა არის თავად ცოდნა . თუ [ ამით ] არაფერს ვამბობ ?
თეეტეტოსი
სავსებით სწორად [ ამბობ ] .
Theaetetus 147
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-03-28 12:33:48
- Modified on 2017-03-29 16:57:09
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
[ 147α ]
Σωκράτης
σκέψαι δὴ καὶ τόδε . εἴ τις ἡμᾶς τῶν φαύλων τι καὶ προχείρων ἔροιτο , οἷον περὶ πηλοῦ ὅτι ποτ᾽ ἐστίν , εἰ ἀποκριναίμεθα αὐτῷ πηλὸς ὁ τῶν χυτρέων καὶ πηλὸς ὁ τῶν ἰπνοπλαθῶν καὶ πηλὸς ὁ τῶν πλινθουργῶν , οὐκ ἂν γελοῖοι εἶμεν ;
Θεαίτητος
ἴσως .
Σωκράτης
πρῶτον μέν γέ που οἰόμενοι συνιέναι ἐκ τῆς ἡμετέρας ἀποκρίσεως τὸν ἐρωτῶντα , ὅταν εἴπωμεν πηλός , εἴτε ὁ τῶν [ 147β ] κοροπλαθῶν προσθέντες εἴτε ἄλλων ὡντινωνοῦν δημιουργῶν . ἢ οἴει τίς τι συνίησίν τινος ὄνομα , ὃ μὴ οἶδεν τί ἐστιν ;
Θεαίτητος
οὐδαμῶς .
Σωκράτης
οὐδ᾽ ἄρα ἐπιστήμην ὑποδημάτων συνίησιν ὁ ἐπιστήμην μὴ εἰδώς .
Θεαίτητος
οὐ γάρ .
Σωκράτης
σκυτικὴν ἄρα οὐ συνίησιν ὃς ἂν ἐπιστήμην ἀγνοῇ , οὐδέ τινα ἄλλην τέχνην .
Θεαίτητος
ἔστιν οὕτως .
Σωκράτης
γελοία ἄρα ἡ ἀπόκρισις τῷ ἐρωτηθέντι ἐπιστήμη τί ἐστιν , ὅταν ἀποκρίνηται τέχνης τινὸς ὄνομα . τινὸς γὰρ [ 147ξ ] ἐπιστήμην ἀποκρίνεται οὐ τοῦτ᾽ ἐρωτηθείς .
Θεαίτητος
ἔοικεν .
Σωκράτης
ἔπειτά γέ που ἐξὸν φαύλως καὶ βραχέως ἀποκρίνασθαι περιέρχεται ἀπέραντον ὁδόν . οἷον καὶ ἐν τῇ τοῦ πηλοῦ ἐρωτήσει φαῦλόν που καὶ ἁπλοῦν εἰπεῖν ὅτι γῆ ὑγρῷ φυραθεῖσα πηλὸς ἂν εἴη , τὸ δ᾽ ὅτου ἐᾶν χαίρειν .
Θεαίτητος
ῥᾴδιον , ὦ Σώκρατες , νῦν γε οὕτω φαίνεται : ἀτὰρ κινδυνεύεις ἐρωτᾶν οἷον καὶ αὐτοῖς ἡμῖν ἔναγχος εἰσῆλθε [ 147δ ] διαλεγομένοις , ἐμοί τε καὶ τῷ σῷ ὁμωνύμῳ τούτῳ Σωκράτει .
Σωκράτης
τὸ ποῖον δή , ὦ Θεαίτητε ;
Θεαίτητος
περὶ δυνάμεών τι ἡμῖν Θεόδωρος ὅδε ἔγραφε , τῆς τε τρίποδος πέρι καὶ πεντέποδος ἀποφαίνων ὅτι μήκει οὐ σύμμετροι τῇ ποδιαίᾳ , καὶ οὕτω κατὰ μίαν ἑκάστην προαιρούμενος μέχρι τῆς ἑπτακαιδεκάποδος : ἐν δὲ ταύτῃ πως ἐνέσχετο . ἡμῖν οὖν εἰσῆλθέ τι τοιοῦτον , ἐπειδὴ ἄπειροι τὸ πλῆθος αἱ δυνάμεις ἐφαίνοντο , πειραθῆναι συλλαβεῖν εἰς ἕν , ὅτῳ πάσας [ 147ε ] ταύτας προσαγορεύσομεν τὰς δυνάμεις .
Σωκράτης
ἦ καὶ ηὕρετέ τι τοιοῦτον ;
Θεαίτητος
ἔμοιγε δοκοῦμεν : σκόπει δὲ καὶ σύ .
Σωκράτης
λέγε .
Θεαίτητος
τὸν ἀριθμὸν πάντα δίχα διελάβομεν : τὸν μὲν δυνάμενον ἴσον ἰσάκις γίγνεσθαι τῷ τετραγώνῳ τὸ σχῆμα ἀπεικάσαντες τετράγωνόν τε καὶ ἰσόπλευρον προσείπομεν .
Σωκράτης
καὶ εὖ γε .
Σωκράτης
σκέψαι δὴ καὶ τόδε . εἴ τις ἡμᾶς τῶν φαύλων τι καὶ προχείρων ἔροιτο , οἷον περὶ πηλοῦ ὅτι ποτ᾽ ἐστίν , εἰ ἀποκριναίμεθα αὐτῷ πηλὸς ὁ τῶν χυτρέων καὶ πηλὸς ὁ τῶν ἰπνοπλαθῶν καὶ πηλὸς ὁ τῶν πλινθουργῶν , οὐκ ἂν γελοῖοι εἶμεν ;
Θεαίτητος
ἴσως .
Σωκράτης
πρῶτον μέν γέ που οἰόμενοι συνιέναι ἐκ τῆς ἡμετέρας ἀποκρίσεως τὸν ἐρωτῶντα , ὅταν εἴπωμεν πηλός , εἴτε ὁ τῶν [ 147β ] κοροπλαθῶν προσθέντες εἴτε ἄλλων ὡντινωνοῦν δημιουργῶν . ἢ οἴει τίς τι συνίησίν τινος ὄνομα , ὃ μὴ οἶδεν τί ἐστιν ;
Θεαίτητος
οὐδαμῶς .
Σωκράτης
οὐδ᾽ ἄρα ἐπιστήμην ὑποδημάτων συνίησιν ὁ ἐπιστήμην μὴ εἰδώς .
Θεαίτητος
οὐ γάρ .
Σωκράτης
σκυτικὴν ἄρα οὐ συνίησιν ὃς ἂν ἐπιστήμην ἀγνοῇ , οὐδέ τινα ἄλλην τέχνην .
Θεαίτητος
ἔστιν οὕτως .
Σωκράτης
γελοία ἄρα ἡ ἀπόκρισις τῷ ἐρωτηθέντι ἐπιστήμη τί ἐστιν , ὅταν ἀποκρίνηται τέχνης τινὸς ὄνομα . τινὸς γὰρ [ 147ξ ] ἐπιστήμην ἀποκρίνεται οὐ τοῦτ᾽ ἐρωτηθείς .
Θεαίτητος
ἔοικεν .
Σωκράτης
ἔπειτά γέ που ἐξὸν φαύλως καὶ βραχέως ἀποκρίνασθαι περιέρχεται ἀπέραντον ὁδόν . οἷον καὶ ἐν τῇ τοῦ πηλοῦ ἐρωτήσει φαῦλόν που καὶ ἁπλοῦν εἰπεῖν ὅτι γῆ ὑγρῷ φυραθεῖσα πηλὸς ἂν εἴη , τὸ δ᾽ ὅτου ἐᾶν χαίρειν .
Θεαίτητος
ῥᾴδιον , ὦ Σώκρατες , νῦν γε οὕτω φαίνεται : ἀτὰρ κινδυνεύεις ἐρωτᾶν οἷον καὶ αὐτοῖς ἡμῖν ἔναγχος εἰσῆλθε [ 147δ ] διαλεγομένοις , ἐμοί τε καὶ τῷ σῷ ὁμωνύμῳ τούτῳ Σωκράτει .
Σωκράτης
τὸ ποῖον δή , ὦ Θεαίτητε ;
Θεαίτητος
περὶ δυνάμεών τι ἡμῖν Θεόδωρος ὅδε ἔγραφε , τῆς τε τρίποδος πέρι καὶ πεντέποδος ἀποφαίνων ὅτι μήκει οὐ σύμμετροι τῇ ποδιαίᾳ , καὶ οὕτω κατὰ μίαν ἑκάστην προαιρούμενος μέχρι τῆς ἑπτακαιδεκάποδος : ἐν δὲ ταύτῃ πως ἐνέσχετο . ἡμῖν οὖν εἰσῆλθέ τι τοιοῦτον , ἐπειδὴ ἄπειροι τὸ πλῆθος αἱ δυνάμεις ἐφαίνοντο , πειραθῆναι συλλαβεῖν εἰς ἕν , ὅτῳ πάσας [ 147ε ] ταύτας προσαγορεύσομεν τὰς δυνάμεις .
Σωκράτης
ἦ καὶ ηὕρετέ τι τοιοῦτον ;
Θεαίτητος
ἔμοιγε δοκοῦμεν : σκόπει δὲ καὶ σύ .
Σωκράτης
λέγε .
Θεαίτητος
τὸν ἀριθμὸν πάντα δίχα διελάβομεν : τὸν μὲν δυνάμενον ἴσον ἰσάκις γίγνεσθαι τῷ τετραγώνῳ τὸ σχῆμα ἀπεικάσαντες τετράγωνόν τε καὶ ἰσόπλευρον προσείπομεν .
Σωκράτης
καὶ εὖ γε .
[
147a
]
სოკრატე
ამაზეც იფიქრე . ჩვენთვის რომ ვინმეს ისეთი მარტივი და ჩვეულებრივი რამის შესახებ ეკითხა , როგორიცაა , მაგალითად , თიხა , თუ რა არის ის , თუკი ვუპასუხებდით , რომ [ არსებობს ] მეთუნეების თიხა , მეღუმელეების თიხა , მეაგურეების თიხა , სასაცილოები არ ვიქნებოდით ?
თეეტეტოსი
შესაძლოა .
სოკრატე
პირველ რიგში იმიტომ , რომ ჩავთვლით , თითქოს ის , ვინც კითხვა დასვა , ჩვენი პასუხიდან გაიგებს [ რა არის თიხა ] , თუ ვუპასუხებთ , , თიხას \" , [ 147b ] მიუხედავად იმისა დავამატებთ თუ არა , რომ ის მოქანდაკის ან ნებისმიერი სხვა ოსტატისაა . თუ გგონია , რომ ვინმე შეძლებს გაიგოს რაღაცის სახელი , ისე , რომ ეს რაღაც არ იცოდეს ?
თეეტეტოსი
არანაირად .
სოკრატე
მაშ , ფეხსაცმელების ცოდნას ვერ გაიგებს , თუ არ ეცოდინება [ რა არის თავად ] ცოდნა .
თეეტეტოსი
ვერა .
სოკრატე
მაშ , ვერც მეწაღის ხელოვნებას გაიგებს ცოდნის უცოდინარი და ვერც სხვა რაიმე ხელოვნებას .
თეეტეტოსი
ასეა .
სოკრატე
მაშ , სასაცილოა , როდესაც შეკითხვაზე , რა არის ცოდნა , პასუხობენ ცოდნის რაღაც [ სახეს ] , [ 147c ] რადგან ცოდნის [ სახეს ] ისე პასუხობენ , რომ ამას არ ეკითხებიან .
თეეტეტოსი
ასე ჩანს
სოკრატე
გარდა ამისა , იქ სადაც მარტივად და მოკლედ უნდა ვუპასუხოთ , უსასრულოდ გარს ვუვლით . როგორც , თიხასთან [ დაკავშირებულ ] შეკითხვაზე მარტივად და უბრალოდ უნდა ითქვას , რომ თიხა მიწის სითხესთან შენარევია და არ ვიზრუნოთ , ვისია ის .
თეეტეტოსი
ახლა ადვილი ჩანს ასე , სოკრატე , მაგრამ ჩანს , რომ რაღაც ისეთს კითხულობ , რასაც ჩვენც მივადექით საუბრისას ახლახან [ 147d ] , მე და ეს შენი სეხნია სოკრატე .
სოკრატე
რას [ გულისხმობ ] , თეეტეტოს ?
თეეტეტოსი
იმ ფუძეებს , რომლებიც თეოდოროსმა დახაზა და გვიჩვენებდა , რომ სამფუტიანი და ხუთფუტიანი [ გვერდი ] სიგრძით ართანაზომადია ერთფუტიანი [ გვერდისა ] და ამგვარად არჩევდა [ ამ გვერდებს ] ერთიმეორის მიყოლებით , ვიდრე ჩვიდმეტფუტიან [ გვერდამდე ] არ მივიდა . აქ კი ის შეჩერდა , რადგან ასეთი გვერდების რაოდენობა უთვალავი აღმოჩნდა , ვცადეთ ისინი რომელიღაც ერთიანი [ სახელით ] შეგვეკრიბა , [ 147e ] რასაც თითოეულ ამგვარ ფუძეს ვუწოდებდით .
სოკრატე
მერე , იპოვეთ ამგვარი რამ ?
თეეტეტოსი
ვფიქრობ , [ რომ ვნახეთ ] . მოდი , შენც შეხედე .
სოკრატე
თქვი .
თეეტეტოსი
ყველა რიცხვი ორად გავყავით : იმ რიცხვებად , რომელთა მიღებაც შესაძლებელია ტოლი რიცხვების გამრავლებით . ეს [ რიცხვები ] ოთხკუთხედის ფორმით გამოვსახეთ და მათ ვუწოდეთ კვადრატული ან ტოლგვერდა [ რიცხვები ] .
სოკრატე
მშვენიერია .
სოკრატე
ამაზეც იფიქრე . ჩვენთვის რომ ვინმეს ისეთი მარტივი და ჩვეულებრივი რამის შესახებ ეკითხა , როგორიცაა , მაგალითად , თიხა , თუ რა არის ის , თუკი ვუპასუხებდით , რომ [ არსებობს ] მეთუნეების თიხა , მეღუმელეების თიხა , მეაგურეების თიხა , სასაცილოები არ ვიქნებოდით ?
თეეტეტოსი
შესაძლოა .
სოკრატე
პირველ რიგში იმიტომ , რომ ჩავთვლით , თითქოს ის , ვინც კითხვა დასვა , ჩვენი პასუხიდან გაიგებს [ რა არის თიხა ] , თუ ვუპასუხებთ , , თიხას \" , [ 147b ] მიუხედავად იმისა დავამატებთ თუ არა , რომ ის მოქანდაკის ან ნებისმიერი სხვა ოსტატისაა . თუ გგონია , რომ ვინმე შეძლებს გაიგოს რაღაცის სახელი , ისე , რომ ეს რაღაც არ იცოდეს ?
თეეტეტოსი
არანაირად .
სოკრატე
მაშ , ფეხსაცმელების ცოდნას ვერ გაიგებს , თუ არ ეცოდინება [ რა არის თავად ] ცოდნა .
თეეტეტოსი
ვერა .
სოკრატე
მაშ , ვერც მეწაღის ხელოვნებას გაიგებს ცოდნის უცოდინარი და ვერც სხვა რაიმე ხელოვნებას .
თეეტეტოსი
ასეა .
სოკრატე
მაშ , სასაცილოა , როდესაც შეკითხვაზე , რა არის ცოდნა , პასუხობენ ცოდნის რაღაც [ სახეს ] , [ 147c ] რადგან ცოდნის [ სახეს ] ისე პასუხობენ , რომ ამას არ ეკითხებიან .
თეეტეტოსი
ასე ჩანს
სოკრატე
გარდა ამისა , იქ სადაც მარტივად და მოკლედ უნდა ვუპასუხოთ , უსასრულოდ გარს ვუვლით . როგორც , თიხასთან [ დაკავშირებულ ] შეკითხვაზე მარტივად და უბრალოდ უნდა ითქვას , რომ თიხა მიწის სითხესთან შენარევია და არ ვიზრუნოთ , ვისია ის .
თეეტეტოსი
ახლა ადვილი ჩანს ასე , სოკრატე , მაგრამ ჩანს , რომ რაღაც ისეთს კითხულობ , რასაც ჩვენც მივადექით საუბრისას ახლახან [ 147d ] , მე და ეს შენი სეხნია სოკრატე .
სოკრატე
რას [ გულისხმობ ] , თეეტეტოს ?
თეეტეტოსი
იმ ფუძეებს , რომლებიც თეოდოროსმა დახაზა და გვიჩვენებდა , რომ სამფუტიანი და ხუთფუტიანი [ გვერდი ] სიგრძით ართანაზომადია ერთფუტიანი [ გვერდისა ] და ამგვარად არჩევდა [ ამ გვერდებს ] ერთიმეორის მიყოლებით , ვიდრე ჩვიდმეტფუტიან [ გვერდამდე ] არ მივიდა . აქ კი ის შეჩერდა , რადგან ასეთი გვერდების რაოდენობა უთვალავი აღმოჩნდა , ვცადეთ ისინი რომელიღაც ერთიანი [ სახელით ] შეგვეკრიბა , [ 147e ] რასაც თითოეულ ამგვარ ფუძეს ვუწოდებდით .
სოკრატე
მერე , იპოვეთ ამგვარი რამ ?
თეეტეტოსი
ვფიქრობ , [ რომ ვნახეთ ] . მოდი , შენც შეხედე .
სოკრატე
თქვი .
თეეტეტოსი
ყველა რიცხვი ორად გავყავით : იმ რიცხვებად , რომელთა მიღებაც შესაძლებელია ტოლი რიცხვების გამრავლებით . ეს [ რიცხვები ] ოთხკუთხედის ფორმით გამოვსახეთ და მათ ვუწოდეთ კვადრატული ან ტოლგვერდა [ რიცხვები ] .
სოკრატე
მშვენიერია .
Theaetetus 148
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-03-28 13:25:13
- Modified on 2017-03-29 16:58:43
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
Θεαίτητος
τὸν τοίνυν μεταξὺ τούτου , ὧν καὶ τὰ τρία καὶ [ 148α ] τὰ πέντε καὶ πᾶς ὃς ἀδύνατος ἴσος ἰσάκις γενέσθαι , ἀλλ᾽ ἢ πλείων ἐλαττονάκις ἢ ἐλάττων πλεονάκις γίγνεται , μείζων δὲ καὶ ἐλάττων ἀεὶ πλευρὰ αὐτὸν περιλαμβάνει , τῷ προμήκει αὖ σχήματι ἀπεικάσαντες προμήκη ἀριθμὸν ἐκαλέσαμεν .
Σωκράτης
κάλλιστα . ἀλλὰ τί τὸ μετὰ τοῦτο ;
Θεαίτητος
ὅσαι μὲν γραμμαὶ τὸν ἰσόπλευρον καὶ ἐπίπεδον ἀριθμὸν τετραγωνίζουσι , μῆκος ὡρισάμεθα , ὅσαι δὲ τὸν ἑτερομήκη , [ 148β ] δυνάμεις , ὡς μήκει μὲν οὐ συμμέτρους ἐκείναις , τοῖς δ᾽ ἐπιπέδοις ἃ δύνανται . καὶ περὶ τὰ στερεὰ ἄλλο τοιοῦτον .
Σωκράτης
ἄριστά γ᾽ ἀνθρώπων , ὦ παῖδες : ὥστε μοι δοκεῖ ὁ Θεόδωρος οὐκ ἔνοχος τοῖς ψευδομαρτυρίοις ἔσεσθαι .
Θεαίτητος
καὶ μήν , ὦ Σώκρατες , ὅ γε ἐρωτᾷς περὶ ἐπιστήμης οὐκ ἂν δυναίμην ἀποκρίνασθαι ὥσπερ περὶ τοῦ μήκους τε καὶ τῆς δυνάμεως . καίτοι σύ γέ μοι δοκεῖς τοιοῦτόν τι ζητεῖν : ὥστε πάλιν αὖ φαίνεται ψευδὴς ὁ Θεόδωρος . [ 148ξ ]
Σωκράτης
τί δέ ; εἴ σε πρὸς δρόμον ἐπαινῶν μηδενὶ οὕτω δρομικῷ ἔφη τῶν νέων ἐντετυχηκέναι , εἶτα διαθέων τοῦ ἀκμάζοντος καὶ ταχίστου ἡττήθης , ἧττόν τι ἂν οἴει ἀληθῆ τόνδ᾽ ἐπαινέσαι ;
Θεαίτητος
οὐκ ἔγωγε .
Σωκράτης
ἀλλὰ τὴν ἐπιστήμην , ὥσπερ νυνδὴ ἐγὼ ἔλεγον , σμικρόν τι οἴει εἶναι ἐξευρεῖν καὶ οὐ τῶν πάντῃ ἄκρων ;
Θεαίτητος
νὴ τὸν Δί᾽ ἔγωγε καὶ μάλα γε τῶν ἀκροτάτων .
Σωκράτης
θάρρει τοίνυν περὶ σαυτῷ καὶ τὶ οἴου Θεόδωρον [ 148δ ] λέγειν , προθυμήθητι δὲ παντὶ τρόπῳ τῶν τε ἄλλων πέρι καὶ ἐπιστήμης λαβεῖν λόγον τί ποτε τυγχάνει ὄν .
Θεαίτητος
προθυμίας μὲν ἕνεκα , ὦ Σώκρατες , φανεῖται .
Σωκράτης
ἴθι δή — καλῶς γὰρ ἄρτι ὑφηγήσω — πειρῶ μιμούμενος τὴν περὶ τῶν δυνάμεων ἀπόκρισιν , ὥσπερ ταύτας πολλὰς οὔσας ἑνὶ εἴδει περιέλαβες , οὕτω καὶ τὰς πολλὰς ἐπιστήμας ἑνὶ λόγῳ προσειπεῖν . [ 148ε ]
Θεαίτητος
ἀλλ᾽ εὖ ἴσθι , ὦ Σώκρατες , πολλάκις δὴ αὐτὸ ἐπεχείρησα σκέψασθαι , ἀκούων τὰς παρὰ σοῦ ἀποφερομένας ἐρωτήσεις . ἀλλὰ γὰρ οὔτ᾽ αὐτὸς δύναμαι πεῖσαι ἐμαυτὸν ὡς ἱκανῶς τι λέγω οὔτ᾽ ἄλλου ἀκοῦσαι λέγοντος οὕτως ὡς σὺ διακελεύῃ , οὐ μὲν δὴ αὖ οὐδ᾽ ἀπαλλαγῆναι τοῦ μέλειν .
Σωκράτης
ὠδίνεις γάρ , ὦ φίλε Θεαίτητε , διὰ τὸ μὴ κενὸς ἀλλ᾽ ἐγκύμων εἶναι .
Θεαίτητος
οὐκ οἶδα , ὦ Σώκρατες : ὃ μέντοι πέπονθα λέγω .
τὸν τοίνυν μεταξὺ τούτου , ὧν καὶ τὰ τρία καὶ [ 148α ] τὰ πέντε καὶ πᾶς ὃς ἀδύνατος ἴσος ἰσάκις γενέσθαι , ἀλλ᾽ ἢ πλείων ἐλαττονάκις ἢ ἐλάττων πλεονάκις γίγνεται , μείζων δὲ καὶ ἐλάττων ἀεὶ πλευρὰ αὐτὸν περιλαμβάνει , τῷ προμήκει αὖ σχήματι ἀπεικάσαντες προμήκη ἀριθμὸν ἐκαλέσαμεν .
Σωκράτης
κάλλιστα . ἀλλὰ τί τὸ μετὰ τοῦτο ;
Θεαίτητος
ὅσαι μὲν γραμμαὶ τὸν ἰσόπλευρον καὶ ἐπίπεδον ἀριθμὸν τετραγωνίζουσι , μῆκος ὡρισάμεθα , ὅσαι δὲ τὸν ἑτερομήκη , [ 148β ] δυνάμεις , ὡς μήκει μὲν οὐ συμμέτρους ἐκείναις , τοῖς δ᾽ ἐπιπέδοις ἃ δύνανται . καὶ περὶ τὰ στερεὰ ἄλλο τοιοῦτον .
Σωκράτης
ἄριστά γ᾽ ἀνθρώπων , ὦ παῖδες : ὥστε μοι δοκεῖ ὁ Θεόδωρος οὐκ ἔνοχος τοῖς ψευδομαρτυρίοις ἔσεσθαι .
Θεαίτητος
καὶ μήν , ὦ Σώκρατες , ὅ γε ἐρωτᾷς περὶ ἐπιστήμης οὐκ ἂν δυναίμην ἀποκρίνασθαι ὥσπερ περὶ τοῦ μήκους τε καὶ τῆς δυνάμεως . καίτοι σύ γέ μοι δοκεῖς τοιοῦτόν τι ζητεῖν : ὥστε πάλιν αὖ φαίνεται ψευδὴς ὁ Θεόδωρος . [ 148ξ ]
Σωκράτης
τί δέ ; εἴ σε πρὸς δρόμον ἐπαινῶν μηδενὶ οὕτω δρομικῷ ἔφη τῶν νέων ἐντετυχηκέναι , εἶτα διαθέων τοῦ ἀκμάζοντος καὶ ταχίστου ἡττήθης , ἧττόν τι ἂν οἴει ἀληθῆ τόνδ᾽ ἐπαινέσαι ;
Θεαίτητος
οὐκ ἔγωγε .
Σωκράτης
ἀλλὰ τὴν ἐπιστήμην , ὥσπερ νυνδὴ ἐγὼ ἔλεγον , σμικρόν τι οἴει εἶναι ἐξευρεῖν καὶ οὐ τῶν πάντῃ ἄκρων ;
Θεαίτητος
νὴ τὸν Δί᾽ ἔγωγε καὶ μάλα γε τῶν ἀκροτάτων .
Σωκράτης
θάρρει τοίνυν περὶ σαυτῷ καὶ τὶ οἴου Θεόδωρον [ 148δ ] λέγειν , προθυμήθητι δὲ παντὶ τρόπῳ τῶν τε ἄλλων πέρι καὶ ἐπιστήμης λαβεῖν λόγον τί ποτε τυγχάνει ὄν .
Θεαίτητος
προθυμίας μὲν ἕνεκα , ὦ Σώκρατες , φανεῖται .
Σωκράτης
ἴθι δή — καλῶς γὰρ ἄρτι ὑφηγήσω — πειρῶ μιμούμενος τὴν περὶ τῶν δυνάμεων ἀπόκρισιν , ὥσπερ ταύτας πολλὰς οὔσας ἑνὶ εἴδει περιέλαβες , οὕτω καὶ τὰς πολλὰς ἐπιστήμας ἑνὶ λόγῳ προσειπεῖν . [ 148ε ]
Θεαίτητος
ἀλλ᾽ εὖ ἴσθι , ὦ Σώκρατες , πολλάκις δὴ αὐτὸ ἐπεχείρησα σκέψασθαι , ἀκούων τὰς παρὰ σοῦ ἀποφερομένας ἐρωτήσεις . ἀλλὰ γὰρ οὔτ᾽ αὐτὸς δύναμαι πεῖσαι ἐμαυτὸν ὡς ἱκανῶς τι λέγω οὔτ᾽ ἄλλου ἀκοῦσαι λέγοντος οὕτως ὡς σὺ διακελεύῃ , οὐ μὲν δὴ αὖ οὐδ᾽ ἀπαλλαγῆναι τοῦ μέλειν .
Σωκράτης
ὠδίνεις γάρ , ὦ φίλε Θεαίτητε , διὰ τὸ μὴ κενὸς ἀλλ᾽ ἐγκύμων εἶναι .
Θεαίτητος
οὐκ οἶδα , ὦ Σώκρατες : ὃ μέντοι πέπονθα λέγω .
თეეტეტოსი
სხვა რიცხვები ამ რიცხვებს შორის მდებარეობს , როგორიცაა სამი [ 148a ] და ხუთი , რომელთა მიღებაც შეუძლებელია ტოლ რიცხვებზე გამრავლების [ გზით ] , არამედ უფრო დიდის უფრო მცირეზე ან უფრო მცირის უფრო დიდზე გამრავლებით მიიღება და ყოველთვის უფრო დიდ და უფრო მცირე გვერდებს მოიცავს . ესენი მოგრძო ფორმით გამოვსახეთ და განგრძობილი რიცხვები ვუწოდეთ .
სოკრატე
შესანიშნავია . ამის შემდეგ რაღა იყო ?
თეეტეტოსი
ყოველი მონაკვეთი , რომელიც ტოლგვერდა და კვადრატულ რიცხვებს ოთხკუთხედად აქცევს , სიგრძედ განვსაზღვრეთ , ხოლო იმ ყველას , რომელიც განგრძობილ [ რიცხვებს გვაძლევს ] , ფუძე [ 148b ] [ ვუწოდეთ ] , რადგან ისინი სიგრძით კი არაა სხვების თანაზომადი , არამედ იმ კვადრატებით , რომელთა [ შექმნაც ] შეუძლიათ . ასევეა კუბურ [ რიცხვებთან ] დაკავშირებითაც .
სოკრატე
შესანიშნავია , ბავშვებო ! ვფიქრობ , თეოდოროსი არ იქნება ბრალდებული ცრუ მოწმობისათვის .
თეეტეტოსი
და მაინც , სოკრატე , შენ კითხვაზე ცოდნის შესახებ ისე ვერ ვუპასუხებდი , როგორც კვადრატის გვერდებისა და სიგრძეების შესახებ , თუმცა მგონია , რომ რაღაც ამგვარს ეძებ . ამიტომ , თეოდოროსი მაინც მატყუარა გამოდის . [ 148c ]
სოკრატე
მაშ რა ? თუ ვინმე სირბილის გამო შეგაქებდა და იტყოდა , რომ ახალგაზრდებს შორის არავინ შეხვედრია ასე [ სწრაფად ] მორბენალი , შემდეგ კი შენ სირბილში შეჯიბრს წააგებდი ახალგაზრდასთან , რომელიც ძალების გაფურჩქვნის ასაკშია და უფრო სწრაფია , - როგორ ფიქრობ , მის ქებაში ნაკლები სიმართლე იქნებოდა ?
თეეტეტოსი
არა მგონია .
სოკრატე
ხოლო იმ ცოდნის გამოკვლევა , ახლა აქ რომ ვამბობდი , ფიქრობ , რომ უმნიშვნელო რამაა და უმაღლეს საგნებს არ მიეკუთვნება ?
თეეტეტოსი
ვფიცავ ზევსს , ვფიქრობ , რომ უმაღლესს [ მიეკუთვნება ] .
სოკრატე
მაშინ გაბედე და ამასთან დაკავშირებით ის იფიქრე , რაც თეოდოროსმა თქვა [ 148d ] და ყველა გზით ეცადე მიიღო ცოდნის და სხვა რაღაცეების განმარტება , თუ რა არის ის თავად .
თეეტეტოსი
მხოლოდ მცდელობა რომ იყოს [ საკმარისი ] , სოკრატე , გამოაშკარავდებოდა .
სოკრატე
მაშ , მიდი , - ახლახან ხომ მშვენივრად გაგვიძეხი , - სცადე , ფუძეების შესახებ პასუხის მსგავსად , როგორც ყველა ის მრავალი [ ფუძე ] ერთი სახით შემოსაზღვრე , ასევე ცოდნის ყველა [ სახე ] ერთი განმარტებით განსაზღვრო . [ 148e ]
თეეტეტოსი
კარგად იცი , სოკრატე , რომ ბევრჯერ მიცდია ამაზე ფიქრი , როდესაც შენ შემოთავაზებულ შეკითხვებს ვისმენდი , მაგრამ ვერც ჩემი თავის დარწმუნება შევძელი იმაში , რასაც ვამბობდი და ვერც სხვისგან მოვისმინე შენგან მოთხოვნილი პასუხი . მიუხედავად ამისა , ამ [ საკითხებზე ] ზრუნვისთვის თავი არ დამინებებია .
სოკრატე
მეგობარო თეეტეტოს , იმის გამო იტანჯები , რომ ცარიელი კი არ ხარ , არამედ ფეხმძიმე .
თეეტეტოსი
არ ვიცი , სოკრატე , მაგრამ იმას ვამბობ , რასაც განვიცდი .
სხვა რიცხვები ამ რიცხვებს შორის მდებარეობს , როგორიცაა სამი [ 148a ] და ხუთი , რომელთა მიღებაც შეუძლებელია ტოლ რიცხვებზე გამრავლების [ გზით ] , არამედ უფრო დიდის უფრო მცირეზე ან უფრო მცირის უფრო დიდზე გამრავლებით მიიღება და ყოველთვის უფრო დიდ და უფრო მცირე გვერდებს მოიცავს . ესენი მოგრძო ფორმით გამოვსახეთ და განგრძობილი რიცხვები ვუწოდეთ .
სოკრატე
შესანიშნავია . ამის შემდეგ რაღა იყო ?
თეეტეტოსი
ყოველი მონაკვეთი , რომელიც ტოლგვერდა და კვადრატულ რიცხვებს ოთხკუთხედად აქცევს , სიგრძედ განვსაზღვრეთ , ხოლო იმ ყველას , რომელიც განგრძობილ [ რიცხვებს გვაძლევს ] , ფუძე [ 148b ] [ ვუწოდეთ ] , რადგან ისინი სიგრძით კი არაა სხვების თანაზომადი , არამედ იმ კვადრატებით , რომელთა [ შექმნაც ] შეუძლიათ . ასევეა კუბურ [ რიცხვებთან ] დაკავშირებითაც .
სოკრატე
შესანიშნავია , ბავშვებო ! ვფიქრობ , თეოდოროსი არ იქნება ბრალდებული ცრუ მოწმობისათვის .
თეეტეტოსი
და მაინც , სოკრატე , შენ კითხვაზე ცოდნის შესახებ ისე ვერ ვუპასუხებდი , როგორც კვადრატის გვერდებისა და სიგრძეების შესახებ , თუმცა მგონია , რომ რაღაც ამგვარს ეძებ . ამიტომ , თეოდოროსი მაინც მატყუარა გამოდის . [ 148c ]
სოკრატე
მაშ რა ? თუ ვინმე სირბილის გამო შეგაქებდა და იტყოდა , რომ ახალგაზრდებს შორის არავინ შეხვედრია ასე [ სწრაფად ] მორბენალი , შემდეგ კი შენ სირბილში შეჯიბრს წააგებდი ახალგაზრდასთან , რომელიც ძალების გაფურჩქვნის ასაკშია და უფრო სწრაფია , - როგორ ფიქრობ , მის ქებაში ნაკლები სიმართლე იქნებოდა ?
თეეტეტოსი
არა მგონია .
სოკრატე
ხოლო იმ ცოდნის გამოკვლევა , ახლა აქ რომ ვამბობდი , ფიქრობ , რომ უმნიშვნელო რამაა და უმაღლეს საგნებს არ მიეკუთვნება ?
თეეტეტოსი
ვფიცავ ზევსს , ვფიქრობ , რომ უმაღლესს [ მიეკუთვნება ] .
სოკრატე
მაშინ გაბედე და ამასთან დაკავშირებით ის იფიქრე , რაც თეოდოროსმა თქვა [ 148d ] და ყველა გზით ეცადე მიიღო ცოდნის და სხვა რაღაცეების განმარტება , თუ რა არის ის თავად .
თეეტეტოსი
მხოლოდ მცდელობა რომ იყოს [ საკმარისი ] , სოკრატე , გამოაშკარავდებოდა .
სოკრატე
მაშ , მიდი , - ახლახან ხომ მშვენივრად გაგვიძეხი , - სცადე , ფუძეების შესახებ პასუხის მსგავსად , როგორც ყველა ის მრავალი [ ფუძე ] ერთი სახით შემოსაზღვრე , ასევე ცოდნის ყველა [ სახე ] ერთი განმარტებით განსაზღვრო . [ 148e ]
თეეტეტოსი
კარგად იცი , სოკრატე , რომ ბევრჯერ მიცდია ამაზე ფიქრი , როდესაც შენ შემოთავაზებულ შეკითხვებს ვისმენდი , მაგრამ ვერც ჩემი თავის დარწმუნება შევძელი იმაში , რასაც ვამბობდი და ვერც სხვისგან მოვისმინე შენგან მოთხოვნილი პასუხი . მიუხედავად ამისა , ამ [ საკითხებზე ] ზრუნვისთვის თავი არ დამინებებია .
სოკრატე
მეგობარო თეეტეტოს , იმის გამო იტანჯები , რომ ცარიელი კი არ ხარ , არამედ ფეხმძიმე .
თეეტეტოსი
არ ვიცი , სოკრატე , მაგრამ იმას ვამბობ , რასაც განვიცდი .
Theaetetus 149
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-03-28 15:23:45
- Modified on 2017-03-29 16:59:14
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
[ 149α ]
Σωκράτης
εἶτα , ὦ καταγέλαστε , οὐκ ἀκήκοας ὡς ἐγώ εἰμι ὑὸς μαίας μάλα γενναίας τε καὶ βλοσυρᾶς , Φαιναρέτης ;
Θεαίτητος
ἤδη τοῦτό γε ἤκουσα .
Σωκράτης
ἆρα καὶ ὅτι ἐπιτηδεύω τὴν αὐτὴν τέχνην ἀκήκοας ;
Θεαίτητος
οὐδαμῶς .
Σωκράτης
ἀλλ᾽ εὖ ἴσθ᾽ ὅτι : μὴ μέντοι μου κατείπῃς πρὸς τοὺς ἄλλους . λέληθα γάρ , ὦ ἑταῖρε , ταύτην ἔχων τὴν τέχνην : οἱ δέ , ἅτε οὐκ εἰδότες , τοῦτο μὲν οὐ λέγουσι περὶ ἐμοῦ , ὅτι δὲ ἀτοπώτατός εἰμι καὶ ποιῶ τοὺς ἀνθρώπους ἀπορεῖν . ἦ καὶ τοῦτο ἀκήκοας ; [ 149β ]
Θεαίτητος
ἔγωγε .
Σωκράτης
εἴπω οὖν σοι τὸ αἴτιον ;
Θεαίτητος
πάνυ μὲν οὖν .
Σωκράτης
ἐννόησον δὴ τὸ περὶ τὰς μαίας ἅπαν ὡς ἔχει , καὶ ῥᾷον μαθήσῃ ὃ βούλομαι . οἶσθα γάρ που ὡς οὐδεμία αὐτῶν ἔτι αὐτὴ κυϊσκομένη τε καὶ τίκτουσα ἄλλας μαιεύεται , ἀλλ᾽ αἱ ἤδη ἀδύνατοι τίκτειν .
Θεαίτητος
πάνυ μὲν οὖν .
Σωκράτης
αἰτίαν δέ γε τούτου φασὶν εἶναι τὴν Ἄρτεμιν , ὅτι ἄλοχος οὖσα τὴν λοχείαν εἴληχε . στερίφαις μὲν οὖν ἄρα [ 149ξ ] οὐκ ἔδωκε μαιεύεσθαι , ὅτι ἡ ἀνθρωπίνη φύσις ἀσθενεστέρα ἢ λαβεῖν τέχνην ὧν ἂν ᾖ ἄπειρος : ταῖς δὲ δι᾽ ἡλικίαν ἀτόκοις προσέταξε τιμῶσα τὴν αὑτῆς ὁμοιότητα .
Θεαίτητος
εἰκός .
Σωκράτης
οὐκοῦν καὶ τόδε εἰκός τε καὶ ἀναγκαῖον , τὰς κυούσας καὶ μὴ γιγνώσκεσθαι μᾶλλον ὑπὸ τῶν μαιῶν ἢ τῶν ἄλλων ;
Θεαίτητος
πάνυ γε .
Σωκράτης
καὶ μὴν καὶ διδοῦσαί γε αἱ μαῖαι φαρμάκια καὶ [ 149δ ] ἐπᾴδουσαι δύνανται ἐγείρειν τε τὰς ὠδῖνας καὶ μαλθακωτέρας ἂν βούλωνται ποιεῖν , καὶ τίκτειν τε δὴ τὰς δυστοκούσας , καὶ ἐὰν δόξῃ ἀμβλίσκειν , ἀμβλίσκουσιν ;
Θεαίτητος
ἔστι ταῦτα .
Σωκράτης
ἆρ᾽ οὖν ἔτι καὶ τόδε αὐτῶν ᾔσθησαι , ὅτι καὶ προμνήστριαί εἰσι δεινόταται , ὡς πάσσοφοι οὖσαι περὶ τοῦ γνῶναι ποίαν χρὴ ποίῳ ἀνδρὶ συνοῦσαν ὡς ἀρίστους παῖδας τίκτειν ;
Θεαίτητος
οὐ πάνυ τοῦτο οἶδα .
Σωκράτης
ἀλλ᾽ ἴσθ᾽ ὅτι ἐπὶ τούτῳ μεῖζον φρονοῦσιν ἢ ἐπὶ [ 149ε ] τῇ ὀμφαλητομίᾳ . ἐννόει γάρ : τῆς αὐτῆς ἢ ἄλλης οἴει τέχνης εἶναι θεραπείαν τε καὶ συγκομιδὴν τῶν ἐκ γῆς καρπῶν καὶ αὖ τὸ γιγνώσκειν εἰς ποίαν γῆν ποῖον φυτόν τε καὶ σπέρμα καταβλητέον ;
Θεαίτητος
οὔκ , ἀλλὰ τῆς αὐτῆς .
Σωκράτης
εἰς γυναῖκα δέ , ὦ φίλε , ἄλλην μὲν οἴει τοῦ τοιούτου , ἄλλην δὲ συγκομιδῆς ;
Θεαίτητος
οὔκουν εἰκός γε .
Σωκράτης
εἶτα , ὦ καταγέλαστε , οὐκ ἀκήκοας ὡς ἐγώ εἰμι ὑὸς μαίας μάλα γενναίας τε καὶ βλοσυρᾶς , Φαιναρέτης ;
Θεαίτητος
ἤδη τοῦτό γε ἤκουσα .
Σωκράτης
ἆρα καὶ ὅτι ἐπιτηδεύω τὴν αὐτὴν τέχνην ἀκήκοας ;
Θεαίτητος
οὐδαμῶς .
Σωκράτης
ἀλλ᾽ εὖ ἴσθ᾽ ὅτι : μὴ μέντοι μου κατείπῃς πρὸς τοὺς ἄλλους . λέληθα γάρ , ὦ ἑταῖρε , ταύτην ἔχων τὴν τέχνην : οἱ δέ , ἅτε οὐκ εἰδότες , τοῦτο μὲν οὐ λέγουσι περὶ ἐμοῦ , ὅτι δὲ ἀτοπώτατός εἰμι καὶ ποιῶ τοὺς ἀνθρώπους ἀπορεῖν . ἦ καὶ τοῦτο ἀκήκοας ; [ 149β ]
Θεαίτητος
ἔγωγε .
Σωκράτης
εἴπω οὖν σοι τὸ αἴτιον ;
Θεαίτητος
πάνυ μὲν οὖν .
Σωκράτης
ἐννόησον δὴ τὸ περὶ τὰς μαίας ἅπαν ὡς ἔχει , καὶ ῥᾷον μαθήσῃ ὃ βούλομαι . οἶσθα γάρ που ὡς οὐδεμία αὐτῶν ἔτι αὐτὴ κυϊσκομένη τε καὶ τίκτουσα ἄλλας μαιεύεται , ἀλλ᾽ αἱ ἤδη ἀδύνατοι τίκτειν .
Θεαίτητος
πάνυ μὲν οὖν .
Σωκράτης
αἰτίαν δέ γε τούτου φασὶν εἶναι τὴν Ἄρτεμιν , ὅτι ἄλοχος οὖσα τὴν λοχείαν εἴληχε . στερίφαις μὲν οὖν ἄρα [ 149ξ ] οὐκ ἔδωκε μαιεύεσθαι , ὅτι ἡ ἀνθρωπίνη φύσις ἀσθενεστέρα ἢ λαβεῖν τέχνην ὧν ἂν ᾖ ἄπειρος : ταῖς δὲ δι᾽ ἡλικίαν ἀτόκοις προσέταξε τιμῶσα τὴν αὑτῆς ὁμοιότητα .
Θεαίτητος
εἰκός .
Σωκράτης
οὐκοῦν καὶ τόδε εἰκός τε καὶ ἀναγκαῖον , τὰς κυούσας καὶ μὴ γιγνώσκεσθαι μᾶλλον ὑπὸ τῶν μαιῶν ἢ τῶν ἄλλων ;
Θεαίτητος
πάνυ γε .
Σωκράτης
καὶ μὴν καὶ διδοῦσαί γε αἱ μαῖαι φαρμάκια καὶ [ 149δ ] ἐπᾴδουσαι δύνανται ἐγείρειν τε τὰς ὠδῖνας καὶ μαλθακωτέρας ἂν βούλωνται ποιεῖν , καὶ τίκτειν τε δὴ τὰς δυστοκούσας , καὶ ἐὰν δόξῃ ἀμβλίσκειν , ἀμβλίσκουσιν ;
Θεαίτητος
ἔστι ταῦτα .
Σωκράτης
ἆρ᾽ οὖν ἔτι καὶ τόδε αὐτῶν ᾔσθησαι , ὅτι καὶ προμνήστριαί εἰσι δεινόταται , ὡς πάσσοφοι οὖσαι περὶ τοῦ γνῶναι ποίαν χρὴ ποίῳ ἀνδρὶ συνοῦσαν ὡς ἀρίστους παῖδας τίκτειν ;
Θεαίτητος
οὐ πάνυ τοῦτο οἶδα .
Σωκράτης
ἀλλ᾽ ἴσθ᾽ ὅτι ἐπὶ τούτῳ μεῖζον φρονοῦσιν ἢ ἐπὶ [ 149ε ] τῇ ὀμφαλητομίᾳ . ἐννόει γάρ : τῆς αὐτῆς ἢ ἄλλης οἴει τέχνης εἶναι θεραπείαν τε καὶ συγκομιδὴν τῶν ἐκ γῆς καρπῶν καὶ αὖ τὸ γιγνώσκειν εἰς ποίαν γῆν ποῖον φυτόν τε καὶ σπέρμα καταβλητέον ;
Θεαίτητος
οὔκ , ἀλλὰ τῆς αὐτῆς .
Σωκράτης
εἰς γυναῖκα δέ , ὦ φίλε , ἄλλην μὲν οἴει τοῦ τοιούτου , ἄλλην δὲ συγκομιδῆς ;
Θεαίτητος
οὔκουν εἰκός γε .
[
149a
]
სოკრატე
სასაცილო [ ხარ ] , ნუთუ არ გსმენია , რომ ყველაზე კეთილშობილი და ძლიერი ბებიაქალის - ფენარეტეს ძე ვარ ?
თეეტეტოსი
გამიგია ამის შესახებ .
სოკრატე
ისიც გსმენია , რომ ამ ხელობას ვიყენებ ?
თეეტეტოსი
არასოდეს .
სოკრატე
მაშ , იცოდე , რომ ასეა , მაგრამ სხვებთან ნუ გამთქვამ . ვმალავ , მეგობარო , რომ ამ ხელოვნებას ვფლობ . სხვები , ვინც არ იციან , ჩემს შესახებ ამას კი არ ამბობენ , არამედ იმას , რომ ყველაზე უცნაური ვარ და ადამიანები გაუგებრობაში შემყავს . ამის შესახებაც გსმენია ? [ 149b ]
თეეტეტოსი
კი .
სოკრატე .
გითხრა ამის მიზეზი ?
თეეტეტოსი
რა თქმა უნდა .
სოკრატე
გაიაზრე ყველაფერი , რასაც ბებიაქალობა მოიცავს და უფრო ადვილად მიხვდები , რაც მინდა . ხომ იცი , რომ არც ერთი მათგანი არ იღებს სხვა [ ქალის ] მშობიარობას , სანამ თავად შეუძლია დაფეხმძიმება და შობა , არამედ მხოლოდ ისინი [ აკეთებენ ამას ] , ვისაც აღარ შეუძლია შობოს .
თეეტეტოსი
რა თქმა უნდა .
სოკრატე
ამბობენ , რომ ამის მიზეზი არტემისია , რომელსაც , თავად უშვილოს , წილად ხვდა მშობიარობის მიღება . უნაყოფოებს კი [ 149c ] არ მისცა ბებიაქალობა , რადგან ადამიანური ბუნება ძალიან სუსტია იმ ხელოვნების მისაღებად , რომელშიც თავად გამოუცდელია . [ ეს საქმე ] ასაკით უშვილოებს დაუდგინა , რადგან ისინი ამის ღირსნი ჩათვალა მასთან მსგავსების გამო .
თეეტეტოსი
[ ასე ] ჩანს .
სოკრატე
ისიც ხომ აუცილებლად ჩანს , რომ ბებიაქალებზე უკეთ სხვა ვერავინ მიხვდება ფეხმძიმეა თუ არა [ ქალი ] ?
თეეტეტოსი
ცხადია .
სოკრატე
გარდა ამისა , ბებიაქალები აძლევენ წამლებს [ 149d ] და მაგიურად მღერიან , შეუძლიათ გამოიწვიონ მშობიარობა ან შეანელონ ის , თუკი ამის გაკეთება სურთ , ასევე , ამშობიარონ , ვინც რთულად მშობიარობს , ან თუ ფიქრობენ , რომ მუცელი ეშლება , მუცელი მოუშალონ .
თეეტეტოსი
ასეა .
სოკრატე
ისიც ხომ არ შეგინიშნავს მათთან დაკავშირებით , რომ უძლიერესი მაჭანკლები არიან , რადგან ძალიან ბრძენნი არიან იმის ცოდნაში , თუ ვინ როგორ კაცს უნდა შეუერთდეს , რომ საუკეთესო ბავშვები შვას .
თეეტეტოსი
ეს საერთოდ არ ვიცი .
სოკრატე
მაშ , იცოდე , რომ ამითი უფრო მეტად ამაყობენ , [ 149e ] ვიდრე ჭიპლარის მოჭრით . მარტო გაიაზრე : როგორ ფიქრობ , ერთი მხრივ , ზრუნვა და მიწიდან ნაყოფის მოკრება და , მეორე მხრივ , იმის გამოცნობა , რომელ მიწაზე რომელი მცენარე ან თესლი უნდა დაითესოს , ერთი და იგივე ხელოვნებაა თუ სხვადასხვა ?
თეეტეტოსი
სხვა არაფერია , თუ არა ერთი და იგივე [ ხელოვნება ] .
სოკრატე
ქალთან დაკავშირებით როგორ ფიქრობ , სხვა არის ამგვარი [ ხელოვნება ] და სხვა - ნაყოფის მოკრების [ ხელოვნება ] ?
თეეტეტოსი
არ ჩანს , რომ ასეა .
სოკრატე
სასაცილო [ ხარ ] , ნუთუ არ გსმენია , რომ ყველაზე კეთილშობილი და ძლიერი ბებიაქალის - ფენარეტეს ძე ვარ ?
თეეტეტოსი
გამიგია ამის შესახებ .
სოკრატე
ისიც გსმენია , რომ ამ ხელობას ვიყენებ ?
თეეტეტოსი
არასოდეს .
სოკრატე
მაშ , იცოდე , რომ ასეა , მაგრამ სხვებთან ნუ გამთქვამ . ვმალავ , მეგობარო , რომ ამ ხელოვნებას ვფლობ . სხვები , ვინც არ იციან , ჩემს შესახებ ამას კი არ ამბობენ , არამედ იმას , რომ ყველაზე უცნაური ვარ და ადამიანები გაუგებრობაში შემყავს . ამის შესახებაც გსმენია ? [ 149b ]
თეეტეტოსი
კი .
სოკრატე .
გითხრა ამის მიზეზი ?
თეეტეტოსი
რა თქმა უნდა .
სოკრატე
გაიაზრე ყველაფერი , რასაც ბებიაქალობა მოიცავს და უფრო ადვილად მიხვდები , რაც მინდა . ხომ იცი , რომ არც ერთი მათგანი არ იღებს სხვა [ ქალის ] მშობიარობას , სანამ თავად შეუძლია დაფეხმძიმება და შობა , არამედ მხოლოდ ისინი [ აკეთებენ ამას ] , ვისაც აღარ შეუძლია შობოს .
თეეტეტოსი
რა თქმა უნდა .
სოკრატე
ამბობენ , რომ ამის მიზეზი არტემისია , რომელსაც , თავად უშვილოს , წილად ხვდა მშობიარობის მიღება . უნაყოფოებს კი [ 149c ] არ მისცა ბებიაქალობა , რადგან ადამიანური ბუნება ძალიან სუსტია იმ ხელოვნების მისაღებად , რომელშიც თავად გამოუცდელია . [ ეს საქმე ] ასაკით უშვილოებს დაუდგინა , რადგან ისინი ამის ღირსნი ჩათვალა მასთან მსგავსების გამო .
თეეტეტოსი
[ ასე ] ჩანს .
სოკრატე
ისიც ხომ აუცილებლად ჩანს , რომ ბებიაქალებზე უკეთ სხვა ვერავინ მიხვდება ფეხმძიმეა თუ არა [ ქალი ] ?
თეეტეტოსი
ცხადია .
სოკრატე
გარდა ამისა , ბებიაქალები აძლევენ წამლებს [ 149d ] და მაგიურად მღერიან , შეუძლიათ გამოიწვიონ მშობიარობა ან შეანელონ ის , თუკი ამის გაკეთება სურთ , ასევე , ამშობიარონ , ვინც რთულად მშობიარობს , ან თუ ფიქრობენ , რომ მუცელი ეშლება , მუცელი მოუშალონ .
თეეტეტოსი
ასეა .
სოკრატე
ისიც ხომ არ შეგინიშნავს მათთან დაკავშირებით , რომ უძლიერესი მაჭანკლები არიან , რადგან ძალიან ბრძენნი არიან იმის ცოდნაში , თუ ვინ როგორ კაცს უნდა შეუერთდეს , რომ საუკეთესო ბავშვები შვას .
თეეტეტოსი
ეს საერთოდ არ ვიცი .
სოკრატე
მაშ , იცოდე , რომ ამითი უფრო მეტად ამაყობენ , [ 149e ] ვიდრე ჭიპლარის მოჭრით . მარტო გაიაზრე : როგორ ფიქრობ , ერთი მხრივ , ზრუნვა და მიწიდან ნაყოფის მოკრება და , მეორე მხრივ , იმის გამოცნობა , რომელ მიწაზე რომელი მცენარე ან თესლი უნდა დაითესოს , ერთი და იგივე ხელოვნებაა თუ სხვადასხვა ?
თეეტეტოსი
სხვა არაფერია , თუ არა ერთი და იგივე [ ხელოვნება ] .
სოკრატე
ქალთან დაკავშირებით როგორ ფიქრობ , სხვა არის ამგვარი [ ხელოვნება ] და სხვა - ნაყოფის მოკრების [ ხელოვნება ] ?
თეეტეტოსი
არ ჩანს , რომ ასეა .
Theaetetus 150
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-03-28 16:33:23
- Modified on 2017-03-29 16:58:35
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
[ 150α ]
Σωκράτης
οὐ γάρ . ἀλλὰ διὰ τὴν ἄδικόν τε καὶ ἄτεχνον συναγωγὴν ἀνδρὸς καὶ γυναικός , ᾗ δὴ προαγωγία ὄνομα , φεύγουσι καὶ τὴν προμνηστικὴν ἅτε σεμναὶ οὖσαι αἱ μαῖαι , φοβούμεναι μὴ εἰς ἐκείνην τὴν αἰτίαν διὰ ταύτην ἐμπέσωσιν : ἐπεὶ ταῖς γε ὄντως μαίαις μόναις που προσήκει καὶ προμνήσασθαι ὀρθῶς .
Θεαίτητος
φαίνεται .
Σωκράτης
τὸ μὲν τοίνυν τῶν μαιῶν τοσοῦτον , ἔλαττον δὲ τοῦ ἐμοῦ δράματος . οὐ γὰρ πρόσεστι γυναιξὶν ἐνίοτε μὲν [ 150β ] εἴδωλα τίκτειν , ἔστι δ᾽ ὅτε ἀληθινά , τοῦτο δὲ μὴ ῥᾴδιον εἶναι διαγνῶναι . εἰ γὰρ προσῆν , μέγιστόν τε καὶ κάλλιστον ἔργον ἦν ἂν ταῖς μαίαις τὸ κρίνειν τὸ ἀληθές τε καὶ μή : ἢ οὐκ οἴει ;
Θεαίτητος
ἔγωγε .
Σωκράτης
τῇ δέ γ᾽ ἐμῇ τέχνῃ τῆς μαιεύσεως τὰ μὲν ἄλλα ὑπάρχει ὅσα ἐκείναις , διαφέρει δὲ τῷ τε ἄνδρας ἀλλὰ μὴ γυναῖκας μαιεύεσθαι καὶ τῷ τὰς ψυχὰς αὐτῶν τικτούσας ἐπισκοπεῖν ἀλλὰ μὴ τὰ σώματα . μέγιστον δὲ τοῦτ᾽ ἔνι [ 150ξ ] τῇ ἡμετέρᾳ τέχνῃ , βασανίζειν δυνατὸν εἶναι παντὶ τρόπῳ πότερον εἴδωλον καὶ ψεῦδος ἀποτίκτει τοῦ νέου ἡ διάνοια ἢ γόνιμόν τε καὶ ἀληθές . ἐπεὶ τόδε γε καὶ ἐμοὶ ὑπάρχει ὅπερ ταῖς μαίαις : ἄγονός εἰμι σοφίας , καὶ ὅπερ ἤδη πολλοί μοι ὠνείδισαν , ὡς τοὺς μὲν ἄλλους ἐρωτῶ , αὐτὸς δὲ οὐδὲν ἀποφαίνομαι περὶ οὐδενὸς διὰ τὸ μηδὲν ἔχειν σοφόν , ἀληθὲς ὀνειδίζουσιν . τὸ δὲ αἴτιον τούτου τόδε : μαιεύεσθαί με ὁ θεὸς ἀναγκάζει , γεννᾶν δὲ ἀπεκώλυσεν . εἰμὶ δὴ οὖν αὐτὸς [ 150δ ] μὲν οὐ πάνυ τι σοφός , οὐδέ τί μοι ἔστιν εὕρημα τοιοῦτον γεγονὸς τῆς ἐμῆς ψυχῆς ἔκγονον : οἱ δ᾽ ἐμοὶ συγγιγνόμενοι τὸ μὲν πρῶτον φαίνονται ἔνιοι μὲν καὶ πάνυ ἀμαθεῖς , πάντες δὲ προϊούσης τῆς συνουσίας , οἷσπερ ἂν ὁ θεὸς παρείκῃ , θαυμαστὸν ὅσον ἐπιδιδόντες , ὡς αὑτοῖς τε καὶ τοῖς ἄλλοις δοκοῦσι : καὶ τοῦτο ἐναργὲς ὅτι παρ᾽ ἐμοῦ οὐδὲν πώποτε μαθόντες , ἀλλ᾽ αὐτοὶ παρ᾽ αὑτῶν πολλὰ καὶ καλὰ εὑρόντες τε καὶ τεκόντες . τῆς μέντοι μαιείας ὁ θεός τε καὶ ἐγὼ [ 150ε ] αἴτιος .
Σωκράτης
οὐ γάρ . ἀλλὰ διὰ τὴν ἄδικόν τε καὶ ἄτεχνον συναγωγὴν ἀνδρὸς καὶ γυναικός , ᾗ δὴ προαγωγία ὄνομα , φεύγουσι καὶ τὴν προμνηστικὴν ἅτε σεμναὶ οὖσαι αἱ μαῖαι , φοβούμεναι μὴ εἰς ἐκείνην τὴν αἰτίαν διὰ ταύτην ἐμπέσωσιν : ἐπεὶ ταῖς γε ὄντως μαίαις μόναις που προσήκει καὶ προμνήσασθαι ὀρθῶς .
Θεαίτητος
φαίνεται .
Σωκράτης
τὸ μὲν τοίνυν τῶν μαιῶν τοσοῦτον , ἔλαττον δὲ τοῦ ἐμοῦ δράματος . οὐ γὰρ πρόσεστι γυναιξὶν ἐνίοτε μὲν [ 150β ] εἴδωλα τίκτειν , ἔστι δ᾽ ὅτε ἀληθινά , τοῦτο δὲ μὴ ῥᾴδιον εἶναι διαγνῶναι . εἰ γὰρ προσῆν , μέγιστόν τε καὶ κάλλιστον ἔργον ἦν ἂν ταῖς μαίαις τὸ κρίνειν τὸ ἀληθές τε καὶ μή : ἢ οὐκ οἴει ;
Θεαίτητος
ἔγωγε .
Σωκράτης
τῇ δέ γ᾽ ἐμῇ τέχνῃ τῆς μαιεύσεως τὰ μὲν ἄλλα ὑπάρχει ὅσα ἐκείναις , διαφέρει δὲ τῷ τε ἄνδρας ἀλλὰ μὴ γυναῖκας μαιεύεσθαι καὶ τῷ τὰς ψυχὰς αὐτῶν τικτούσας ἐπισκοπεῖν ἀλλὰ μὴ τὰ σώματα . μέγιστον δὲ τοῦτ᾽ ἔνι [ 150ξ ] τῇ ἡμετέρᾳ τέχνῃ , βασανίζειν δυνατὸν εἶναι παντὶ τρόπῳ πότερον εἴδωλον καὶ ψεῦδος ἀποτίκτει τοῦ νέου ἡ διάνοια ἢ γόνιμόν τε καὶ ἀληθές . ἐπεὶ τόδε γε καὶ ἐμοὶ ὑπάρχει ὅπερ ταῖς μαίαις : ἄγονός εἰμι σοφίας , καὶ ὅπερ ἤδη πολλοί μοι ὠνείδισαν , ὡς τοὺς μὲν ἄλλους ἐρωτῶ , αὐτὸς δὲ οὐδὲν ἀποφαίνομαι περὶ οὐδενὸς διὰ τὸ μηδὲν ἔχειν σοφόν , ἀληθὲς ὀνειδίζουσιν . τὸ δὲ αἴτιον τούτου τόδε : μαιεύεσθαί με ὁ θεὸς ἀναγκάζει , γεννᾶν δὲ ἀπεκώλυσεν . εἰμὶ δὴ οὖν αὐτὸς [ 150δ ] μὲν οὐ πάνυ τι σοφός , οὐδέ τί μοι ἔστιν εὕρημα τοιοῦτον γεγονὸς τῆς ἐμῆς ψυχῆς ἔκγονον : οἱ δ᾽ ἐμοὶ συγγιγνόμενοι τὸ μὲν πρῶτον φαίνονται ἔνιοι μὲν καὶ πάνυ ἀμαθεῖς , πάντες δὲ προϊούσης τῆς συνουσίας , οἷσπερ ἂν ὁ θεὸς παρείκῃ , θαυμαστὸν ὅσον ἐπιδιδόντες , ὡς αὑτοῖς τε καὶ τοῖς ἄλλοις δοκοῦσι : καὶ τοῦτο ἐναργὲς ὅτι παρ᾽ ἐμοῦ οὐδὲν πώποτε μαθόντες , ἀλλ᾽ αὐτοὶ παρ᾽ αὑτῶν πολλὰ καὶ καλὰ εὑρόντες τε καὶ τεκόντες . τῆς μέντοι μαιείας ὁ θεός τε καὶ ἐγὼ [ 150ε ] αἴτιος .
[
150a
]
სოკრატე
არა , მაგრამ [ არსებობს ] ქალისა და კაცის შეერთებასთან დაკავშირებული სამართალსა და ხელოვნებას მოკლებული [ საქმიანობა ] , რომლის სახელიც გარიგებაა , ბებიაქალები კი , რაკი ღირსეულნი არიან , გაურბიან მაჭანკლობას , რადგან ეშინიათ ამის გამო , რაიმე არ დაბრალდეთ . თუმცაღა , სინამდვილეში მაჭანკლობა მხოლოდ ჭეშმარიტ ბებიაქლებს შეჰფერთ .
თეეტეტოსი
როგორც ჩანს [ ასეა ] .
სოკრატე
ასეთია ბებიაქალების [ საქმე ] , თუმცა ის ჩემსაზე უფრო მცირეა . რადგან ქალებს არ ახასიათებს [ 150b ] ხან მოჩვენებების , ხან კი – ჭეშმარიტი ბავშვების შობა , ეს კი მარტივი გასარჩევი არაა . ასე რომ ყოფილიყო , ბებიაქალებისთვის უდიდესი და უმშვენიერესი საქმე იქნებოდა ჭეშმარიტისა და [ მოჩვენებითის ] ერთმანეთისაგან გარჩევა . ასე არ ფიქრობ ?
თეეტეტოსი
ასეა .
სოკრატე
რაც შეეხება ბებიაქალობის ჩემ ხელოვნებას , სხვა რაღაცეები ისევეა , როგორც მათთან , იმ განსხვავებით , რომ მშობიარობას კაცებისგან ვიღებ და არა ქალებისგან და ვმეთვალყურეობ სულების შობას და არა სხეულების . უდიდესი კი ჩვენ ხელოვნებაში ისაა , [ 150c ] რომ შესაძლებელია ყოველი გზით გამოიკვლიო მოჩვენებასა და სიცრუეს ბადებს ჭაბუკის აზროვნება თუ ჭეშმარიტ ნაყოფს . თან ჩემთანაც ისევეა , როგორც ბებიაქალებთან – უნაყოფო ვარ სიბრძნეში . როგორც უკვე ბევრმა გამკიცხა , რომ სხვებს ვეკითხები , თავად კი არაფრის შესახებ არაფერს ვპასუხობ , რადგან სიბრძნე არ მაქვს , სწორად მკიცხავენ . ამის მიზეზი კი ესაა : ღმერთი მაიძულებს ბებიაქალობას , შობის ნებას კი არ მაძლევს . თავად მე საერთოდ [ 150d ] არ ვარ ბრძენი , არც რაიმე ამგვარი გამოგონება შობილა ჩემი სულის ნაყოფად . რაც შეეხება მათ , ვისაც ჩემთან აქვს ურთერთობა , ზოგიერთი მათგანი თავიდან სრულიად უცოდინარი ჩანდა , შემდგომი ურთიერთობის შემდეგ კი ღვთის ნებით საკვირველად ვითარდებიან და ამას თავადაც ამჩნევენ და სხვებიც . ის კი ნათელია , რომ ისინი ჩემგან კი არ სწავლობენ არაფერს , არამედ თავიანთ თავში თავად პოულობენ ბევრ [ რაღაცას ] და შობენ . ამ ბებიაქალობის მიზეზი კი ღმერთი და მე ვართ [ 150e ] .
სოკრატე
არა , მაგრამ [ არსებობს ] ქალისა და კაცის შეერთებასთან დაკავშირებული სამართალსა და ხელოვნებას მოკლებული [ საქმიანობა ] , რომლის სახელიც გარიგებაა , ბებიაქალები კი , რაკი ღირსეულნი არიან , გაურბიან მაჭანკლობას , რადგან ეშინიათ ამის გამო , რაიმე არ დაბრალდეთ . თუმცაღა , სინამდვილეში მაჭანკლობა მხოლოდ ჭეშმარიტ ბებიაქლებს შეჰფერთ .
თეეტეტოსი
როგორც ჩანს [ ასეა ] .
სოკრატე
ასეთია ბებიაქალების [ საქმე ] , თუმცა ის ჩემსაზე უფრო მცირეა . რადგან ქალებს არ ახასიათებს [ 150b ] ხან მოჩვენებების , ხან კი – ჭეშმარიტი ბავშვების შობა , ეს კი მარტივი გასარჩევი არაა . ასე რომ ყოფილიყო , ბებიაქალებისთვის უდიდესი და უმშვენიერესი საქმე იქნებოდა ჭეშმარიტისა და [ მოჩვენებითის ] ერთმანეთისაგან გარჩევა . ასე არ ფიქრობ ?
თეეტეტოსი
ასეა .
სოკრატე
რაც შეეხება ბებიაქალობის ჩემ ხელოვნებას , სხვა რაღაცეები ისევეა , როგორც მათთან , იმ განსხვავებით , რომ მშობიარობას კაცებისგან ვიღებ და არა ქალებისგან და ვმეთვალყურეობ სულების შობას და არა სხეულების . უდიდესი კი ჩვენ ხელოვნებაში ისაა , [ 150c ] რომ შესაძლებელია ყოველი გზით გამოიკვლიო მოჩვენებასა და სიცრუეს ბადებს ჭაბუკის აზროვნება თუ ჭეშმარიტ ნაყოფს . თან ჩემთანაც ისევეა , როგორც ბებიაქალებთან – უნაყოფო ვარ სიბრძნეში . როგორც უკვე ბევრმა გამკიცხა , რომ სხვებს ვეკითხები , თავად კი არაფრის შესახებ არაფერს ვპასუხობ , რადგან სიბრძნე არ მაქვს , სწორად მკიცხავენ . ამის მიზეზი კი ესაა : ღმერთი მაიძულებს ბებიაქალობას , შობის ნებას კი არ მაძლევს . თავად მე საერთოდ [ 150d ] არ ვარ ბრძენი , არც რაიმე ამგვარი გამოგონება შობილა ჩემი სულის ნაყოფად . რაც შეეხება მათ , ვისაც ჩემთან აქვს ურთერთობა , ზოგიერთი მათგანი თავიდან სრულიად უცოდინარი ჩანდა , შემდგომი ურთიერთობის შემდეგ კი ღვთის ნებით საკვირველად ვითარდებიან და ამას თავადაც ამჩნევენ და სხვებიც . ის კი ნათელია , რომ ისინი ჩემგან კი არ სწავლობენ არაფერს , არამედ თავიანთ თავში თავად პოულობენ ბევრ [ რაღაცას ] და შობენ . ამ ბებიაქალობის მიზეზი კი ღმერთი და მე ვართ [ 150e ] .
Theaetetus 151
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-03-29 11:03:32
- Modified on 2017-03-29 16:58:29
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
ὧδε δὲ δῆλον : πολλοὶ ἤδη τοῦτο ἀγνοήσαντες καὶ ἑαυτοὺς αἰτιασάμενοι , ἐμοῦ δὲ καταφρονήσαντες , ἢ αὐτοὶ ἢ ὑπ᾽ ἄλλων πεισθέντες ἀπῆλθον πρῳαίτερον τοῦ δέοντος , ἀπελθόντες δὲ τά τε λοιπὰ ἐξήμβλωσαν διὰ πονηρὰν συνουσίαν καὶ τὰ ὑπ᾽ ἐμοῦ μαιευθέντα κακῶς τρέφοντες ἀπώλεσαν , ψευδῆ καὶ εἴδωλα περὶ πλείονος ποιησάμενοι τοῦ ἀληθοῦς , τελευτῶντες δ᾽ αὑτοῖς τε καὶ τοῖς ἄλλοις [ 151α ] ἔδοξαν ἀμαθεῖς εἶναι . ὧν εἷς γέγονεν Ἀριστείδης ὁ Λυσιμάχου καὶ ἄλλοι πάνυ πολλοί : οὕς , ὅταν πάλιν ἔλθωσι δεόμενοι τῆς ἐμῆς συνουσίας καὶ θαυμαστὰ δρῶντες , ἐνίοις μὲν τὸ γιγνόμενόν μοι δαιμόνιον ἀποκωλύει συνεῖναι , ἐνίοις δὲ ἐᾷ , καὶ πάλιν οὗτοι ἐπιδιδόασι . πάσχουσι δὲ δὴ οἱ ἐμοὶ συγγιγνόμενοι καὶ τοῦτο ταὐτὸν ταῖς τικτούσαις : ὠδίνουσι γὰρ καὶ ἀπορίας ἐμπίμπλανται νύκτας τε καὶ ἡμέρας πολὺ μᾶλλον ἢ \ κεῖναι : ταύτην δὲ τὴν ὠδῖνα ἐγείρειν τε καὶ [ 151β ] ἀποπαύειν ἡ ἐμὴ τέχνη δύναται . καὶ οὗτοι μὲν δὴ οὕτως . ἐνίοις δέ , ὦ Θεαίτητε , οἳ ἄν μοι μὴ δόξωσί πως ἐγκύμονες εἶναι , γνοὺς ὅτι οὐδὲν ἐμοῦ δέονται , πάνυ εὐμενῶς προμνῶμαι καί , σὺν θεῷ εἰπεῖν , πάνυ ἱκανῶς τοπάζω οἷς ἂν συγγενόμενοι ὄναιντο : ὧν πολλοὺς μὲν δὴ ἐξέδωκα προδίκῳ , πολλοὺς δὲ ἄλλοις σοφοῖς τε καὶ θεσπεσίοις ἀνδράσι . ταῦτα δή σοι , ὦ ἄριστε , ἕνεκα τοῦδε ἐμήκυνα : ὑποπτεύω σε , ὥσπερ καὶ αὐτὸς οἴει , ὠδίνειν τι κυοῦντα ἔνδον . προσφέρου οὖν [ 151ξ ] πρός με ὡς πρὸς μαίας ὑὸν καὶ αὐτὸν μαιευτικόν , καὶ ἃ ἂν ἐρωτῶ προθυμοῦ ὅπως οἷός τ᾽ εἶ οὕτως ἀποκρίνασθαι : καὶ ἐὰν ἄρα σκοπούμενός τι ὧν ἂν λέγῃς ἡγήσωμαι εἴδωλον καὶ μὴ ἀληθές , εἶτα ὑπεξαιρῶμαι καὶ ἀποβάλλω , μὴ ἀγρίαινε ὥσπερ αἱ πρωτοτόκοι περὶ τὰ παιδία . πολλοὶ γὰρ ἤδη , ὦ θαυμάσιε , πρός με οὕτω διετέθησαν , ὥστε ἀτεχνῶς δάκνειν ἕτοιμοι εἶναι , ἐπειδάν τινα λῆρον αὐτῶν ἀφαιρῶμαι , καὶ οὐκ οἴονταί με εὐνοίᾳ τοῦτο ποιεῖν , πόρρω ὄντες τοῦ εἰδέναι ὅτι [ 151δ ] οὐδεὶς θεὸς δύσνους ἀνθρώποις , οὐδ᾽ ἐγὼ δυσνοίᾳ τοιοῦτον οὐδὲν δρῶ , ἀλλά μοι ψεῦδός τε συγχωρῆσαι καὶ ἀληθὲς ἀφανίσαι οὐδαμῶς θέμις . πάλιν δὴ οὖν ἐξ ἀρχῆς , ὦ Θεαίτητε , ὅτι ποτ᾽ ἐστὶν ἐπιστήμη , πειρῶ λέγειν : ὡς δ᾽ οὐχ οἷός τ᾽ εἶ , μηδέποτ᾽ εἴπῃς . ἐὰν γὰρ θεὸς ἐθέλῃ καὶ ἀνδρίζῃ , οἷός τ᾽ ἔσῃ .
Θεαίτητος
ἀλλὰ μέντοι , ὦ Σώκρατες , σοῦ γε οὕτω παρακελευομένου αἰσχρὸν μὴ οὐ παντὶ τρόπῳ προθυμεῖσθαι ὅτι [ 151ε ] τις ἔχει λέγειν . δοκεῖ οὖν μοι ὁ ἐπιστάμενός τι αἰσθάνεσθαι τοῦτο ὃ ἐπίσταται , καὶ ὥς γε νυνὶ φαίνεται , οὐκ ἄλλο τί ἐστιν ἐπιστήμη ἢ αἴσθησις .
Σωκράτης
εὖ γε καὶ γενναίως , ὦ παῖ : χρὴ γὰρ οὕτως ἀποφαινόμενον λέγειν . ἀλλὰ φέρε δὴ αὐτὸ κοινῇ σκεψώμεθα , γόνιμον ἢ ἀνεμιαῖον τυγχάνει ὄν . αἴσθησις , φῄς , ἐπιστήμη ;
Θεαίτητος
ναί .
Θεαίτητος
ἀλλὰ μέντοι , ὦ Σώκρατες , σοῦ γε οὕτω παρακελευομένου αἰσχρὸν μὴ οὐ παντὶ τρόπῳ προθυμεῖσθαι ὅτι [ 151ε ] τις ἔχει λέγειν . δοκεῖ οὖν μοι ὁ ἐπιστάμενός τι αἰσθάνεσθαι τοῦτο ὃ ἐπίσταται , καὶ ὥς γε νυνὶ φαίνεται , οὐκ ἄλλο τί ἐστιν ἐπιστήμη ἢ αἴσθησις .
Σωκράτης
εὖ γε καὶ γενναίως , ὦ παῖ : χρὴ γὰρ οὕτως ἀποφαινόμενον λέγειν . ἀλλὰ φέρε δὴ αὐτὸ κοινῇ σκεψώμεθα , γόνιμον ἢ ἀνεμιαῖον τυγχάνει ὄν . αἴσθησις , φῄς , ἐπιστήμη ;
Θεαίτητος
ναί .
ეს
კი
შემდეგი
რამის
გამოა
ცხადი
:
უკვე
ბევრმა
ამის
უცოდინარმა
თავის
თავს
დააბრალა
ეს
ყველაფერი
,
უგულებელმყო
,
ან
თავად
,
ან
სხვებისგან
დარწმუნებულმა
და
იმაზე
უფრო
ადრე
წავიდა
,
ვიდრე
საჭირო
იყო
.
წასულებმა
კი
,
რაც
დარჩათ
,
ისიც
გადაყარეს
ბოროტი
ურთიერთობის
გამო
და
ჩემი
ბებიაქალობის
შედეგად
მიღებული
[
ნაყოფი
]
ცუდი
გაზრდით
გაანადგურეს
.
ცრუ
მოჩვენებები
ჭეშმარიტზე
მნიშვნელოვნად
აქციეს
და
ისე
დაასრულეს
,
[
151a
]
რომ
უცოდინრებად
ჩათვალეს
თავადაც
[
საკუთარი
თავი
]
და
სხვებმაც
[
ისინი
]
.
ერთი
,
ვისაც
ასე
დაემართა
,
არისტიდეს
ლისიმაქოსის
ძეა
და
კიდევ
მრავალი
სხვაც
.
როდესაც
ისინი
კვლავ
უკან
მოდიოდნენ
და
ურთიერთობას
მთხოვდნენ
და
[
ამას
]
საკვირველად
აკეთებდნენ
,
ჩემში
არსებული
დემონი
ზოგიერთთან
ურთიერთობაში
მაბრკოლებდა
,
ზოგიერთთან
კი
მიშვებდა
და
ისინი
კვლავ
ვითარდებოდნენ
.
ჩემთან
ერთად
ყოფნისას
ისინი
ისე
იტანჯებიან
როგორც
მშობიარეები
,
სამშობიარო
ტკივილი
აქვთ
და
სირთულეებით
არიან
აღვსილნი
დღე
და
ღამე
მათზე
უფრო
მეტადაც
კი
.
სწორედ
ამ
სამშობიარო
ტკივილების
გაძლიერება
[
151b
]
და
შეჩერება
შეუძლია
ჩემ
ხელოვნებას
.
მათაც
ასე
[
ვექცევი
]
.
ზოგთან
კი
,
თეეტეტოს
,
როცა
ისინი
ფეხმძიმედ
არ
მეჩვენებიან
,
როდესაც
ვხვდები
,
რომ
ჩემგან
არაფერი
სჭირდებათ
,
ძალიან
კეთილგანწყობით
ვმაჭანკლობ
ღმერთის
დახმარებით
და
საკმარისად
კარგად
ვხვდები
,
ვისთან
კავშირით
ისარგებლებენ
ისინი
.
ბევრი
მათგანი
პროდიკოსს
მივეცი
,
სხვები
კი
სხვა
ბრძენ
და
ღვთაებრივ
კაცს
.
ძვირფასო
,
ასე
ვრცლად
იმიტომ
გიყვები
,
რომ
ვეჭვობ
-
და
თავად
შენც
ასე
ფიქრობ
–
რაღაცას
ატარებ
შიგნით
და
სამშობიარო
ტკივილებს
განიცდი
.
[
151c
]
მომყევი
,
როგორც
ბებიაქალის
ძეს
და
თავად
ბებიაქალობის
მცოდნეს
და
რასაც
გკითხავ
,
როგორც
გკითხავ
,
სცადე
ისე
მიპასუხო
.
თუ
დაკვირვებისას
ჩავთვლი
,
რომ
რასაც
ამბობ
,
მოჩვენებაა
და
არა
ჭეშმარიტი
,
ამოვიღებ
და
გადავაგდებ
[
მას
]
,
ნუ
განრისხდები
როგორც
ეს
პირველადშობილ
ბავშვებზე
ხდება
ხოლმე
.
საკვირველო
,
უკვე
ბევრი
განეწყო
ჩემს
მიმართ
ისე
,
თითქოს
პირდაპირ
საკბენად
იყვნენ
მზად
,
როცა
მათგან
რაიმე
ბოდვას
ვიღებდი
და
იმაზე
არც
კი
უფიქრიათ
,
რომ
ამას
კეთილგანწყობით
ვაკეთებდი
.
ისინი
ხომ
შორს
არიან
იმ
აზრისგან
,
[
151d
]
რომ
არც
ერთი
ღმერთი
ავს
არ
ფიქრობს
ადამიანებზე
და
მეც
არაფერს
ვაკეთებ
ავი
ზრახვით
,
არამედ
ჩემთვის
არანაირად
არაა
დაშვებული
სიცრუის
მიტევება
და
ჭეშმარიტების
განადგურება
.
ასე
რომ
,
თეეტეტოს
,
სცადე
კვლავ
თავიდან
გვითხრა
,
რა
არის
ცოდნა
.
და
არასოდეს
თქვა
,
რომ
ეს
არ
შეგიძლია
,
რადგან
თუ
ღმერთს
სურს
და
შენც
გაბედავ
,
ამას
შეძლებ
.
თეეტეტოსი
კარგი , სოკრატე , რაკი ასე ბრძანებ , სირცხვილიცაა ვინმემ ყველა გზით არ სცადოს იმის თქმა , [ 151e ] რასაც ფიქრობს . მგონია , რომ მცოდნე შეიგრძნობს იმას , რაც იცის და როგორც ახლა ჩანს , ცოდნა სხვა არაფერია თუ არა შეგრძნება .
სოკრატე
კარგია და ჭეშმარიტი , მეგობარო , სწორედ ასე უნდა გადმოსცე , როცა საუბრობ , მაგრამ , მოდი , ერთად განვიხილოთ ეს , ნაყოფიერია თუ ფუყე . შენ ამბობ , რომ შეგრძნება ცოდნაა ?
თეეტეტოსი
დიახ .
თეეტეტოსი
კარგი , სოკრატე , რაკი ასე ბრძანებ , სირცხვილიცაა ვინმემ ყველა გზით არ სცადოს იმის თქმა , [ 151e ] რასაც ფიქრობს . მგონია , რომ მცოდნე შეიგრძნობს იმას , რაც იცის და როგორც ახლა ჩანს , ცოდნა სხვა არაფერია თუ არა შეგრძნება .
სოკრატე
კარგია და ჭეშმარიტი , მეგობარო , სწორედ ასე უნდა გადმოსცე , როცა საუბრობ , მაგრამ , მოდი , ერთად განვიხილოთ ეს , ნაყოფიერია თუ ფუყე . შენ ამბობ , რომ შეგრძნება ცოდნაა ?
თეეტეტოსი
დიახ .