Theaetetus 183
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-04-06 15:53:44
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
[ 183α ]
Θεόδωρος
ἐοίκατε .
Σωκράτης
καλὸν ἂν ἡμῖν συμβαίνοι τὸ ἐπανόρθωμα τῆς ἀποκρίσεως , προθυμηθεῖσιν ἀποδεῖξαι ὅτι πάντα κινεῖται , ἵνα δὴ ἐκείνη ἡ ἀπόκρισις ὀρθὴ φανῇ . τὸ δ᾽ , ὡς ἔοικεν , ἐφάνη , εἰ πάντα κινεῖται , πᾶσα ἀπόκρισις , περὶ ὅτου ἄν τις ἀποκρίνηται , ὁμοίως ὀρθὴ εἶναι , οὕτω τ᾽ ἔχειν φάναι καὶ μὴ οὕτω , εἰ δὲ βούλει , γίγνεσθαι , ἵνα μὴ στήσωμεν αὐτοὺς τῷ λόγῳ .
Θεόδωρος
ὀρθῶς λέγεις .
Σωκράτης
πλήν γε , ὦ Θεόδωρε , ὅτι ‘οὕτω’ τε εἶπον καὶ ‘οὐχ οὕτω . ’ δεῖ δὲ οὐδὲ τοῦτο τὸ ‘οὕτω’ λέγειν—οὐδὲ [ 183β ] γὰρ ἂν ἔτι κινοῖτο τὸ ‘οὕτω’ —οὐδ᾽ αὖ ‘μὴ οὕτω’ — οὐδὲ γὰρ τοῦτο κίνησις—ἀλλά τιν᾽ ἄλλην φωνὴν θετέον τοῖς τὸν λόγον τοῦτον λέγουσιν , ὡς νῦν γε πρὸς τὴν αὑτῶν ὑπόθεσιν οὐκ ἔχουσι ῥήματα , εἰ μὴ ἄρα τὸ ‘οὐδ᾽ οὕτως’ μάλιστα δ᾽ οὕτως ἂν αὐτοῖς ἁρμόττοι , ἄπειρον λεγόμενον .
Θεόδωρος
οἰκειοτάτη γοῦν διάλεκτος αὕτη αὐτοῖς .
Σωκράτης
οὐκοῦν , ὦ Θεόδωρε , τοῦ τε σοῦ ἑταίρου ἀπηλλάγμεθα , καὶ οὔπω συγχωροῦμεν αὐτῷ πάντ᾽ ἄνδρα πάντων [ 183ξ ] χρημάτων μέτρον εἶναι , ἂν μὴ φρόνιμός τις ᾖ : ἐπιστήμην τε αἴσθησιν οὐ συγχωρησόμεθα κατά γε τὴν τοῦ πάντα κινεῖσθαι μέθοδον , ἢ εἰ μή τί πως ἄλλως Θεαίτητος ὅδε λέγει .
Θεόδωρος
ἄριστ᾽ εἴρηκας , ὦ Σώκρατες : τούτων γὰρ περανθέντων καὶ ἐμὲ ἔδει ἀπηλλάχθαι σοι ἀποκρινόμενον κατὰ τὰς συνθήκας , ἐπειδὴ τὸ περὶ τοῦ Πρωταγόρου λόγου τέλος σχοίη .
Θεαίτητος
μὴ πρίν γ᾽ ἄν , ὦ Θεόδωρε , Σωκράτης τε καὶ σὺ [ 183δ ] τοὺς φάσκοντας αὖ τὸ πᾶν ἑστάναι διέλθητε , ὥσπερ ἄρτι προύθεσθε .
Θεόδωρος
νέος ὤν , ὦ Θεαίτητε , τοὺς πρεσβυτέρους ἀδικεῖν διδάσκεις ὁμολογίας παραβαίνοντας ; ἀλλὰ παρασκευάζου ὅπως τῶν ἐπιλοίπων Σωκράτει δώσεις λόγον .
Θεαίτητος
ἐάνπερ γε βούληται . ἥδιστα μεντἂν ἤκουσα περὶ ὧν λέγω .
Θεόδωρος
‘Ἱππέας εἰς πεδίον’ προκαλῇ Σωκράτη εἰς λόγους προκαλούμενος : ἐρώτα οὖν καὶ ἀκούσῃ .
Σωκράτης
ἀλλά μοι δοκῶ , ὦ Θεόδωρε , περί γε ὧν κελεύει [ 183ε ] Θεαίτητος οὐ πείσεσθαι αὐτῷ .
Θεόδωρος
τί δὴ οὖν οὐ πείσεσθαι ;
Σωκράτης
μέλισσον μὲν καὶ τοὺς ἄλλους , οἳ ἓν ἑστὸς λέγουσι τὸ πᾶν , αἰσχυνόμενος μὴ φορτικῶς σκοπῶμεν , ἧττον αἰσχύνομαι ἢ ἕνα ὄντα Παρμενίδην . Παρμενίδης δέ μοι φαίνεται , τὸ τοῦ Ὁμήρου , ‘αἰδοῖός τέ μοι’ εἶναι ἅμα ‘δεινός τε . ’ συμπροσέμειξα γὰρ δὴ τῷ ἀνδρὶ πάνυ νέος πάνυ πρεσβύτῃ , [ 184α ] καί μοι ἐφάνη βάθος τι ἔχειν παντάπασι γενναῖον .
Θεόδωρος
ἐοίκατε .
Σωκράτης
καλὸν ἂν ἡμῖν συμβαίνοι τὸ ἐπανόρθωμα τῆς ἀποκρίσεως , προθυμηθεῖσιν ἀποδεῖξαι ὅτι πάντα κινεῖται , ἵνα δὴ ἐκείνη ἡ ἀπόκρισις ὀρθὴ φανῇ . τὸ δ᾽ , ὡς ἔοικεν , ἐφάνη , εἰ πάντα κινεῖται , πᾶσα ἀπόκρισις , περὶ ὅτου ἄν τις ἀποκρίνηται , ὁμοίως ὀρθὴ εἶναι , οὕτω τ᾽ ἔχειν φάναι καὶ μὴ οὕτω , εἰ δὲ βούλει , γίγνεσθαι , ἵνα μὴ στήσωμεν αὐτοὺς τῷ λόγῳ .
Θεόδωρος
ὀρθῶς λέγεις .
Σωκράτης
πλήν γε , ὦ Θεόδωρε , ὅτι ‘οὕτω’ τε εἶπον καὶ ‘οὐχ οὕτω . ’ δεῖ δὲ οὐδὲ τοῦτο τὸ ‘οὕτω’ λέγειν—οὐδὲ [ 183β ] γὰρ ἂν ἔτι κινοῖτο τὸ ‘οὕτω’ —οὐδ᾽ αὖ ‘μὴ οὕτω’ — οὐδὲ γὰρ τοῦτο κίνησις—ἀλλά τιν᾽ ἄλλην φωνὴν θετέον τοῖς τὸν λόγον τοῦτον λέγουσιν , ὡς νῦν γε πρὸς τὴν αὑτῶν ὑπόθεσιν οὐκ ἔχουσι ῥήματα , εἰ μὴ ἄρα τὸ ‘οὐδ᾽ οὕτως’ μάλιστα δ᾽ οὕτως ἂν αὐτοῖς ἁρμόττοι , ἄπειρον λεγόμενον .
Θεόδωρος
οἰκειοτάτη γοῦν διάλεκτος αὕτη αὐτοῖς .
Σωκράτης
οὐκοῦν , ὦ Θεόδωρε , τοῦ τε σοῦ ἑταίρου ἀπηλλάγμεθα , καὶ οὔπω συγχωροῦμεν αὐτῷ πάντ᾽ ἄνδρα πάντων [ 183ξ ] χρημάτων μέτρον εἶναι , ἂν μὴ φρόνιμός τις ᾖ : ἐπιστήμην τε αἴσθησιν οὐ συγχωρησόμεθα κατά γε τὴν τοῦ πάντα κινεῖσθαι μέθοδον , ἢ εἰ μή τί πως ἄλλως Θεαίτητος ὅδε λέγει .
Θεόδωρος
ἄριστ᾽ εἴρηκας , ὦ Σώκρατες : τούτων γὰρ περανθέντων καὶ ἐμὲ ἔδει ἀπηλλάχθαι σοι ἀποκρινόμενον κατὰ τὰς συνθήκας , ἐπειδὴ τὸ περὶ τοῦ Πρωταγόρου λόγου τέλος σχοίη .
Θεαίτητος
μὴ πρίν γ᾽ ἄν , ὦ Θεόδωρε , Σωκράτης τε καὶ σὺ [ 183δ ] τοὺς φάσκοντας αὖ τὸ πᾶν ἑστάναι διέλθητε , ὥσπερ ἄρτι προύθεσθε .
Θεόδωρος
νέος ὤν , ὦ Θεαίτητε , τοὺς πρεσβυτέρους ἀδικεῖν διδάσκεις ὁμολογίας παραβαίνοντας ; ἀλλὰ παρασκευάζου ὅπως τῶν ἐπιλοίπων Σωκράτει δώσεις λόγον .
Θεαίτητος
ἐάνπερ γε βούληται . ἥδιστα μεντἂν ἤκουσα περὶ ὧν λέγω .
Θεόδωρος
‘Ἱππέας εἰς πεδίον’ προκαλῇ Σωκράτη εἰς λόγους προκαλούμενος : ἐρώτα οὖν καὶ ἀκούσῃ .
Σωκράτης
ἀλλά μοι δοκῶ , ὦ Θεόδωρε , περί γε ὧν κελεύει [ 183ε ] Θεαίτητος οὐ πείσεσθαι αὐτῷ .
Θεόδωρος
τί δὴ οὖν οὐ πείσεσθαι ;
Σωκράτης
μέλισσον μὲν καὶ τοὺς ἄλλους , οἳ ἓν ἑστὸς λέγουσι τὸ πᾶν , αἰσχυνόμενος μὴ φορτικῶς σκοπῶμεν , ἧττον αἰσχύνομαι ἢ ἕνα ὄντα Παρμενίδην . Παρμενίδης δέ μοι φαίνεται , τὸ τοῦ Ὁμήρου , ‘αἰδοῖός τέ μοι’ εἶναι ἅμα ‘δεινός τε . ’ συμπροσέμειξα γὰρ δὴ τῷ ἀνδρὶ πάνυ νέος πάνυ πρεσβύτῃ , [ 184α ] καί μοι ἐφάνη βάθος τι ἔχειν παντάπασι γενναῖον .
[
183a
]
თეოდოროსი
როგორც ჩანს .
სოკრატე
ეს იქნებოდა ჩვენი პასუხის მშვენიერი გამოსწორება , როდესაც ვისწრაფოდით გვეჩვენებინა , რომ ყველაფერი მოძრაობს , რათა სწორი გამოჩენილიყო ის პასუხი . ახლა კი , როგორც ჩანს , აღმოჩნდა , რომ თუკი ყველაფერი მოძრაობს , ნებისმიერი პასუხი , რაზეც არ უნდა გვკითხოს ვინმემ , ერთნაირად სწორი იქნება , რაკი ის აჩვენებს , რომ ასეც არის და ისეც , ან თუ გინდა , , , ხდება " [ გამოვიყენოთ ] , რათა ამ სიტყვით არ გავაჩეროთ ისინი .
თეოდოროსი
სწორად ამბობ .
სოკრატე
გარდა იმისა , თეოდოროს , რომ , , ასე " ვთქვი და , , არა ასე " . ხოლო არც ეს , , ასე " უნდა ვთქვათ , [ 183b ] რადგან , , ასე " არ იმოძრავებდა და არც - , , არა ასე " , არც მასშია მოძრაობა , არამედ ამ მსჯელობით ვინც მსჯელობს რაღაც სხვა მეტყველება უნდა დაადგინოს , რადგან ახლა მათივე ჰიპოთეზის თანახმად არ აქვთ სიტყვები , თუ არ [ ჩავთვლით სიტყვას ] , , არანაირად " , რომელიც ყველაზე მეტად ეწყობა მათ , რაკი უსაზღვროს გამოხატავს .
თეოდოროსი
ეს ყველაზე შესაფერისი საუბარია მათთვის .
სოკრატე
მაშ , თეოდოროს , შენ მეგობარს თავი დავაღწიეთ და ვერაფრით დავეთანხმებით მას , რომ ყველა საგნის საზომი ადამიანია , [ 183c ] თუნდაც გონება არ ჰქონდეს . ვერც იმას დავეთანხმებით , რომ ყველაფრის მოძრაობის მეთოდის თანახმად , ცოდნა შეგრძნებაა , თუ თეეტეტოსი რამეს სხვანაირად არ იტყვის .
თეოდოროსი
გადასარევად ამბობ , სოკრატე . მეც უნდა გაგეცალო , რაკი მას თავი დავაღწიეთ , რადგან შეთანხმებისამებრ , იქამდე უნდა მეპასუხა შენთვის , სანამ პროტაგორასის მსჯელობის შესახებ არ დასრულდებოდა საუბარი .
თეეტეტოსი
მანამდე არა , თეოდოროს , სანამ შენ და სოკრატე [ 183d ] იმათ არ განიხილავთ , ვინც ამბობს , რომ ყველაფერი გაჩერებულია , როგორც ახლახან გადაწყვიტეთ .
თეოდოროსი
ახალგაზრდა ხარ , თეეტეტოს , და უფროსებს ასწავლი უსამართლობა ჩაიდინონ და შეთანხმება დაარღვიონ . მოემზადე , რათა სოკრატეს დანარჩენ შეკითხვებზე უპასუხო .
თეეტეტოსი
თუკი სურს . ყველაზე სასიამოვნო იქნებოდა იმის მოსმენა , რაზეც ვამბობ .
თეოდოროსი
სოკრატეს მსჯელობაში გამოხმობა , , მხედრის ბრძოლის ველზე " გამოწვევაა . ჰკითხე და მოისმენ .
სოკრატე
თეოდოროს , მგონია , რომ არ დავუჯერებ , რასაც თეეტეტოსი ბრძანებს . [ 183e ]
თეოდოროსი
რატომ არ დაუჯერებ ?
სოკრატე
მეშინია უხეშად არ განვიხილოთ მელისოსი და სხვები , რომლებიც ამბობენ , რომ ყველაფერი ერთიანია და მდგომი , ყველაზე მეტად კი ერთი პარმენიდესის მეშინია . მგონია , რომ პარმენიდესი , ჰომეროსის [ სიტყვების ] თანახმად , , , პატივსაცემიცაა " და , , საშინელიც " . ამ კაცს მაშინ შევხვდი , როცა ძალიან ახალგაზრდა ვიყავი , ის კი – ძალიან ასაკოვანი , [ 184a ] მაშინ გამოჩნდა მისი ჭეშმარიტი სიღრმე ყველაფერში .
თეოდოროსი
როგორც ჩანს .
სოკრატე
ეს იქნებოდა ჩვენი პასუხის მშვენიერი გამოსწორება , როდესაც ვისწრაფოდით გვეჩვენებინა , რომ ყველაფერი მოძრაობს , რათა სწორი გამოჩენილიყო ის პასუხი . ახლა კი , როგორც ჩანს , აღმოჩნდა , რომ თუკი ყველაფერი მოძრაობს , ნებისმიერი პასუხი , რაზეც არ უნდა გვკითხოს ვინმემ , ერთნაირად სწორი იქნება , რაკი ის აჩვენებს , რომ ასეც არის და ისეც , ან თუ გინდა , , , ხდება " [ გამოვიყენოთ ] , რათა ამ სიტყვით არ გავაჩეროთ ისინი .
თეოდოროსი
სწორად ამბობ .
სოკრატე
გარდა იმისა , თეოდოროს , რომ , , ასე " ვთქვი და , , არა ასე " . ხოლო არც ეს , , ასე " უნდა ვთქვათ , [ 183b ] რადგან , , ასე " არ იმოძრავებდა და არც - , , არა ასე " , არც მასშია მოძრაობა , არამედ ამ მსჯელობით ვინც მსჯელობს რაღაც სხვა მეტყველება უნდა დაადგინოს , რადგან ახლა მათივე ჰიპოთეზის თანახმად არ აქვთ სიტყვები , თუ არ [ ჩავთვლით სიტყვას ] , , არანაირად " , რომელიც ყველაზე მეტად ეწყობა მათ , რაკი უსაზღვროს გამოხატავს .
თეოდოროსი
ეს ყველაზე შესაფერისი საუბარია მათთვის .
სოკრატე
მაშ , თეოდოროს , შენ მეგობარს თავი დავაღწიეთ და ვერაფრით დავეთანხმებით მას , რომ ყველა საგნის საზომი ადამიანია , [ 183c ] თუნდაც გონება არ ჰქონდეს . ვერც იმას დავეთანხმებით , რომ ყველაფრის მოძრაობის მეთოდის თანახმად , ცოდნა შეგრძნებაა , თუ თეეტეტოსი რამეს სხვანაირად არ იტყვის .
თეოდოროსი
გადასარევად ამბობ , სოკრატე . მეც უნდა გაგეცალო , რაკი მას თავი დავაღწიეთ , რადგან შეთანხმებისამებრ , იქამდე უნდა მეპასუხა შენთვის , სანამ პროტაგორასის მსჯელობის შესახებ არ დასრულდებოდა საუბარი .
თეეტეტოსი
მანამდე არა , თეოდოროს , სანამ შენ და სოკრატე [ 183d ] იმათ არ განიხილავთ , ვინც ამბობს , რომ ყველაფერი გაჩერებულია , როგორც ახლახან გადაწყვიტეთ .
თეოდოროსი
ახალგაზრდა ხარ , თეეტეტოს , და უფროსებს ასწავლი უსამართლობა ჩაიდინონ და შეთანხმება დაარღვიონ . მოემზადე , რათა სოკრატეს დანარჩენ შეკითხვებზე უპასუხო .
თეეტეტოსი
თუკი სურს . ყველაზე სასიამოვნო იქნებოდა იმის მოსმენა , რაზეც ვამბობ .
თეოდოროსი
სოკრატეს მსჯელობაში გამოხმობა , , მხედრის ბრძოლის ველზე " გამოწვევაა . ჰკითხე და მოისმენ .
სოკრატე
თეოდოროს , მგონია , რომ არ დავუჯერებ , რასაც თეეტეტოსი ბრძანებს . [ 183e ]
თეოდოროსი
რატომ არ დაუჯერებ ?
სოკრატე
მეშინია უხეშად არ განვიხილოთ მელისოსი და სხვები , რომლებიც ამბობენ , რომ ყველაფერი ერთიანია და მდგომი , ყველაზე მეტად კი ერთი პარმენიდესის მეშინია . მგონია , რომ პარმენიდესი , ჰომეროსის [ სიტყვების ] თანახმად , , , პატივსაცემიცაა " და , , საშინელიც " . ამ კაცს მაშინ შევხვდი , როცა ძალიან ახალგაზრდა ვიყავი , ის კი – ძალიან ასაკოვანი , [ 184a ] მაშინ გამოჩნდა მისი ჭეშმარიტი სიღრმე ყველაფერში .