Theaetetus 181
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-04-06 12:06:44
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
δοκεῖ οὖν μοι τοὺς ἑτέρους πρότερον σκεπτέον , ἐφ᾽ οὕσπερ ὡρμήσαμεν , τοὺς ῥέοντας , καὶ ἐὰν μέν τι φαίνωνται λέγοντες , συνέλξομεν μετ᾽ αὐτῶν ἡμᾶς αὐτούς , τοὺς ἑτέρους ἐκφυγεῖν πειρώμενοι : ἐὰν δὲ οἱ τοῦ ὅλου στασιῶται ἀληθέστερα λέγειν δοκῶσι , φευξόμεθα παρ᾽ [ 181β ] αὐτοὺς ἀπ᾽ αὖ τῶν τὰ ἀκίνητα κινούντων . ἀμφότεροι δ᾽ ἂν φανῶσι μηδὲν μέτριον λέγοντες , γελοῖοι ἐσόμεθα ἡγούμενοι ἡμᾶς μὲν τὶ λέγειν φαύλους ὄντας , παμπαλαίους δὲ καὶ πασσόφους ἄνδρας ἀποδεδοκιμακότες . ὅρα οὖν , ὦ Θεόδωρε , εἰ λυσιτελεῖ εἰς τοσοῦτον προϊέναι κίνδυνον .
Θεόδωρος
οὐδὲν μὲν οὖν ἀνεκτόν , ὦ Σώκρατες , μὴ οὐ διασκέψασθαι τί λέγουσιν ἑκάτεροι τῶν ἀνδρῶν .
Σωκράτης
σκεπτέον ἂν εἴη σοῦ γε οὕτω προθυμουμένου . δοκεῖ [ 181ξ ] οὖν μοι ἀρχὴ εἶναι τῆς σκέψεως κινήσεως πέρι , ποῖόν τί ποτε ἄρα λέγοντές φασι τὰ πάντα κινεῖσθαι . βούλομαι δὲ λέγειν τὸ τοιόνδε : πότερον ἕν τι εἶδος αὐτῆς λέγουσιν ἤ , ὥσπερ ἐμοὶ φαίνεται , δύο ; μὴ μέντοι μόνον ἐμοὶ δοκείτω , ἀλλὰ συμμέτεχε καὶ σύ , ἵνα κοινῇ πάσχωμεν ἄν τι καὶ δέῃ . καί μοι λέγε : ἆρα κινεῖσθαι καλεῖς ὅταν τι χώραν ἐκ χώρας μεταβάλλῃ ἢ καὶ ἐν τῷ αὐτῷ στρέφηται ;
Θεόδωρος
ἔγωγε .
Σωκράτης
τοῦτο μὲν τοίνυν ἓν ἔστω εἶδος . ὅταν δὲ ᾖ μὲν ἐν [ 181δ ] τῷ αὐτῷ , γηράσκῃ δέ , ἢ μέλαν ἐκ λευκοῦ ἢ σκληρὸν ἐκ μαλακοῦ γίγνηται , ἤ τινα ἄλλην ἀλλοίωσιν ἀλλοιῶται , ἆρα οὐκ ἄξιον ἕτερον εἶδος φάναι κινήσεως ;
Θεόδωρος
ἔμοιγε δοκεῖ ἀναγκαῖον μὲν οὖν .
Σωκράτης
δύο δὴ λέγω τούτω εἴδει κινήσεως , ἀλλοίωσιν , τὴν δὲ φοράν .
Θεόδωρος
ὀρθῶς γε λέγων .
Σωκράτης
τοῦτο τοίνυν οὕτω διελόμενοι διαλεγώμεθα ἤδη τοῖς τὰ πάντα φάσκουσιν κινεῖσθαι καὶ ἐρωτῶμεν : πότερον πᾶν [ 181ε ] φατε ἀμφοτέρως κινεῖσθαι , φερόμενόν τε καὶ ἀλλοιούμενον , ἢ τὸ μέν τι ἀμφοτέρως , τὸ δ᾽ ἑτέρως ;
Θεόδωρος
ἀλλὰ μὰ Δί᾽ ἔγωγε οὐκ ἔχω εἰπεῖν : οἶμαι δ᾽ ἂν φάναι ἀμφοτέρως .
Σωκράτης
εἰ δέ γε μή , ὦ ἑταῖρε , κινούμενά τε αὐτοῖς καὶ ἑστῶτα φανεῖται , καὶ οὐδὲν μᾶλλον ὀρθῶς ἕξει εἰπεῖν ὅτι κινεῖται τὰ πάντα ἢ ὅτι ἕστηκεν .
Θεόδωρος
ἀληθέστατα λέγεις .
Σωκράτης
οὐκοῦν ἐπειδὴ κινεῖσθαι αὐτὰ δεῖ , τὸ δὲ μὴ κινεῖσθαι [ 182α ] μὴ ἐνεῖναι μηδενί , πάντα δὴ πᾶσαν κίνησιν ἀεὶ κινεῖται .
Θεόδωρος
οὐδὲν μὲν οὖν ἀνεκτόν , ὦ Σώκρατες , μὴ οὐ διασκέψασθαι τί λέγουσιν ἑκάτεροι τῶν ἀνδρῶν .
Σωκράτης
σκεπτέον ἂν εἴη σοῦ γε οὕτω προθυμουμένου . δοκεῖ [ 181ξ ] οὖν μοι ἀρχὴ εἶναι τῆς σκέψεως κινήσεως πέρι , ποῖόν τί ποτε ἄρα λέγοντές φασι τὰ πάντα κινεῖσθαι . βούλομαι δὲ λέγειν τὸ τοιόνδε : πότερον ἕν τι εἶδος αὐτῆς λέγουσιν ἤ , ὥσπερ ἐμοὶ φαίνεται , δύο ; μὴ μέντοι μόνον ἐμοὶ δοκείτω , ἀλλὰ συμμέτεχε καὶ σύ , ἵνα κοινῇ πάσχωμεν ἄν τι καὶ δέῃ . καί μοι λέγε : ἆρα κινεῖσθαι καλεῖς ὅταν τι χώραν ἐκ χώρας μεταβάλλῃ ἢ καὶ ἐν τῷ αὐτῷ στρέφηται ;
Θεόδωρος
ἔγωγε .
Σωκράτης
τοῦτο μὲν τοίνυν ἓν ἔστω εἶδος . ὅταν δὲ ᾖ μὲν ἐν [ 181δ ] τῷ αὐτῷ , γηράσκῃ δέ , ἢ μέλαν ἐκ λευκοῦ ἢ σκληρὸν ἐκ μαλακοῦ γίγνηται , ἤ τινα ἄλλην ἀλλοίωσιν ἀλλοιῶται , ἆρα οὐκ ἄξιον ἕτερον εἶδος φάναι κινήσεως ;
Θεόδωρος
ἔμοιγε δοκεῖ ἀναγκαῖον μὲν οὖν .
Σωκράτης
δύο δὴ λέγω τούτω εἴδει κινήσεως , ἀλλοίωσιν , τὴν δὲ φοράν .
Θεόδωρος
ὀρθῶς γε λέγων .
Σωκράτης
τοῦτο τοίνυν οὕτω διελόμενοι διαλεγώμεθα ἤδη τοῖς τὰ πάντα φάσκουσιν κινεῖσθαι καὶ ἐρωτῶμεν : πότερον πᾶν [ 181ε ] φατε ἀμφοτέρως κινεῖσθαι , φερόμενόν τε καὶ ἀλλοιούμενον , ἢ τὸ μέν τι ἀμφοτέρως , τὸ δ᾽ ἑτέρως ;
Θεόδωρος
ἀλλὰ μὰ Δί᾽ ἔγωγε οὐκ ἔχω εἰπεῖν : οἶμαι δ᾽ ἂν φάναι ἀμφοτέρως .
Σωκράτης
εἰ δέ γε μή , ὦ ἑταῖρε , κινούμενά τε αὐτοῖς καὶ ἑστῶτα φανεῖται , καὶ οὐδὲν μᾶλλον ὀρθῶς ἕξει εἰπεῖν ὅτι κινεῖται τὰ πάντα ἢ ὅτι ἕστηκεν .
Θεόδωρος
ἀληθέστατα λέγεις .
Σωκράτης
οὐκοῦν ἐπειδὴ κινεῖσθαι αὐτὰ δεῖ , τὸ δὲ μὴ κινεῖσθαι [ 182α ] μὴ ἐνεῖναι μηδενί , πάντα δὴ πᾶσαν κίνησιν ἀεὶ κινεῖται .
მე
ვფიქრობ
თავიდან
ისინი
უნდა
განვიხილოთ
,
ვისგანაც
დავიწყეთ
,
ვინც
მიედინებიან
,
და
თუ
აღმოჩნდება
,
რომ
ისინი
რაღაცას
ამბობენ
,
მათკენ
გადავიხრებით
,
სხვებისგან
კი
გაქცევას
ვეცდებით
.
ხოლო
თუ
აღმოჩნდება
,
რომ
უძრავები
უფრო
ჭეშმარიტად
საუბრობენ
,
მათკენ
გავიქცევით
,
[
181b
]
ვინც
უძრავს
ამოძრავებს
.
ხოლო
თუ
აღმოჩნდება
,
რომ
არც
ერთი
არ
ამბობს
რაიმე
ზომიერს
,
სასაცილოები
ვიქნებით
,
როცა
ვიფიქრებთ
,
რომ
ჩვენ
უსუსურები
რაღაცას
ვამბობთ
,
უძველეს
და
უბრძნეს
ადამიანებს
კი
უარვყოფთ
.
შეხედე
,
თეოდოროს
,
თუ
იქნება
სასარგებლო
ამგვარი
საფრთხისკენ
წასვლა
.
თეოდოროსი
სოკრატე , დაუშვებელია , რომ არ განვიხილოთ , რას ამბობს თითოეული ამ კაცთაგან ?
სოკრატე
რაკი ასე გსურს , უნდა განვიხილოთ . [ 181c ] როგორც მე მგონია , მოძრაობის განხილვის დასაწყისი ის უნდა იყოს , თუ რას გულსიხმობენ , როცა ამბობენ , რომ ყველაფერი მოძრაობს . აი , რისი თქმა მინდა : მის ერთ სახეზე მსჯელობენ თუ , როგორც მე მეჩვენება , ორზე ? და მარტო მე კი ნუ მომეჩვენება , არამედ გაიზიარე შენც , რათა ერთად განვიცადოთ , თუ საჭირო იქნება . მითხარი : მოძრაობას უწოდებ იმას , როდესაც რაღაც ერთი ადგილიდან მეორეზე გადადის ან , როცა თავის თავში ბრუნდება ?
თეოდოროსი
კი .
სოკრატე
მაშინ ეს იყოს ერთი სახე . ხოლო , როდესაც [ 181d ] თავის თავშია და ბერდება ან თეთრი - შავად , რბილი კი მყარად იქცევა , ან რაიმე სხვა ცვლილებას განიცდის , ნუთუ ამას მოძრაობის სხვა სახე არ უნდა ვუწოდოთ ?
თეოდოროსი
მგონია , რომ აუცილებლად ასეა .
სოკრატე
ვამბობ , რომ მოძრაობის ორი სახე [ არსებობს ] : ცვლილება და გადაადგილება .
თეოდოროსი
სწორად ამბობ .
სოკრატე
როდესაც ამას გავყოფთ , გავესაუბრებით მათ , ვინც ამბობს , რომ ყველაფერი მოძრაობს და ვკითხავთ : [ 181e ] ამბობთ , რომ ყველაფერი ორივენაირად მოძრაობს , ანუ გადაადგილდება და იცვლება , თუ რაღაც ორივენაირად , რაღაც კი მხოლოდ ერთი გზით ?
თეოდოროსი
ზევსს ვფიცავ , სათქმელი არ მაქვს . მგონია , იტყოდნენ , რომ ორივენაირად .
სოკრატე
თუ არ [ გაქვს ] , მეგობარო , მათთან აღმოჩნდებოდა მოძრავიც და უძრავიც და აღარ გამოვიდოდა მართალი იმის თქმა , რომ ან ყველაფერი მოძრაობს და ან გაჩერებულია .
თეოდოროსი
ძალიან სწორად ამბობ .
სოკრატე
თუ საჭიროა ყველაფერი მოძრაობდეს და საერთოდ არ არსებობდეს უძრაობა , [ 182a ] მაშინ ყველაფერი ყველანაირად უნდა მოძრაობდეს .
თეოდოროსი
სოკრატე , დაუშვებელია , რომ არ განვიხილოთ , რას ამბობს თითოეული ამ კაცთაგან ?
სოკრატე
რაკი ასე გსურს , უნდა განვიხილოთ . [ 181c ] როგორც მე მგონია , მოძრაობის განხილვის დასაწყისი ის უნდა იყოს , თუ რას გულსიხმობენ , როცა ამბობენ , რომ ყველაფერი მოძრაობს . აი , რისი თქმა მინდა : მის ერთ სახეზე მსჯელობენ თუ , როგორც მე მეჩვენება , ორზე ? და მარტო მე კი ნუ მომეჩვენება , არამედ გაიზიარე შენც , რათა ერთად განვიცადოთ , თუ საჭირო იქნება . მითხარი : მოძრაობას უწოდებ იმას , როდესაც რაღაც ერთი ადგილიდან მეორეზე გადადის ან , როცა თავის თავში ბრუნდება ?
თეოდოროსი
კი .
სოკრატე
მაშინ ეს იყოს ერთი სახე . ხოლო , როდესაც [ 181d ] თავის თავშია და ბერდება ან თეთრი - შავად , რბილი კი მყარად იქცევა , ან რაიმე სხვა ცვლილებას განიცდის , ნუთუ ამას მოძრაობის სხვა სახე არ უნდა ვუწოდოთ ?
თეოდოროსი
მგონია , რომ აუცილებლად ასეა .
სოკრატე
ვამბობ , რომ მოძრაობის ორი სახე [ არსებობს ] : ცვლილება და გადაადგილება .
თეოდოროსი
სწორად ამბობ .
სოკრატე
როდესაც ამას გავყოფთ , გავესაუბრებით მათ , ვინც ამბობს , რომ ყველაფერი მოძრაობს და ვკითხავთ : [ 181e ] ამბობთ , რომ ყველაფერი ორივენაირად მოძრაობს , ანუ გადაადგილდება და იცვლება , თუ რაღაც ორივენაირად , რაღაც კი მხოლოდ ერთი გზით ?
თეოდოროსი
ზევსს ვფიცავ , სათქმელი არ მაქვს . მგონია , იტყოდნენ , რომ ორივენაირად .
სოკრატე
თუ არ [ გაქვს ] , მეგობარო , მათთან აღმოჩნდებოდა მოძრავიც და უძრავიც და აღარ გამოვიდოდა მართალი იმის თქმა , რომ ან ყველაფერი მოძრაობს და ან გაჩერებულია .
თეოდოროსი
ძალიან სწორად ამბობ .
სოკრატე
თუ საჭიროა ყველაფერი მოძრაობდეს და საერთოდ არ არსებობდეს უძრაობა , [ 182a ] მაშინ ყველაფერი ყველანაირად უნდა მოძრაობდეს .