Pl. Cr. (Part XCI)
Nima Mohammadi / Platonic Corpus / Crito
- Created on 2023-04-22 09:52:47
- Modified on 2023-04-22 11:05:27
- Translated by Nima Mohammadi
- Aligned by Nima Mohammadi
Ἑλληνική Transliterate
فارسی Transliterate
Σωκράτης
‘ σκόπει τοίνυν , ὦ Σώκρατες , ’ φαῖεν ἂν ἴσως οἱ νόμοι , ‘ εἰ ἡμεῖς ταῦτα ἀληθῆ λέγομεν , ὅτι οὐ δίκαια ἡμᾶς ἐπιχειρεῖς δρᾶν ἃ νῦν ἐπιχειρεῖς . ἡμεῖς γάρ σε γεννήσαντες , ἐκθρέψαντες , παιδεύσαντες , μεταδόντες ἁπάντων ὧν οἷοί τ᾽ ἦμεν καλῶν σοὶ καὶ τοῖς ἄλλοις πᾶσιν πολίταις , ὅμως προαγορεύομεν τῷ ἐξουσίαν πεποιηκέναι Ἀθηναίων τῷ βουλομένῳ , ἐπειδὰν δοκιμασθῇ καὶ ἴδῃ τὰ ἐν τῇ πόλει πράγματα καὶ ἡμᾶς τοὺς νόμους , ᾧ ἂν μὴ ἀρέσκωμεν ἡμεῖς , ἐξεῖναι λαβόντα τὰ αὑτοῦ ἀπιέναι ὅποι ἂν βούληται . καὶ οὐδεὶς ἡμῶν τῶν νόμων ἐμποδών ἐστιν οὐδ᾽ ἀπαγορεύει , ἐάντε τις βούληται ὑμῶν εἰς ἀποικίαν ἰέναι , εἰ μὴ ἀρέσκοιμεν ἡμεῖς τε καὶ ἡ πόλις , ἐάντε μετοικεῖν ἄλλοσέ ποι ἐλθών , ἰέναι ἐκεῖσε ὅποι ἂν βούληται , ἔχοντα τὰ αὑτοῦ . ὃς δ᾽ ἂν ὑμῶν παραμείνῃ , ὁρῶν ὃν τρόπον ἡμεῖς τάς τε δίκας δικάζομεν καὶ τἆλλα τὴν πόλιν διοικοῦμεν , ἤδη φαμὲν τοῦτον ὡμολογηκέναι ἔργῳ ἡμῖν ἃ ἂν ἡμεῖς κελεύωμεν ποιήσειν ταῦτα , καὶ τὸν μὴ πειθόμενον τριχῇ φαμεν ἀδικεῖν , ὅτι τε γεννηταῖς οὖσιν ἡμῖν οὐ πείθεται , καὶ ὅτι τροφεῦσι , καὶ ὅτι ὁμολογήσας ἡμῖν πείσεσθαι οὔτε πείθεται οὔτε πείθει ἡμᾶς , εἰ μὴ καλῶς τι ποιοῦμεν , προτιθέντων ἡμῶν καὶ οὐκ ἀγρίως ἐπιταττόντων ποιεῖν ἃ ἂν κελεύωμεν , ἀλλὰ ἐφιέντων δυοῖν θάτερα , ἢ πείθειν ἡμᾶς ἢ ποιεῖν , τούτων οὐδέτερα ποιεῖ . ταύταις δή φαμεν καὶ σέ , ὦ Σώκρατες , ταῖς αἰτίαις ἐνέξεσθαι , εἴπερ ποιήσεις ἃ ἐπινοεῖς , καὶ οὐχ ἥκιστα Ἀθηναίων σέ , ἀλλ᾽ ἐν τοῖς μάλιστα . ’ εἰ οὖν ἐγὼ εἴποιμι : ‘ διὰ τί δή ; ’ ἴσως ἄν μου δικαίως καθάπτοιντο λέγοντες ὅτι ἐν τοῖς μάλιστα Ἀθηναίων ἐγὼ αὐτοῖς ὡμολογηκὼς τυγχάνω ταύτην τὴν ὁμολογίαν . φαῖεν γὰρ ἂν ὅτι ‘ ὦ Σώκρατες , μεγάλα ἡμῖν τούτων τεκμήριά ἐστιν , ὅτι σοι καὶ ἡμεῖς ἠρέσκομεν καὶ ἡ πόλις : οὐ γὰρ ἄν ποτε τῶν ἄλλων Ἀθηναίων ἁπάντων διαφερόντως ἐν αὐτῇ ἐπεδήμεις εἰ μή σοι διαφερόντως ἤρεσκεν , καὶ οὔτ᾽ ἐπὶ θεωρίαν πώποτ᾽ ἐκ τῆς πόλεως ἐξῆλθες , ὅτι μὴ ἅπαξ εἰς Ἰσθμόν , οὔτε ἄλλοσε οὐδαμόσε , εἰ μή ποι στρατευσόμενος , οὔτε ἄλλην ἀποδημίαν ἐποιήσω πώποτε ὥσπερ οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι , οὐδ᾽ ἐπιθυμία σε ἄλλης πόλεως οὐδὲ ἄλλων νόμων ἔλαβεν εἰδέναι , ἀλλὰ ἡμεῖς σοι ἱκανοὶ ἦμεν καὶ ἡ ἡμετέρα πόλις : οὕτω σφόδρα ἡμᾶς ᾑροῦ καὶ ὡμολόγεις καθ᾽ ἡμᾶς πολιτεύσεσθαι , τά τε ἄλλα καὶ παῖδας ἐν αὐτῇ ἐποιήσω , ὡς ἀρεσκούσης σοι τῆς πόλεως . ἔτι τοίνυν ἐν αὐτῇ τῇ δίκῃ ἐξῆν σοι φυγῆς τιμήσασθαι εἰ ἐβούλου , καὶ ὅπερ νῦν ἀκούσης τῆς πόλεως ἐπιχειρεῖς , τότε ἑκούσης ποιῆσαι . σὺ δὲ τότε μὲν ἐκαλλωπίζου ὡς οὐκ ἀγανακτῶν εἰ δέοι τεθνάναι σε , ἀλλὰ ᾑροῦ , ὡς ἔφησθα , πρὸ τῆς φυγῆς θάνατον : νῦν δὲ οὔτ᾽ ἐκείνους τοὺς λόγους αἰσχύνῃ , οὔτε ἡμῶν τῶν νόμων ἐντρέπῃ , ἐπιχειρῶν διαφθεῖραι , πράττεις τε ἅπερ ἂν δοῦλος ὁ φαυλότατος πράξειεν , ἀποδιδράσκειν ἐπιχειρῶν παρὰ τὰς συνθήκας τε καὶ τὰς ὁμολογίας καθ᾽ ἃς ἡμῖν συνέθου πολιτεύεσθαι . πρῶτον μὲν οὖν ἡμῖν τοῦτ᾽ αὐτὸ ἀπόκριναι , εἰ ἀληθῆ λέγομεν φάσκοντές σε ὡμολογηκέναι πολιτεύσεσθαι καθ᾽ ἡμᾶς ἔργῳ ἀλλ᾽ οὐ λόγῳ , ἢ οὐκ ἀληθῆ . ’ τί φῶμεν πρὸς ταῦτα , ὦ Κρίτων ; ἄλλο τι ἢ ὁμολογῶμεν ;
‘ σκόπει τοίνυν , ὦ Σώκρατες , ’ φαῖεν ἂν ἴσως οἱ νόμοι , ‘ εἰ ἡμεῖς ταῦτα ἀληθῆ λέγομεν , ὅτι οὐ δίκαια ἡμᾶς ἐπιχειρεῖς δρᾶν ἃ νῦν ἐπιχειρεῖς . ἡμεῖς γάρ σε γεννήσαντες , ἐκθρέψαντες , παιδεύσαντες , μεταδόντες ἁπάντων ὧν οἷοί τ᾽ ἦμεν καλῶν σοὶ καὶ τοῖς ἄλλοις πᾶσιν πολίταις , ὅμως προαγορεύομεν τῷ ἐξουσίαν πεποιηκέναι Ἀθηναίων τῷ βουλομένῳ , ἐπειδὰν δοκιμασθῇ καὶ ἴδῃ τὰ ἐν τῇ πόλει πράγματα καὶ ἡμᾶς τοὺς νόμους , ᾧ ἂν μὴ ἀρέσκωμεν ἡμεῖς , ἐξεῖναι λαβόντα τὰ αὑτοῦ ἀπιέναι ὅποι ἂν βούληται . καὶ οὐδεὶς ἡμῶν τῶν νόμων ἐμποδών ἐστιν οὐδ᾽ ἀπαγορεύει , ἐάντε τις βούληται ὑμῶν εἰς ἀποικίαν ἰέναι , εἰ μὴ ἀρέσκοιμεν ἡμεῖς τε καὶ ἡ πόλις , ἐάντε μετοικεῖν ἄλλοσέ ποι ἐλθών , ἰέναι ἐκεῖσε ὅποι ἂν βούληται , ἔχοντα τὰ αὑτοῦ . ὃς δ᾽ ἂν ὑμῶν παραμείνῃ , ὁρῶν ὃν τρόπον ἡμεῖς τάς τε δίκας δικάζομεν καὶ τἆλλα τὴν πόλιν διοικοῦμεν , ἤδη φαμὲν τοῦτον ὡμολογηκέναι ἔργῳ ἡμῖν ἃ ἂν ἡμεῖς κελεύωμεν ποιήσειν ταῦτα , καὶ τὸν μὴ πειθόμενον τριχῇ φαμεν ἀδικεῖν , ὅτι τε γεννηταῖς οὖσιν ἡμῖν οὐ πείθεται , καὶ ὅτι τροφεῦσι , καὶ ὅτι ὁμολογήσας ἡμῖν πείσεσθαι οὔτε πείθεται οὔτε πείθει ἡμᾶς , εἰ μὴ καλῶς τι ποιοῦμεν , προτιθέντων ἡμῶν καὶ οὐκ ἀγρίως ἐπιταττόντων ποιεῖν ἃ ἂν κελεύωμεν , ἀλλὰ ἐφιέντων δυοῖν θάτερα , ἢ πείθειν ἡμᾶς ἢ ποιεῖν , τούτων οὐδέτερα ποιεῖ . ταύταις δή φαμεν καὶ σέ , ὦ Σώκρατες , ταῖς αἰτίαις ἐνέξεσθαι , εἴπερ ποιήσεις ἃ ἐπινοεῖς , καὶ οὐχ ἥκιστα Ἀθηναίων σέ , ἀλλ᾽ ἐν τοῖς μάλιστα . ’ εἰ οὖν ἐγὼ εἴποιμι : ‘ διὰ τί δή ; ’ ἴσως ἄν μου δικαίως καθάπτοιντο λέγοντες ὅτι ἐν τοῖς μάλιστα Ἀθηναίων ἐγὼ αὐτοῖς ὡμολογηκὼς τυγχάνω ταύτην τὴν ὁμολογίαν . φαῖεν γὰρ ἂν ὅτι ‘ ὦ Σώκρατες , μεγάλα ἡμῖν τούτων τεκμήριά ἐστιν , ὅτι σοι καὶ ἡμεῖς ἠρέσκομεν καὶ ἡ πόλις : οὐ γὰρ ἄν ποτε τῶν ἄλλων Ἀθηναίων ἁπάντων διαφερόντως ἐν αὐτῇ ἐπεδήμεις εἰ μή σοι διαφερόντως ἤρεσκεν , καὶ οὔτ᾽ ἐπὶ θεωρίαν πώποτ᾽ ἐκ τῆς πόλεως ἐξῆλθες , ὅτι μὴ ἅπαξ εἰς Ἰσθμόν , οὔτε ἄλλοσε οὐδαμόσε , εἰ μή ποι στρατευσόμενος , οὔτε ἄλλην ἀποδημίαν ἐποιήσω πώποτε ὥσπερ οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι , οὐδ᾽ ἐπιθυμία σε ἄλλης πόλεως οὐδὲ ἄλλων νόμων ἔλαβεν εἰδέναι , ἀλλὰ ἡμεῖς σοι ἱκανοὶ ἦμεν καὶ ἡ ἡμετέρα πόλις : οὕτω σφόδρα ἡμᾶς ᾑροῦ καὶ ὡμολόγεις καθ᾽ ἡμᾶς πολιτεύσεσθαι , τά τε ἄλλα καὶ παῖδας ἐν αὐτῇ ἐποιήσω , ὡς ἀρεσκούσης σοι τῆς πόλεως . ἔτι τοίνυν ἐν αὐτῇ τῇ δίκῃ ἐξῆν σοι φυγῆς τιμήσασθαι εἰ ἐβούλου , καὶ ὅπερ νῦν ἀκούσης τῆς πόλεως ἐπιχειρεῖς , τότε ἑκούσης ποιῆσαι . σὺ δὲ τότε μὲν ἐκαλλωπίζου ὡς οὐκ ἀγανακτῶν εἰ δέοι τεθνάναι σε , ἀλλὰ ᾑροῦ , ὡς ἔφησθα , πρὸ τῆς φυγῆς θάνατον : νῦν δὲ οὔτ᾽ ἐκείνους τοὺς λόγους αἰσχύνῃ , οὔτε ἡμῶν τῶν νόμων ἐντρέπῃ , ἐπιχειρῶν διαφθεῖραι , πράττεις τε ἅπερ ἂν δοῦλος ὁ φαυλότατος πράξειεν , ἀποδιδράσκειν ἐπιχειρῶν παρὰ τὰς συνθήκας τε καὶ τὰς ὁμολογίας καθ᾽ ἃς ἡμῖν συνέθου πολιτεύεσθαι . πρῶτον μὲν οὖν ἡμῖν τοῦτ᾽ αὐτὸ ἀπόκριναι , εἰ ἀληθῆ λέγομεν φάσκοντές σε ὡμολογηκέναι πολιτεύσεσθαι καθ᾽ ἡμᾶς ἔργῳ ἀλλ᾽ οὐ λόγῳ , ἢ οὐκ ἀληθῆ . ’ τί φῶμεν πρὸς ταῦτα , ὦ Κρίτων ; ἄλλο τι ἢ ὁμολογῶμεν ;
سقراط
« اکنون بسنج , ای سقراط , » شاید قوانین بگویند , « اگر ما این را به درستی میگوییم , که اقدام به عملی که اکنون عزم آن را داری علیه ما عادلانه نیست . چرا که ما تو را بار آوردیم , از کودکی بزرگ کردیم , تعلیم دادیم , از تمامی خوبیها از چیزی که در توانمان بود به تو و همگی شهروندان دیگر بخشیدیم , با این حال اذن/مسند/رخصت/آتیسار فراهم شده را با آتنیان مشتاق در میان گذاشتیم , هر زمانیکه صلاحیت مردانگی/دوکیماس یافته ( محک پختگی را گذرانده ) و امور در دولتشهر و ما ( قوانین ) را دیده باشند , هر کسی را که ما [ نمیتوانیم ] تطمیع کنیم , اجازه دارد از آنِ خود را برداشته به هر کجا که بخواهد برود . و هیچ یک از ما ( قوانین ) نه در مقابل [ اش ] میایستد نه بازمیداردش ( منع [ اش ] میکند ) , حتی اگر کسی از ما بخواهد روانه دولتکده شود , اگر ما و نیز دولتشهر تطمیع [ اش ] نسازیم , یا با سفر کردن به جای دیگری مهاجرت/نقل مکان کند , آنِ خود را برداشته باشد , به هر جا که میخواهد برود . لیک کسی از ما که بماند , با نظاره شیوه ما در حق را به حقدار رساندن و نیز مورد دیگر اداره دولتشهر , برفور میگوییم در این امر همسگالی با ما آنچه را که ما دستور میدهیم بدان عمل کند , و میگوییم [ فرد ] سرپیچیکننده سه بار ناعادلانه رفتار کرده است , هم اینکه از مایی که از بزرگان او هستیم فرمان نمیبرد , و اینکه [ او را ] پرورش دادیم , و اینکه همسگال گشته از ما اطاعت کند نه فرمان میبرد نه ما را متقاعد میسازد , اگر عمل نادرستی از ما سر زند , ما [ فرصتی/انتخابی ] پیش روی [ او ] نهادیم و نه سرسختانه محول کردیم [ به او ] تا آنچه را که دستور دادهایم انجام دهد , بلکه [ او را ] آزاد گذاشتیم در بین دو انتخاب , یا ما را متقاعد سازد یا عمل کند , هیچیک از اینها را انجام نمیدهد . و میگوییم کمابیش تو , ای سقراط , مشمول این مخالفتها میشوی , اگر انجام دهی آنچه را که در سر میپرورانی , و تو از کمترین آتنیان نیستی , بلکه بیشترین در میانشان [ هستی ] . » اگر که اینطور من میگفتم : « دقیقاً از چه لحاظ ؟ » شاید به درستی با من جدال میورزدیدند با گفتن اینکه در میان آتنیان گویا من بیشتر از همه این همسگالی با آنان را پذیرفتهام . چون میگفتند که « ای سقراط , ما شواهد مستحکم اینها را داریم , که ما و هم دولتشهر تو را تطمیع ساختهایم : چرا که هیچ وقت در همانجا بیش از همه دیگر آتنیان سکونت نمیگزیدی اگر [ شرایط ] بخصوص تو را تطمیع نمیساخت , و هرگز از دولتشهر برای جشن خارج نشدی , که به جز یکبار به باریکه [ کورینث ] , نه به مکانی دیگر , مگر به جایی برای پیوستن به ارتش , و نه هرگز سفر کردی همچون دیگر آدمیان , تو تمایلی نداشتی به شناختن دیگر دولتشهرها و نه دیگر قوانین , بلکه ما و دولتشهرمان برای تو بسنده بودیم . چه بسا بدینگونه ما را برگزیدی و با زندگی اجتماعی به روش ما همسگال بودی , و نیز از طرفی در همین دولتشهر که تو را تطمیع میساخت , صاحب فرزند شدی . علاوه بر این اگر میخواستی میتوانستی در همان دادگاه حکم تبعید مقرر کرده , و آنچه که اکنون با نارضایتی دولتشهر عزم کردهای , آن هنگام با رضایت انجام دهی . لیکن همانا تو آن هنگام اگر مرگ تو حتمی میشد وانمود میکردی که آزرده خاطر نشدهای , اما مرگ برای تو به تبعید اولویت دارد , آنگونه که گفتی : اما اکنون نه از آن سخنان شرمگینی , و نه به ما ( قوانین ) احترام قائل میشوی , قصد ویران ساختن [ ما را ] داری , نیز چنان عمل میکنی که یک برده ارزان قیمت عمل میکند , عزم داری برخلاف پیمانها و نیز همسگالیهای بسته شده که مطابق آن با ما شهروند باشی بگریزی . همانا پس نخست پاسخ همین این [ سوال ] را به ما بده , آیا حقیقت را میگوییم با بیان اینکه تو همسگال گشتهای که مطابق ما شهروند باشی اما با عمل نه با سخن , یا حقیقت نیست . » چه بگوییم در پاسخ به آن , ای کریتون ؟ چیز دیگری [ گوییم ] یا همسگال شویم ؟
« اکنون بسنج , ای سقراط , » شاید قوانین بگویند , « اگر ما این را به درستی میگوییم , که اقدام به عملی که اکنون عزم آن را داری علیه ما عادلانه نیست . چرا که ما تو را بار آوردیم , از کودکی بزرگ کردیم , تعلیم دادیم , از تمامی خوبیها از چیزی که در توانمان بود به تو و همگی شهروندان دیگر بخشیدیم , با این حال اذن/مسند/رخصت/آتیسار فراهم شده را با آتنیان مشتاق در میان گذاشتیم , هر زمانیکه صلاحیت مردانگی/دوکیماس یافته ( محک پختگی را گذرانده ) و امور در دولتشهر و ما ( قوانین ) را دیده باشند , هر کسی را که ما [ نمیتوانیم ] تطمیع کنیم , اجازه دارد از آنِ خود را برداشته به هر کجا که بخواهد برود . و هیچ یک از ما ( قوانین ) نه در مقابل [ اش ] میایستد نه بازمیداردش ( منع [ اش ] میکند ) , حتی اگر کسی از ما بخواهد روانه دولتکده شود , اگر ما و نیز دولتشهر تطمیع [ اش ] نسازیم , یا با سفر کردن به جای دیگری مهاجرت/نقل مکان کند , آنِ خود را برداشته باشد , به هر جا که میخواهد برود . لیک کسی از ما که بماند , با نظاره شیوه ما در حق را به حقدار رساندن و نیز مورد دیگر اداره دولتشهر , برفور میگوییم در این امر همسگالی با ما آنچه را که ما دستور میدهیم بدان عمل کند , و میگوییم [ فرد ] سرپیچیکننده سه بار ناعادلانه رفتار کرده است , هم اینکه از مایی که از بزرگان او هستیم فرمان نمیبرد , و اینکه [ او را ] پرورش دادیم , و اینکه همسگال گشته از ما اطاعت کند نه فرمان میبرد نه ما را متقاعد میسازد , اگر عمل نادرستی از ما سر زند , ما [ فرصتی/انتخابی ] پیش روی [ او ] نهادیم و نه سرسختانه محول کردیم [ به او ] تا آنچه را که دستور دادهایم انجام دهد , بلکه [ او را ] آزاد گذاشتیم در بین دو انتخاب , یا ما را متقاعد سازد یا عمل کند , هیچیک از اینها را انجام نمیدهد . و میگوییم کمابیش تو , ای سقراط , مشمول این مخالفتها میشوی , اگر انجام دهی آنچه را که در سر میپرورانی , و تو از کمترین آتنیان نیستی , بلکه بیشترین در میانشان [ هستی ] . » اگر که اینطور من میگفتم : « دقیقاً از چه لحاظ ؟ » شاید به درستی با من جدال میورزدیدند با گفتن اینکه در میان آتنیان گویا من بیشتر از همه این همسگالی با آنان را پذیرفتهام . چون میگفتند که « ای سقراط , ما شواهد مستحکم اینها را داریم , که ما و هم دولتشهر تو را تطمیع ساختهایم : چرا که هیچ وقت در همانجا بیش از همه دیگر آتنیان سکونت نمیگزیدی اگر [ شرایط ] بخصوص تو را تطمیع نمیساخت , و هرگز از دولتشهر برای جشن خارج نشدی , که به جز یکبار به باریکه [ کورینث ] , نه به مکانی دیگر , مگر به جایی برای پیوستن به ارتش , و نه هرگز سفر کردی همچون دیگر آدمیان , تو تمایلی نداشتی به شناختن دیگر دولتشهرها و نه دیگر قوانین , بلکه ما و دولتشهرمان برای تو بسنده بودیم . چه بسا بدینگونه ما را برگزیدی و با زندگی اجتماعی به روش ما همسگال بودی , و نیز از طرفی در همین دولتشهر که تو را تطمیع میساخت , صاحب فرزند شدی . علاوه بر این اگر میخواستی میتوانستی در همان دادگاه حکم تبعید مقرر کرده , و آنچه که اکنون با نارضایتی دولتشهر عزم کردهای , آن هنگام با رضایت انجام دهی . لیکن همانا تو آن هنگام اگر مرگ تو حتمی میشد وانمود میکردی که آزرده خاطر نشدهای , اما مرگ برای تو به تبعید اولویت دارد , آنگونه که گفتی : اما اکنون نه از آن سخنان شرمگینی , و نه به ما ( قوانین ) احترام قائل میشوی , قصد ویران ساختن [ ما را ] داری , نیز چنان عمل میکنی که یک برده ارزان قیمت عمل میکند , عزم داری برخلاف پیمانها و نیز همسگالیهای بسته شده که مطابق آن با ما شهروند باشی بگریزی . همانا پس نخست پاسخ همین این [ سوال ] را به ما بده , آیا حقیقت را میگوییم با بیان اینکه تو همسگال گشتهای که مطابق ما شهروند باشی اما با عمل نه با سخن , یا حقیقت نیست . » چه بگوییم در پاسخ به آن , ای کریتون ؟ چیز دیگری [ گوییم ] یا همسگال شویم ؟