Theaetetus 194
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-04-09 12:47:55
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
Θεαίτητος
εἰκότως γε .
Σωκράτης
καὶ ὅταν τοίνυν τῷ μὲν παρῇ αἴσθησις τῶν σημείων , τῷ δὲ μή , τὸ δὲ τῆς ἀπούσης αἰσθήσεως τῇ παρούσῃ προσαρμόσῃ , πάντῃ ταύτῃ ψεύδεται ἡ διάνοια . καὶ ἑνὶ λόγῳ , περὶ ὧν μὲν μὴ οἶδέ τις μηδ᾽ ἐπῄσθετο πώποτε , οὐκ ἔστιν , [ 194β ] ὡς ἔοικεν , οὔτε ψεύδεσθαι οὔτε ψευδὴς δόξα , εἴ τι νῦν ἡμεῖς ὑγιὲς λέγομεν : περὶ δὲ ὧν ἴσμεν τε καὶ αἰσθανόμεθα , ἐν αὐτοῖς τούτοις στρέφεται καὶ ἑλίττεται ἡ δόξα ψευδὴς καὶ ἀληθὴς γιγνομένη , καταντικρὺ μὲν καὶ κατὰ τὸ εὐθὺ τὰ οἰκεῖα συνάγουσα ἀποτυπώματα καὶ τύπους ἀληθής , εἰς πλάγια δὲ καὶ σκολιὰ ψευδής .
Θεαίτητος
οὐκοῦν καλῶς , ὦ Σώκρατες , λέγεται ; [ 194ξ ]
Σωκράτης
ἔτι τοίνυν καὶ τάδε ἀκούσας μᾶλλον αὐτὸ ἐρεῖς . τὸ μὲν γὰρ τἀληθὲς δοξάζειν καλόν , τὸ δὲ ψεύδεσθαι αἰσχρόν .
Θεαίτητος
πῶς δ᾽ οὔ ;
Σωκράτης
ταῦτα τοίνυν φασὶν ἐνθένδε γίγνεσθαι . ὅταν μὲν ὁ κηρός του ἐν τῇ ψυχῇ βαθύς τε καὶ πολὺς καὶ λεῖος καὶ μετρίως ὠργασμένος ᾖ , τὰ ἰόντα διὰ τῶν αἰσθήσεων , ἐνσημαινόμενα εἰς τοῦτο τὸ τῆς ψυχῆς ‘κέαρ , ’ ὃ ἔφη Ὅμηρος αἰνιττόμενος τὴν τοῦ κηροῦ ὁμοιότητα , τότε μὲν καὶ τούτοις [ 194δ ] καθαρὰ τὰ σημεῖα ἐγγιγνόμενα καὶ ἱκανῶς τοῦ βάθους ἔχοντα πολυχρόνιά τε γίγνεται καὶ εἰσὶν οἱ τοιοῦτοι πρῶτον μὲν εὐμαθεῖς , ἔπειτα μνήμονες , εἶτα οὐ παραλλάττουσι τῶν αἰσθήσεων τὰ σημεῖα ἀλλὰ δοξάζουσιν ἀληθῆ . σαφῆ γὰρ καὶ ἐν εὐρυχωρίᾳ ὄντα ταχὺ διανέμουσιν ἐπὶ τὰ αὑτῶν ἕκαστα ἐκμαγεῖα , ἃ δὴ ὄντα καλεῖται , καὶ σοφοὶ δὴ οὗτοι καλοῦνται . ἢ οὐ δοκεῖ σοι ;
Θεαίτητος
ὑπερφυῶς μὲν οὖν . [ 194ε ]
Σωκράτης
ὅταν τοίνυν λάσιόν του τὸ κέαρ ᾖ , ὃ δὴ ἐπῄνεσεν ὁ πάσσοφος ποιητής , ἢ ὅταν κοπρῶδες καὶ μὴ καθαροῦ τοῦ κηροῦ , ἢ ὑγρὸν σφόδρα ἢ σκληρόν , ὧν μὲν ὑγρὸν εὐμαθεῖς μέν , ἐπιλήσμονες δὲ γίγνονται , ὧν δὲ σκληρόν , τἀναντία . οἱ δὲ δὴ λάσιον καὶ τραχὺ λιθῶδές τι ἢ γῆς ἢ κόπρου συμμιγείσης ἔμπλεων ἔχοντες ἀσαφῆ τὰ ἐκμαγεῖα ἴσχουσιν . ἀσαφῆ δὲ καὶ οἱ τὰ σκληρά : βάθος γὰρ οὐκ ἔνι . ἀσαφῆ [ 195α ] δὲ καὶ οἱ τὰ ὑγρά : ὑπὸ γὰρ τοῦ συγχεῖσθαι ταχὺ γίγνεται ἀμυδρά .
εἰκότως γε .
Σωκράτης
καὶ ὅταν τοίνυν τῷ μὲν παρῇ αἴσθησις τῶν σημείων , τῷ δὲ μή , τὸ δὲ τῆς ἀπούσης αἰσθήσεως τῇ παρούσῃ προσαρμόσῃ , πάντῃ ταύτῃ ψεύδεται ἡ διάνοια . καὶ ἑνὶ λόγῳ , περὶ ὧν μὲν μὴ οἶδέ τις μηδ᾽ ἐπῄσθετο πώποτε , οὐκ ἔστιν , [ 194β ] ὡς ἔοικεν , οὔτε ψεύδεσθαι οὔτε ψευδὴς δόξα , εἴ τι νῦν ἡμεῖς ὑγιὲς λέγομεν : περὶ δὲ ὧν ἴσμεν τε καὶ αἰσθανόμεθα , ἐν αὐτοῖς τούτοις στρέφεται καὶ ἑλίττεται ἡ δόξα ψευδὴς καὶ ἀληθὴς γιγνομένη , καταντικρὺ μὲν καὶ κατὰ τὸ εὐθὺ τὰ οἰκεῖα συνάγουσα ἀποτυπώματα καὶ τύπους ἀληθής , εἰς πλάγια δὲ καὶ σκολιὰ ψευδής .
Θεαίτητος
οὐκοῦν καλῶς , ὦ Σώκρατες , λέγεται ; [ 194ξ ]
Σωκράτης
ἔτι τοίνυν καὶ τάδε ἀκούσας μᾶλλον αὐτὸ ἐρεῖς . τὸ μὲν γὰρ τἀληθὲς δοξάζειν καλόν , τὸ δὲ ψεύδεσθαι αἰσχρόν .
Θεαίτητος
πῶς δ᾽ οὔ ;
Σωκράτης
ταῦτα τοίνυν φασὶν ἐνθένδε γίγνεσθαι . ὅταν μὲν ὁ κηρός του ἐν τῇ ψυχῇ βαθύς τε καὶ πολὺς καὶ λεῖος καὶ μετρίως ὠργασμένος ᾖ , τὰ ἰόντα διὰ τῶν αἰσθήσεων , ἐνσημαινόμενα εἰς τοῦτο τὸ τῆς ψυχῆς ‘κέαρ , ’ ὃ ἔφη Ὅμηρος αἰνιττόμενος τὴν τοῦ κηροῦ ὁμοιότητα , τότε μὲν καὶ τούτοις [ 194δ ] καθαρὰ τὰ σημεῖα ἐγγιγνόμενα καὶ ἱκανῶς τοῦ βάθους ἔχοντα πολυχρόνιά τε γίγνεται καὶ εἰσὶν οἱ τοιοῦτοι πρῶτον μὲν εὐμαθεῖς , ἔπειτα μνήμονες , εἶτα οὐ παραλλάττουσι τῶν αἰσθήσεων τὰ σημεῖα ἀλλὰ δοξάζουσιν ἀληθῆ . σαφῆ γὰρ καὶ ἐν εὐρυχωρίᾳ ὄντα ταχὺ διανέμουσιν ἐπὶ τὰ αὑτῶν ἕκαστα ἐκμαγεῖα , ἃ δὴ ὄντα καλεῖται , καὶ σοφοὶ δὴ οὗτοι καλοῦνται . ἢ οὐ δοκεῖ σοι ;
Θεαίτητος
ὑπερφυῶς μὲν οὖν . [ 194ε ]
Σωκράτης
ὅταν τοίνυν λάσιόν του τὸ κέαρ ᾖ , ὃ δὴ ἐπῄνεσεν ὁ πάσσοφος ποιητής , ἢ ὅταν κοπρῶδες καὶ μὴ καθαροῦ τοῦ κηροῦ , ἢ ὑγρὸν σφόδρα ἢ σκληρόν , ὧν μὲν ὑγρὸν εὐμαθεῖς μέν , ἐπιλήσμονες δὲ γίγνονται , ὧν δὲ σκληρόν , τἀναντία . οἱ δὲ δὴ λάσιον καὶ τραχὺ λιθῶδές τι ἢ γῆς ἢ κόπρου συμμιγείσης ἔμπλεων ἔχοντες ἀσαφῆ τὰ ἐκμαγεῖα ἴσχουσιν . ἀσαφῆ δὲ καὶ οἱ τὰ σκληρά : βάθος γὰρ οὐκ ἔνι . ἀσαφῆ [ 195α ] δὲ καὶ οἱ τὰ ὑγρά : ὑπὸ γὰρ τοῦ συγχεῖσθαι ταχὺ γίγνεται ἀμυδρά .
თეეტეტოსი
ასე ჩანს .
სოკრატე
როცა ნიშნებიდან ერთის შეგრძნება არსებობს , მეორის კი – არა , არმყოფი შეგრძნების ნიშანი მყოფისას უკავშირდება , ყველაფერში ასე ცდება აზროვნება . ერთი სიტყვით , იმასთან დაკავშირებით , რაც ვინმემ არ იცის და ვერც შეიგრძნობს , არასოდეს არ არსებობს , [ 194b ] როგორც ჩანს , არც შეცდომა და არც მცდარი შეხედულება , თუ ახლა ჯანსაღად ვმსჯელობთ . ხოლო ცოდნასა და შეგრძნებასთან დაკავშირებით , რაშიც ახლა ბრუნავს და ტრიალებს შეხედულება , ის მცდარი და ჭეშმარიტი ხდება . რაც პირდაპირ შეუსაბამებს მახასიათებლებს ანაბეჭდსა და სახეს , ის ჭეშმარიტია , ხოლო რაც ირიბად და გვერდულად – ის მცდარი .
თეეტეტოსი
განა მშვენივრად არ მსჯელობ , სოკრატე ? [ 194c ]
სოკრატე
ამასაც რომ მოისმენ , უფრო მეტად იტყვი მაგას . ჭეშმარიტი შეხედულების ქონა კარგია , ხოლო მცდარის – სამარცხვინო .
თეეტეტოსი
როგორ არა ?
სოკრატე
აქედან გამომდინარე ამბობენ , რომ ასე ხდება . როცა ვინმეს სულში ცვილი ღრმა , ბევრი , პრიალა და ზომიერად მოზელილია , ის , რაც აქ შეგრძნებების მეშვეობით აღწევს , აღიბეჭდება სულის გულში , როგორც ჰომეროსი ამბობს , ქარაგმულია ცვილთან [ მისი ] მსგავსება . [ 194d ] მათთან წარმოშობილი ნიშნები წმინდა , საკმარისი სიღრმის მქონე და მრავალწლიანია . სწორედ ასეთები სწავლობენ კარგად , შემდგომ მეხსიერებაც აქვთ , არ ურევენ შეგრძნებების ნიშნებს , არამედ ჭეშმარიტი შეხედულებები აქვთ . მკაფიო და კარგად განლაგებულია და სწრაფად ანაწილებენ თითოეულს თავ-თავიანთ ყალიბში , რასაც არსებულს უწოდებენ და ბრძნადაც ისინი იწოდებიან . თუ შენ ასე არ გგონია ?
თეეტეტოსი
ყველაზე უფრო დამაჯერებელია . [ 194e ]
სოკრატე
როცა ეს გული , რომელიც განადიდა უბრძნესმა პოეტმა , ბეწვიანია , ან როცა ჭუჭყიანია და არ არის წმინდა ცვილის , ან ძალიან ტენიანია ან მყარი , ვისაც ტენიანი აქვს ადვილად სწავლობს , მაგრამ ავიწყდება , ხოლო ვისაც მყარი – პირიქით . ვისაც ხაოიანი , უხეში და ღორღიანი აქვს , რომელიც მიწასთან ან ნეხვთანაა შერეული , მათ ბუნდოვანი ანაბეჭდები აქვთ . ასევე ბუნდოვანია მათი [ ანაბეჭდები ] , ვისაც მყარი [ ცვილი ] აქვს , რადგან სიღრმე არ აქვთ . [ 195a ] ბუნდოვანია მათიც , ვისაც ტენიანი აქვს , რადგან ის წვეთავს და ძალიან მალე გაურკვეველი ხდება .
ასე ჩანს .
სოკრატე
როცა ნიშნებიდან ერთის შეგრძნება არსებობს , მეორის კი – არა , არმყოფი შეგრძნების ნიშანი მყოფისას უკავშირდება , ყველაფერში ასე ცდება აზროვნება . ერთი სიტყვით , იმასთან დაკავშირებით , რაც ვინმემ არ იცის და ვერც შეიგრძნობს , არასოდეს არ არსებობს , [ 194b ] როგორც ჩანს , არც შეცდომა და არც მცდარი შეხედულება , თუ ახლა ჯანსაღად ვმსჯელობთ . ხოლო ცოდნასა და შეგრძნებასთან დაკავშირებით , რაშიც ახლა ბრუნავს და ტრიალებს შეხედულება , ის მცდარი და ჭეშმარიტი ხდება . რაც პირდაპირ შეუსაბამებს მახასიათებლებს ანაბეჭდსა და სახეს , ის ჭეშმარიტია , ხოლო რაც ირიბად და გვერდულად – ის მცდარი .
თეეტეტოსი
განა მშვენივრად არ მსჯელობ , სოკრატე ? [ 194c ]
სოკრატე
ამასაც რომ მოისმენ , უფრო მეტად იტყვი მაგას . ჭეშმარიტი შეხედულების ქონა კარგია , ხოლო მცდარის – სამარცხვინო .
თეეტეტოსი
როგორ არა ?
სოკრატე
აქედან გამომდინარე ამბობენ , რომ ასე ხდება . როცა ვინმეს სულში ცვილი ღრმა , ბევრი , პრიალა და ზომიერად მოზელილია , ის , რაც აქ შეგრძნებების მეშვეობით აღწევს , აღიბეჭდება სულის გულში , როგორც ჰომეროსი ამბობს , ქარაგმულია ცვილთან [ მისი ] მსგავსება . [ 194d ] მათთან წარმოშობილი ნიშნები წმინდა , საკმარისი სიღრმის მქონე და მრავალწლიანია . სწორედ ასეთები სწავლობენ კარგად , შემდგომ მეხსიერებაც აქვთ , არ ურევენ შეგრძნებების ნიშნებს , არამედ ჭეშმარიტი შეხედულებები აქვთ . მკაფიო და კარგად განლაგებულია და სწრაფად ანაწილებენ თითოეულს თავ-თავიანთ ყალიბში , რასაც არსებულს უწოდებენ და ბრძნადაც ისინი იწოდებიან . თუ შენ ასე არ გგონია ?
თეეტეტოსი
ყველაზე უფრო დამაჯერებელია . [ 194e ]
სოკრატე
როცა ეს გული , რომელიც განადიდა უბრძნესმა პოეტმა , ბეწვიანია , ან როცა ჭუჭყიანია და არ არის წმინდა ცვილის , ან ძალიან ტენიანია ან მყარი , ვისაც ტენიანი აქვს ადვილად სწავლობს , მაგრამ ავიწყდება , ხოლო ვისაც მყარი – პირიქით . ვისაც ხაოიანი , უხეში და ღორღიანი აქვს , რომელიც მიწასთან ან ნეხვთანაა შერეული , მათ ბუნდოვანი ანაბეჭდები აქვთ . ასევე ბუნდოვანია მათი [ ანაბეჭდები ] , ვისაც მყარი [ ცვილი ] აქვს , რადგან სიღრმე არ აქვთ . [ 195a ] ბუნდოვანია მათიც , ვისაც ტენიანი აქვს , რადგან ის წვეთავს და ძალიან მალე გაურკვეველი ხდება .