Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
Ivane Javakhishvili Tbilisi State University
Theaetetus 207
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-04-22 09:11:23
- Modified on 2017-04-22 10:30:44
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
Θεαίτητος
οἷον τί λέγεις , ὦ Σώκρατες ;
Σωκράτης
οἷον καὶ Ἡσίοδος περὶ ἁμάξης λέγει τὸ ‘ἑκατὸν δέ τε δούραθ᾽ ἁμάξης . ’ ἃ ἐγὼ μὲν οὐκ ἂν δυναίμην εἰπεῖν , οἶμαι δὲ οὐδὲ σύ : ἀλλ᾽ ἀγαπῷμεν ἂν ἐρωτηθέντες ὅτι ἐστὶν ἅμαξα , εἰ ἔχοιμεν εἰπεῖν τροχοί , ἄξων , ὑπερτερία , ἄντυγες , ζυγόν .
Θεαίτητος
πάνυ μὲν οὖν .
Σωκράτης
ὁ δέ γε ἴσως οἴοιτ᾽ ἂν ἡμᾶς , ὥσπερ ἂν τὸ σὸν ὄνομα ἐρωτηθέντας καὶ ἀποκρινομένους κατὰ συλλαβήν , [ 207β ] γελοίους εἶναι , ὀρθῶς μὲν δοξάζοντας καὶ λέγοντας ἃ λέγομεν , οἰομένους δὲ γραμματικοὺς εἶναι καὶ ἔχειν τε καὶ λέγειν γραμματικῶς τὸν τοῦ Θεαιτήτου ὀνόματος λόγον : τὸ δ᾽ οὐκ εἶναι ἐπιστημόνως οὐδὲν λέγειν , πρὶν ἂν διὰ τῶν στοιχείων μετὰ τῆς ἀληθοῦς δόξης ἕκαστον περαίνῃ τις , ὅπερ καὶ ἐν τοῖς πρόσθε που ἐρρήθη .
Θεαίτητος
ἐρρήθη γάρ .
Σωκράτης
οὕτω τοίνυν καὶ περὶ ἁμάξης ἡμᾶς μὲν ὀρθὴν ἔχειν δόξαν , τὸν δὲ διὰ τῶν ἑκατὸν ἐκείνων δυνάμενον διελθεῖν [ 207ξ ] αὐτῆς τὴν οὐσίαν , προσλαβόντα τοῦτο , λόγον τε προσειληφέναι τῇ ἀληθεῖ δόξῃ καὶ ἀντὶ δοξαστικοῦ τεχνικόν τε καὶ ἐπιστήμονα περὶ ἁμάξης οὐσίας γεγονέναι , διὰ στοιχείων τὸ ὅλον περάναντα .
Θεαίτητος
οὐκοῦν εὖ δοκεῖ σοι , ὦ Σώκρατες ;
Σωκράτης
εἰ σοί , ὦ ἑταῖρε , δοκεῖ , καὶ ἀποδέχῃ τὴν διὰ στοιχείου διέξοδον περὶ ἑκάστου λόγον εἶναι , τὴν δὲ κατὰ συλλαβὰς ἢ καὶ κατὰ μεῖζον ἔτι ἀλογίαν , τοῦτό μοι λέγε , [ 207δ ] ἵν᾽ αὐτὸ ἐπισκοπῶμεν .
Θεαίτητος
ἀλλὰ πάνυ ἀποδέχομαι .
Σωκράτης
πότερον ἡγούμενος ἐπιστήμονα εἶναι ὁντινοῦν ὁτουοῦν , ὅταν τὸ αὐτὸ τοτὲ μὲν τοῦ αὐτοῦ δοκῇ αὐτῷ εἶναι , τοτὲ δὲ ἑτέρου , ἢ καὶ ὅταν τοῦ αὐτοῦ τοτὲ μὲν ἕτερον , τοτὲ δὲ ἕτερον δοξάζῃ ;
Θεαίτητος
μὰ Δί᾽ οὐκ ἔγωγε .
Σωκράτης
εἶτα ἀμνημονεῖς ἐν τῇ τῶν γραμμάτων μαθήσει κατ᾽ ἀρχὰς σαυτόν τε καὶ τοὺς ἄλλους δρῶντας αὐτά ;
Θεαίτητος
ἆρα λέγεις τῆς αὐτῆς συλλαβῆς τοτὲ μὲν ἕτερον , [ 207ε ] τοτὲ δὲ ἕτερον ἡγουμένους γράμμα , καὶ τὸ αὐτὸ τοτὲ μὲν εἰς τὴν προσήκουσαν , τοτὲ δὲ εἰς ἄλλην τιθέντας συλλαβήν ;
Σωκράτης
ταῦτα λέγω .
Θεαίτητος
μὰ Δί᾽ οὐ τοίνυν ἀμνημονῶ , οὐδέ γέ πω ἡγοῦμαι ἐπίστασθαι τοὺς οὕτως ἔχοντας .
Σωκράτης
τί οὖν ; ὅταν ἐν τῷ τοιούτῳ καιρῷ ‘Θεαίτητον’ γράφων τις θῆτα καὶ εἶ οἴηταί τε δεῖν γράφειν καὶ γράψῃ , [ 208α ] καὶ αὖ ‘Θεόδωρον’ ἐπιχειρῶν γράφειν ταῦ καὶ εἶ οἴηταί τε δεῖν γράφειν καὶ γράψῃ , ἆρ᾽ ἐπίστασθαι φήσομεν αὐτὸν τὴν πρώτην τῶν ὑμετέρων ὀνομάτων συλλαβήν ;
οἷον τί λέγεις , ὦ Σώκρατες ;
Σωκράτης
οἷον καὶ Ἡσίοδος περὶ ἁμάξης λέγει τὸ ‘ἑκατὸν δέ τε δούραθ᾽ ἁμάξης . ’ ἃ ἐγὼ μὲν οὐκ ἂν δυναίμην εἰπεῖν , οἶμαι δὲ οὐδὲ σύ : ἀλλ᾽ ἀγαπῷμεν ἂν ἐρωτηθέντες ὅτι ἐστὶν ἅμαξα , εἰ ἔχοιμεν εἰπεῖν τροχοί , ἄξων , ὑπερτερία , ἄντυγες , ζυγόν .
Θεαίτητος
πάνυ μὲν οὖν .
Σωκράτης
ὁ δέ γε ἴσως οἴοιτ᾽ ἂν ἡμᾶς , ὥσπερ ἂν τὸ σὸν ὄνομα ἐρωτηθέντας καὶ ἀποκρινομένους κατὰ συλλαβήν , [ 207β ] γελοίους εἶναι , ὀρθῶς μὲν δοξάζοντας καὶ λέγοντας ἃ λέγομεν , οἰομένους δὲ γραμματικοὺς εἶναι καὶ ἔχειν τε καὶ λέγειν γραμματικῶς τὸν τοῦ Θεαιτήτου ὀνόματος λόγον : τὸ δ᾽ οὐκ εἶναι ἐπιστημόνως οὐδὲν λέγειν , πρὶν ἂν διὰ τῶν στοιχείων μετὰ τῆς ἀληθοῦς δόξης ἕκαστον περαίνῃ τις , ὅπερ καὶ ἐν τοῖς πρόσθε που ἐρρήθη .
Θεαίτητος
ἐρρήθη γάρ .
Σωκράτης
οὕτω τοίνυν καὶ περὶ ἁμάξης ἡμᾶς μὲν ὀρθὴν ἔχειν δόξαν , τὸν δὲ διὰ τῶν ἑκατὸν ἐκείνων δυνάμενον διελθεῖν [ 207ξ ] αὐτῆς τὴν οὐσίαν , προσλαβόντα τοῦτο , λόγον τε προσειληφέναι τῇ ἀληθεῖ δόξῃ καὶ ἀντὶ δοξαστικοῦ τεχνικόν τε καὶ ἐπιστήμονα περὶ ἁμάξης οὐσίας γεγονέναι , διὰ στοιχείων τὸ ὅλον περάναντα .
Θεαίτητος
οὐκοῦν εὖ δοκεῖ σοι , ὦ Σώκρατες ;
Σωκράτης
εἰ σοί , ὦ ἑταῖρε , δοκεῖ , καὶ ἀποδέχῃ τὴν διὰ στοιχείου διέξοδον περὶ ἑκάστου λόγον εἶναι , τὴν δὲ κατὰ συλλαβὰς ἢ καὶ κατὰ μεῖζον ἔτι ἀλογίαν , τοῦτό μοι λέγε , [ 207δ ] ἵν᾽ αὐτὸ ἐπισκοπῶμεν .
Θεαίτητος
ἀλλὰ πάνυ ἀποδέχομαι .
Σωκράτης
πότερον ἡγούμενος ἐπιστήμονα εἶναι ὁντινοῦν ὁτουοῦν , ὅταν τὸ αὐτὸ τοτὲ μὲν τοῦ αὐτοῦ δοκῇ αὐτῷ εἶναι , τοτὲ δὲ ἑτέρου , ἢ καὶ ὅταν τοῦ αὐτοῦ τοτὲ μὲν ἕτερον , τοτὲ δὲ ἕτερον δοξάζῃ ;
Θεαίτητος
μὰ Δί᾽ οὐκ ἔγωγε .
Σωκράτης
εἶτα ἀμνημονεῖς ἐν τῇ τῶν γραμμάτων μαθήσει κατ᾽ ἀρχὰς σαυτόν τε καὶ τοὺς ἄλλους δρῶντας αὐτά ;
Θεαίτητος
ἆρα λέγεις τῆς αὐτῆς συλλαβῆς τοτὲ μὲν ἕτερον , [ 207ε ] τοτὲ δὲ ἕτερον ἡγουμένους γράμμα , καὶ τὸ αὐτὸ τοτὲ μὲν εἰς τὴν προσήκουσαν , τοτὲ δὲ εἰς ἄλλην τιθέντας συλλαβήν ;
Σωκράτης
ταῦτα λέγω .
Θεαίτητος
μὰ Δί᾽ οὐ τοίνυν ἀμνημονῶ , οὐδέ γέ πω ἡγοῦμαι ἐπίστασθαι τοὺς οὕτως ἔχοντας .
Σωκράτης
τί οὖν ; ὅταν ἐν τῷ τοιούτῳ καιρῷ ‘Θεαίτητον’ γράφων τις θῆτα καὶ εἶ οἴηταί τε δεῖν γράφειν καὶ γράψῃ , [ 208α ] καὶ αὖ ‘Θεόδωρον’ ἐπιχειρῶν γράφειν ταῦ καὶ εἶ οἴηταί τε δεῖν γράφειν καὶ γράψῃ , ἆρ᾽ ἐπίστασθαι φήσομεν αὐτὸν τὴν πρώτην τῶν ὑμετέρων ὀνομάτων συλλαβήν ;
თეეტეტოსი
რას ამბობ , სოკრატე ?
სოკრატე
როგორც ჰესიოდე საზიდარზე ამბობს , რომ , , ასი ხის ნაჭერია საზიდარში . " არ შემიძლია თქმა , რომლებია , ვფიქრობ , არც შენ [ შეგიძლია ] , მაგრამ თუ გვკითხავენ , რა არის საზიდარი , მოგვეწონებოდა , თუ შევძლებდით თქმას , რომ ესაა ბორბლები , ღერძი , კორპუსი , თაღები , უღელი .
თეეტეტოსი
რა თქმა უნდა .
სოკრატე
ალბათ სასაცილოდ ჩაგვთვლიდა , როცა შენ სახელზე გვკითხავდა და მარცვლებად ვუპასუხებდით . [ 207b ] ჩვენ კი სწორი შეხედულება და გამოთქმა გვაქვს იმაზე , რასაც ვამბობთ , მაგრამ ამგვარად ჩავთვლიდით , რომ , გრამატიკოსები ვართ და გრამატიკულად ვამბობთ თეეტეტოსის სახელის ახსნას . მცოდნე ხომ არაფერს ამბობს , სანამ თითოეულს საწყისების მეშვეობით არ განიხილავს ჭეშმარიტი შეხედულების დახმარებით , როგორც ეს ადრე ითქვა .
თეეტეტოსი
ასე ითქვა .
სოკრატე
ასევეა საზიდართან დაკავშირებით , ჩვენ გვაქვს სწორი შეხედულება , მაგრამ ვისაც შეუძლია ასი ნაწილის მიხედვით განიხილოს მისი არსი , [ 207c ] ამის გარდა , დაამატოს ჭეშმარიტი შეხედულებით მიღებული ახსნა , შეხედულების მქონე ოსტატის ნაცვლად საზიდარის არსის მცოდნე გახდება და მთელს საწყისების მეშვეობით განსაზღვრავს .
თეეტეტოსი
ასე გგონია , სოკრატე ?
სოკრატე
თუ შენც ასე გგონია , მეგობარო , და თუ იღებ იმას , რომ ყველაფრის საწყისების მეშვეობით განხილვა არის ახსნა , ხოლო მარცვლების ან უფრო დიდი [ შემადგენლების ] მიხედვით – არ არის ახსნა . მითხარი , [ 207d ] რომ განვიხილოთ .
თეეტეტოსი
რა თქმა უნდა , ასეა .
სოკრატე
ვინმეს რამის მცოდნედ თვლი , როცა რაღაცას ხან ერთ რამედ მიიჩნევს , ხან კი – მეორედ , ან როცა ერთსა და იმავეზე ხან ერთი შეხედულება აქვს , ხან – მეორე ?
თეეტეტოსი
არა , ზევვს ვფიცავ .
სოკრატე
ხომ არ გახსოვს რისი გაკეთებით დაიწყეთ თავიდან ასოების შესწავლა შენ და სხვებმა ?
თეეტეტოსი
იმას ამბობ , რომ ერთი და იგივე ასო ხან ერთი მარცვლის [ 207e ] გვეგონა , ხან – მეორის და ხან შესაფერის [ მარცვალში ] ვსვამდით [ ასოს ] , ხან კი – სხვაში ?
სოკრატე
ამას ვამბობ .
თეეტეტოსი
ზევსს ვფიცავ , არ დამვიწყებია ეს და არ ვთვლი მცოდნედ იმას , ვინც ასეა .
სოკრატე
მაშ , იმ შემთხვევაში , თუ ვინმე , , თეეტეტოსის " წერისას ჩათვლის , რომ თეტა და ეფსილონი უნდა დაწეროს და დაწერს , [ 208a ] ასევე , , თეოდოროსის " წერისას , ჩათვლის , რომ თეტა და ეფსილონი უნდა დაწეროს და დაწერს , განა არ ვიტყვით , რომ მან ჩვენი სახელების პირველი მარცვალი იცის ?
რას ამბობ , სოკრატე ?
სოკრატე
როგორც ჰესიოდე საზიდარზე ამბობს , რომ , , ასი ხის ნაჭერია საზიდარში . " არ შემიძლია თქმა , რომლებია , ვფიქრობ , არც შენ [ შეგიძლია ] , მაგრამ თუ გვკითხავენ , რა არის საზიდარი , მოგვეწონებოდა , თუ შევძლებდით თქმას , რომ ესაა ბორბლები , ღერძი , კორპუსი , თაღები , უღელი .
თეეტეტოსი
რა თქმა უნდა .
სოკრატე
ალბათ სასაცილოდ ჩაგვთვლიდა , როცა შენ სახელზე გვკითხავდა და მარცვლებად ვუპასუხებდით . [ 207b ] ჩვენ კი სწორი შეხედულება და გამოთქმა გვაქვს იმაზე , რასაც ვამბობთ , მაგრამ ამგვარად ჩავთვლიდით , რომ , გრამატიკოსები ვართ და გრამატიკულად ვამბობთ თეეტეტოსის სახელის ახსნას . მცოდნე ხომ არაფერს ამბობს , სანამ თითოეულს საწყისების მეშვეობით არ განიხილავს ჭეშმარიტი შეხედულების დახმარებით , როგორც ეს ადრე ითქვა .
თეეტეტოსი
ასე ითქვა .
სოკრატე
ასევეა საზიდართან დაკავშირებით , ჩვენ გვაქვს სწორი შეხედულება , მაგრამ ვისაც შეუძლია ასი ნაწილის მიხედვით განიხილოს მისი არსი , [ 207c ] ამის გარდა , დაამატოს ჭეშმარიტი შეხედულებით მიღებული ახსნა , შეხედულების მქონე ოსტატის ნაცვლად საზიდარის არსის მცოდნე გახდება და მთელს საწყისების მეშვეობით განსაზღვრავს .
თეეტეტოსი
ასე გგონია , სოკრატე ?
სოკრატე
თუ შენც ასე გგონია , მეგობარო , და თუ იღებ იმას , რომ ყველაფრის საწყისების მეშვეობით განხილვა არის ახსნა , ხოლო მარცვლების ან უფრო დიდი [ შემადგენლების ] მიხედვით – არ არის ახსნა . მითხარი , [ 207d ] რომ განვიხილოთ .
თეეტეტოსი
რა თქმა უნდა , ასეა .
სოკრატე
ვინმეს რამის მცოდნედ თვლი , როცა რაღაცას ხან ერთ რამედ მიიჩნევს , ხან კი – მეორედ , ან როცა ერთსა და იმავეზე ხან ერთი შეხედულება აქვს , ხან – მეორე ?
თეეტეტოსი
არა , ზევვს ვფიცავ .
სოკრატე
ხომ არ გახსოვს რისი გაკეთებით დაიწყეთ თავიდან ასოების შესწავლა შენ და სხვებმა ?
თეეტეტოსი
იმას ამბობ , რომ ერთი და იგივე ასო ხან ერთი მარცვლის [ 207e ] გვეგონა , ხან – მეორის და ხან შესაფერის [ მარცვალში ] ვსვამდით [ ასოს ] , ხან კი – სხვაში ?
სოკრატე
ამას ვამბობ .
თეეტეტოსი
ზევსს ვფიცავ , არ დამვიწყებია ეს და არ ვთვლი მცოდნედ იმას , ვინც ასეა .
სოკრატე
მაშ , იმ შემთხვევაში , თუ ვინმე , , თეეტეტოსის " წერისას ჩათვლის , რომ თეტა და ეფსილონი უნდა დაწეროს და დაწერს , [ 208a ] ასევე , , თეოდოროსის " წერისას , ჩათვლის , რომ თეტა და ეფსილონი უნდა დაწეროს და დაწერს , განა არ ვიტყვით , რომ მან ჩვენი სახელების პირველი მარცვალი იცის ?
Theaetetus 208
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-04-22 10:36:55
- Modified on 2017-04-22 11:55:58
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
Θεαίτητος
ἀλλ᾽ ἄρτι ὡμολογήσαμεν τὸν οὕτως ἔχοντα μήπω εἰδέναι .
Σωκράτης
κωλύει οὖν τι καὶ περὶ τὴν δευτέραν συλλαβὴν καὶ τρίτην καὶ τετάρτην οὕτως ἔχειν τὸν αὐτόν ;
Θεαίτητος
οὐδέν γε .
Σωκράτης
ἆρ᾽ οὖν τότε τὴν διὰ στοιχείου διέξοδον ἔχων γράψει ‘Θεαίτητον’ μετὰ ὀρθῆς δόξης , ὅταν ἑξῆς γράφῃ ;
Θεαίτητος
δῆλον δή . [ 208β ]
Σωκράτης
οὐκοῦν ἔτι ἀνεπιστήμων ὤν , ὀρθὰ δὲ δοξάζων , ὥς φαμεν ;
Θεαίτητος
ναί .
Σωκράτης
λόγον γε ἔχων μετὰ ὀρθῆς δόξης . τὴν γὰρ διὰ τοῦ στοιχείου ὁδὸν ἔχων ἔγραφεν , ἣν δὴ λόγον ὡμολογήσαμεν .
Θεαίτητος
ἀληθῆ .
Σωκράτης
ἔστιν ἄρα , ὦ ἑταῖρε , μετὰ λόγου ὀρθὴ δόξα , ἣν οὔπω δεῖ ἐπιστήμην καλεῖν .
Θεαίτητος
κινδυνεύει .
Σωκράτης
ὄναρ δή , ὡς ἔοικεν , ἐπλουτήσαμεν οἰηθέντες ἔχειν τὸν ἀληθέστατον ἐπιστήμης λόγον . ἢ μήπω κατηγορῶμεν ; [ 208ξ ] ἴσως γὰρ οὐ τοῦτό τις αὐτὸν ὁριεῖται , ἀλλὰ τὸ λοιπὸν εἶδος τῶν τριῶν , ὧν ἕν γέ τι ἔφαμεν λόγον θήσεσθαι τὸν ἐπιστήμην ὁριζόμενον δόξαν εἶναι ὀρθὴν μετὰ λόγου .
Θεαίτητος
ὀρθῶς ὑπέμνησας : ἔτι γὰρ ἓν λοιπόν . τὸ μὲν γὰρ ἦν διανοίας ἐν φωνῇ ὥσπερ εἴδωλον , τὸ δ᾽ ἄρτι λεχθὲν διὰ στοιχείου ὁδὸς ἐπὶ τὸ ὅλον : τὸ δὲ δὴ τρίτον τί λέγεις ;
Σωκράτης
ὅπερ ἂν οἱ πολλοὶ εἴποιεν , τὸ ἔχειν τι σημεῖον εἰπεῖν ᾧ τῶν ἁπάντων διαφέρει τὸ ἐρωτηθέν .
Θεαίτητος
οἷον τίνα τίνος ἔχεις μοι λόγον εἰπεῖν ; [ 208δ ]
Σωκράτης
οἷον , εἰ βούλει , ἡλίου πέρι ἱκανὸν οἶμαί σοι εἶναι ἀποδέξασθαι , ὅτι τὸ λαμπρότατόν ἐστι τῶν κατὰ τὸν οὐρανὸν ἰόντων περὶ γῆν .
Θεαίτητος
πάνυ μὲν οὖν .
Σωκράτης
λαβὲ δὴ οὗ χάριν εἴρηται . ἔστι δὲ ὅπερ ἄρτι ἐλέγομεν , ὡς ἄρα τὴν διαφορὰν ἑκάστου ἂν λαμβάνῃς ᾗ τῶν ἄλλων διαφέρει , λόγον , ὥς φασί τινες , λήψῃ : ἕως δ᾽ ἂν κοινοῦ τινος ἐφάπτῃ , ἐκείνων πέρι σοι ἔσται ὁ λόγος ὧν ἂν ἡ κοινότης ᾖ . [ 208ε ]
Θεαίτητος
μανθάνω : καί μοι δοκεῖ καλῶς ἔχειν λόγον τὸ τοιοῦτον καλεῖν .
Σωκράτης
ὃς δ᾽ ἂν μετ᾽ ὀρθῆς δόξης περὶ ὁτουοῦν τῶν ὄντων τὴν διαφορὰν τῶν ἄλλων προσλάβῃ , αὐτοῦ ἐπιστήμων γεγονὼς ἔσται οὗ πρότερον ἦν δοξαστής .
Θεαίτητος
φαμέν γε μὴν οὕτω .
Σωκράτης
νῦν δῆτα , ὦ Θεαίτητε , παντάπασιν ἔγωγε , ἐπειδὴ ἐγγὺς ὥσπερ σκιαγραφήματος γέγονα τοῦ λεγομένου , συνίημι οὐδὲ σμικρόν : ἕως δὲ ἀφειστήκη πόρρωθεν , ἐφαίνετό τί μοι λέγεσθαι .
Θεαίτητος
πῶς τί τοῦτο ;
ἀλλ᾽ ἄρτι ὡμολογήσαμεν τὸν οὕτως ἔχοντα μήπω εἰδέναι .
Σωκράτης
κωλύει οὖν τι καὶ περὶ τὴν δευτέραν συλλαβὴν καὶ τρίτην καὶ τετάρτην οὕτως ἔχειν τὸν αὐτόν ;
Θεαίτητος
οὐδέν γε .
Σωκράτης
ἆρ᾽ οὖν τότε τὴν διὰ στοιχείου διέξοδον ἔχων γράψει ‘Θεαίτητον’ μετὰ ὀρθῆς δόξης , ὅταν ἑξῆς γράφῃ ;
Θεαίτητος
δῆλον δή . [ 208β ]
Σωκράτης
οὐκοῦν ἔτι ἀνεπιστήμων ὤν , ὀρθὰ δὲ δοξάζων , ὥς φαμεν ;
Θεαίτητος
ναί .
Σωκράτης
λόγον γε ἔχων μετὰ ὀρθῆς δόξης . τὴν γὰρ διὰ τοῦ στοιχείου ὁδὸν ἔχων ἔγραφεν , ἣν δὴ λόγον ὡμολογήσαμεν .
Θεαίτητος
ἀληθῆ .
Σωκράτης
ἔστιν ἄρα , ὦ ἑταῖρε , μετὰ λόγου ὀρθὴ δόξα , ἣν οὔπω δεῖ ἐπιστήμην καλεῖν .
Θεαίτητος
κινδυνεύει .
Σωκράτης
ὄναρ δή , ὡς ἔοικεν , ἐπλουτήσαμεν οἰηθέντες ἔχειν τὸν ἀληθέστατον ἐπιστήμης λόγον . ἢ μήπω κατηγορῶμεν ; [ 208ξ ] ἴσως γὰρ οὐ τοῦτό τις αὐτὸν ὁριεῖται , ἀλλὰ τὸ λοιπὸν εἶδος τῶν τριῶν , ὧν ἕν γέ τι ἔφαμεν λόγον θήσεσθαι τὸν ἐπιστήμην ὁριζόμενον δόξαν εἶναι ὀρθὴν μετὰ λόγου .
Θεαίτητος
ὀρθῶς ὑπέμνησας : ἔτι γὰρ ἓν λοιπόν . τὸ μὲν γὰρ ἦν διανοίας ἐν φωνῇ ὥσπερ εἴδωλον , τὸ δ᾽ ἄρτι λεχθὲν διὰ στοιχείου ὁδὸς ἐπὶ τὸ ὅλον : τὸ δὲ δὴ τρίτον τί λέγεις ;
Σωκράτης
ὅπερ ἂν οἱ πολλοὶ εἴποιεν , τὸ ἔχειν τι σημεῖον εἰπεῖν ᾧ τῶν ἁπάντων διαφέρει τὸ ἐρωτηθέν .
Θεαίτητος
οἷον τίνα τίνος ἔχεις μοι λόγον εἰπεῖν ; [ 208δ ]
Σωκράτης
οἷον , εἰ βούλει , ἡλίου πέρι ἱκανὸν οἶμαί σοι εἶναι ἀποδέξασθαι , ὅτι τὸ λαμπρότατόν ἐστι τῶν κατὰ τὸν οὐρανὸν ἰόντων περὶ γῆν .
Θεαίτητος
πάνυ μὲν οὖν .
Σωκράτης
λαβὲ δὴ οὗ χάριν εἴρηται . ἔστι δὲ ὅπερ ἄρτι ἐλέγομεν , ὡς ἄρα τὴν διαφορὰν ἑκάστου ἂν λαμβάνῃς ᾗ τῶν ἄλλων διαφέρει , λόγον , ὥς φασί τινες , λήψῃ : ἕως δ᾽ ἂν κοινοῦ τινος ἐφάπτῃ , ἐκείνων πέρι σοι ἔσται ὁ λόγος ὧν ἂν ἡ κοινότης ᾖ . [ 208ε ]
Θεαίτητος
μανθάνω : καί μοι δοκεῖ καλῶς ἔχειν λόγον τὸ τοιοῦτον καλεῖν .
Σωκράτης
ὃς δ᾽ ἂν μετ᾽ ὀρθῆς δόξης περὶ ὁτουοῦν τῶν ὄντων τὴν διαφορὰν τῶν ἄλλων προσλάβῃ , αὐτοῦ ἐπιστήμων γεγονὼς ἔσται οὗ πρότερον ἦν δοξαστής .
Θεαίτητος
φαμέν γε μὴν οὕτω .
Σωκράτης
νῦν δῆτα , ὦ Θεαίτητε , παντάπασιν ἔγωγε , ἐπειδὴ ἐγγὺς ὥσπερ σκιαγραφήματος γέγονα τοῦ λεγομένου , συνίημι οὐδὲ σμικρόν : ἕως δὲ ἀφειστήκη πόρρωθεν , ἐφαίνετό τί μοι λέγεσθαι .
Θεαίτητος
πῶς τί τοῦτο ;
თეეტეტოსი
ახლახან შევთანხმდით , რომ ის , ვინც ასეა , არ არის მცოდნე .
სოკრატე
რა უშლის ხელს , რომ ასევე იყოს მეორე , მესამე და მეოთხე მარცვლებთან დაკავშირებითაც ?
თეეტეტოსი
არაფერი .
სოკრატე
მაშინ ასოების მიხედვით აღწერა აქვს სწორ შეხედულებასთან ერთად , როცა ამ თანმიმდევრობით წერს , , თეეტეტოსს " ?
თეეტეტოსი
ცხადია . [ 208b ]
სოკრატე
მაშ უცოდინარია , მაგრამ სწორი შეხედულება აქვს , როგორც ვამბოთ .
თეეტეტოსი
კი .
სოკრატე
სწორ შეხედულებასთან ერთად ახსნაც აქვს , რაკი ასოების მიხედვით აღწერის მქონემ დაწერა და შევთანხმდით , რომ ეს ახსნაა .
თეეტეტოსი
ჭეშმარიტად .
სოკრატე
მაშ , მეგობარო , არსებობს სწორი შეხედულება ახსნასთან ერთად , რომელსაც არ შეიძლება უწოდო ცოდნა .
თეეტეტოსი
როგორც ჩანს .
სოკრატე
როგორც ჩანს , სიზმრით გავმდიდრდით , როცა ვიფიქრეთ , რომ ცოდნის ჭეშმარიტი ახსნა გვაქვს . თუ ჯერ არ დავიწუნოთ ის ? [ 208c ] იქნებ ასე არ უნდა განგვესაზღვრა ის , არამედ დარჩენილი მესამე [ გზით ] . ხომ ვთქვით , რომ რომელიღაც ერთი იგულისხმა მან , ვინც ცოდნა განსაზღვრა ჭეშმარიტ შეხედულებად , რომელსაც ახსნა ახლავს .
თეეტეტოსი
სწორად გაიხსენე , ერთი დარჩა . ერთი აზროვნების ხმით გამოსახულება იყო , მეორე , ახლახან ნათქვამი , საწყისების მეშვეობით მთელთან მისვლა , მესამედ რას იტყვი ?
სოკრატე
როგორც უმრავლესობა იტყოდა , რაღაც ნიშნის ქონა , რომლითაც იტყვი , რომ ყველასგან გამოირჩევა ის , რაზეც გეკითხებიან .
თეეტეტოსი
რაიმე [ მაგალითი შეგიძლია ] მითხრა ასახსნელად ? [ 208d ]
სოკრატე
მაგალითად , თუ გსურს , ვფიქრობ , მზის შესახებ საკმარისი იქნება შენთვის ასახსნელად , რომ ყველაზე ბრწყინვალეა ცაში და დედამიწის გარშემო მოძრაობს .
თეეტეტოსი
რა თქმა უნდა .
სოკრატე
ნახე , რის გამოა ნათქვამი . იმაზე არის , რაზეც ახლახან ვამბობდით , რომ თუ თითოეულის განსხვავებას ნახავ , რაც სხვებისგან გამოარჩევს , როგორც ზოგიერთი ამბობს , ახსნას მიიღებ . ხოლო სანამ საერთოს ეხები , იმის ახსნა გექნება , რაც მათთვის საერთოა . [ 208e ]
თეეტეტოსი
მივხვდი და მგონია , რომ კარგია თუ ახსნას ამგვარად ვუწოდებთ .
სოკრატე
ვინც სწორ შეხედულებას უმატებს არსებულის სხვისგან განსხვავებას , ის ხდება იმის მცოდნე , რაზეც იქამდე მხოლოდ შეხედულების მქონე იყო .
თეეტეტოსი
ასე ვთქვათ .
სოკრატე
ახლა , თეეტეტოს , როცა ისე ახლოს ვარ მსჯელობასთან , როგორც ჩრდილის გამოსახულებებზე ხდება , მცირესაც ვეღარ ვხვდები . როცა შორს ვიდექი , ჩანდა , რომ რაღაცას ვამბობდი .
თეეტეტოსი
როგორ ?
ახლახან შევთანხმდით , რომ ის , ვინც ასეა , არ არის მცოდნე .
სოკრატე
რა უშლის ხელს , რომ ასევე იყოს მეორე , მესამე და მეოთხე მარცვლებთან დაკავშირებითაც ?
თეეტეტოსი
არაფერი .
სოკრატე
მაშინ ასოების მიხედვით აღწერა აქვს სწორ შეხედულებასთან ერთად , როცა ამ თანმიმდევრობით წერს , , თეეტეტოსს " ?
თეეტეტოსი
ცხადია . [ 208b ]
სოკრატე
მაშ უცოდინარია , მაგრამ სწორი შეხედულება აქვს , როგორც ვამბოთ .
თეეტეტოსი
კი .
სოკრატე
სწორ შეხედულებასთან ერთად ახსნაც აქვს , რაკი ასოების მიხედვით აღწერის მქონემ დაწერა და შევთანხმდით , რომ ეს ახსნაა .
თეეტეტოსი
ჭეშმარიტად .
სოკრატე
მაშ , მეგობარო , არსებობს სწორი შეხედულება ახსნასთან ერთად , რომელსაც არ შეიძლება უწოდო ცოდნა .
თეეტეტოსი
როგორც ჩანს .
სოკრატე
როგორც ჩანს , სიზმრით გავმდიდრდით , როცა ვიფიქრეთ , რომ ცოდნის ჭეშმარიტი ახსნა გვაქვს . თუ ჯერ არ დავიწუნოთ ის ? [ 208c ] იქნებ ასე არ უნდა განგვესაზღვრა ის , არამედ დარჩენილი მესამე [ გზით ] . ხომ ვთქვით , რომ რომელიღაც ერთი იგულისხმა მან , ვინც ცოდნა განსაზღვრა ჭეშმარიტ შეხედულებად , რომელსაც ახსნა ახლავს .
თეეტეტოსი
სწორად გაიხსენე , ერთი დარჩა . ერთი აზროვნების ხმით გამოსახულება იყო , მეორე , ახლახან ნათქვამი , საწყისების მეშვეობით მთელთან მისვლა , მესამედ რას იტყვი ?
სოკრატე
როგორც უმრავლესობა იტყოდა , რაღაც ნიშნის ქონა , რომლითაც იტყვი , რომ ყველასგან გამოირჩევა ის , რაზეც გეკითხებიან .
თეეტეტოსი
რაიმე [ მაგალითი შეგიძლია ] მითხრა ასახსნელად ? [ 208d ]
სოკრატე
მაგალითად , თუ გსურს , ვფიქრობ , მზის შესახებ საკმარისი იქნება შენთვის ასახსნელად , რომ ყველაზე ბრწყინვალეა ცაში და დედამიწის გარშემო მოძრაობს .
თეეტეტოსი
რა თქმა უნდა .
სოკრატე
ნახე , რის გამოა ნათქვამი . იმაზე არის , რაზეც ახლახან ვამბობდით , რომ თუ თითოეულის განსხვავებას ნახავ , რაც სხვებისგან გამოარჩევს , როგორც ზოგიერთი ამბობს , ახსნას მიიღებ . ხოლო სანამ საერთოს ეხები , იმის ახსნა გექნება , რაც მათთვის საერთოა . [ 208e ]
თეეტეტოსი
მივხვდი და მგონია , რომ კარგია თუ ახსნას ამგვარად ვუწოდებთ .
სოკრატე
ვინც სწორ შეხედულებას უმატებს არსებულის სხვისგან განსხვავებას , ის ხდება იმის მცოდნე , რაზეც იქამდე მხოლოდ შეხედულების მქონე იყო .
თეეტეტოსი
ასე ვთქვათ .
სოკრატე
ახლა , თეეტეტოს , როცა ისე ახლოს ვარ მსჯელობასთან , როგორც ჩრდილის გამოსახულებებზე ხდება , მცირესაც ვეღარ ვხვდები . როცა შორს ვიდექი , ჩანდა , რომ რაღაცას ვამბობდი .
თეეტეტოსი
როგორ ?
Theaetetus 209
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-04-22 12:03:37
- Modified on 2017-04-22 13:44:04
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
[ 209α ]
Σωκράτης
φράσω , ἐὰν οἷός τε γένωμαι . ὀρθὴν ἔγωγε ἔχων δόξαν περὶ σοῦ , ἐὰν μὲν προσλάβω τὸν σὸν λόγον , γιγνώσκω δή σε , εἰ δὲ μή , δοξάζω μόνον .
Θεαίτητος
ναί .
Σωκράτης
λόγος δέ γε ἦν ἡ τῆς σῆς διαφορότητος ἑρμηνεία .
Θεαίτητος
οὕτως .
Σωκράτης
ἡνίκ᾽ οὖν ἐδόξαζον μόνον , ἄλλο τι ᾧ τῶν ἄλλων διαφέρεις , τούτων οὐδενὸς ἡπτόμην τῇ διανοίᾳ ;
Θεαίτητος
οὐκ ἔοικε .
Σωκράτης
τῶν κοινῶν τι ἄρα διενοούμην , ὧν οὐδὲν σὺ μᾶλλον ἤ τις ἄλλος ἔχει . [ 209β ]
Θεαίτητος
ἀνάγκη .
Σωκράτης
φέρε δὴ πρὸς Διός : πῶς ποτε ἐν τῷ τοιούτῳ σὲ μᾶλλον ἐδόξαζον ἢ ἄλλον ὁντινοῦν ; θὲς γάρ με διανοούμενον ὡς ἔστιν οὗτος Θεαίτητος , ὃς ἂν ᾖ τε ἄνθρωπος καὶ ἔχῃ ῥῖνα καὶ ὀφθαλμοὺς καὶ στόμα καὶ οὕτω δὴ ἓν ἕκαστον τῶν μελῶν . αὕτη οὖν ἡ διάνοια ἔσθ᾽ ὅτι μᾶλλον ποιήσει με Θεαίτητον ἢ Θεόδωρον διανοεῖσθαι , ἢ τῶν λεγομένων Μυσῶν τὸν ἔσχατον ;
Θεαίτητος
τί γάρ ;
Σωκράτης
ἀλλ᾽ ἐὰν δὴ μὴ μόνον τὸν ἔχοντα ῥῖνα καὶ ὀφθαλμοὺς [ 209ξ ] διανοηθῶ , ἀλλὰ καὶ τὸν σιμόν τε καὶ ἐξόφθαλμον , μή τι σὲ αὖ μᾶλλον δοξάσω ἢ ἐμαυτὸν ἢ ὅσοι τοιοῦτοι ;
Θεαίτητος
οὐδέν .
Σωκράτης
ἀλλ᾽ οὐ πρότερόν γε , οἶμαι , Θεαίτητος ἐν ἐμοὶ δοξασθήσεται , πρὶν ἂν ἡ σιμότης αὕτη τῶν ἄλλων σιμοτήτων ὧν ἐγὼ ἑώρακα διάφορόν τι μνημεῖον παρ᾽ ἐμοὶ ἐνσημηναμένη κατάθηται—καὶ τἆλλα οὕτω ἐξ ὧν εἶ σύ—ἥ με , καὶ ἐὰν αὔριον ἀπαντήσω , ἀναμνήσει καὶ ποιήσει ὀρθὰ δοξάζειν περὶ σοῦ .
Θεαίτητος
ἀληθέστατα . [ 209δ ]
Σωκράτης
περὶ τὴν διαφορότητα ἄρα καὶ ἡ ὀρθὴ δόξα ἂν εἴη ἑκάστου πέρι .
Θεαίτητος
φαίνεταί γε .
Σωκράτης
τὸ οὖν προσλαβεῖν λόγον τῇ ὀρθῇ δόξῃ τί ἂν ἔτι εἴη ; εἰ μὲν γὰρ προσδοξάσαι λέγει ᾗ διαφέρει τι τῶν ἄλλων , πάνυ γελοία γίγνεται ἡ ἐπίταξις .
Θεαίτητος
πῶς ;
Σωκράτης
ὧν ὀρθὴν δόξαν ἔχομεν ᾗ τῶν ἄλλων διαφέρει , τούτων προσλαβεῖν κελεύει ἡμᾶς ὀρθὴν δόξαν ᾗ τῶν ἄλλων διαφέρει . καὶ οὕτως ἡ μὲν σκυτάλης ἢ ὑπέρου ἢ ὅτου δὴ [ 209ε ] λέγεται περιτροπὴ πρὸς ταύτην τὴν ἐπίταξιν οὐδὲν ἂν λέγοι , τυφλοῦ δὲ παρακέλευσις ἂν καλοῖτο δικαιότερον : τὸ γάρ , ἃ ἔχομεν , ταῦτα προσλαβεῖν κελεύειν , ἵνα μάθωμεν ἃ δοξάζομεν , πάνυ γενναίως ἔοικεν ἐσκοτωμένῳ .
Θεαίτητος
εἰπὲ δὴ τί νυνδὴ ὡς ἐρῶν ἐπύθου ;
Σωκράτης
εἰ τὸ λόγον , ὦ παῖ , προσλαβεῖν γνῶναι κελεύει , ἀλλὰ μὴ δοξάσαι τὴν διαφορότητα , ἡδὺ χρῆμ᾽ ἂν εἴη τοῦ καλλίστου τῶν περὶ ἐπιστήμης λόγου . τὸ γὰρ γνῶναι [ 210α ] ἐπιστήμην που λαβεῖν ἐστιν : ἦ γάρ ;
Σωκράτης
φράσω , ἐὰν οἷός τε γένωμαι . ὀρθὴν ἔγωγε ἔχων δόξαν περὶ σοῦ , ἐὰν μὲν προσλάβω τὸν σὸν λόγον , γιγνώσκω δή σε , εἰ δὲ μή , δοξάζω μόνον .
Θεαίτητος
ναί .
Σωκράτης
λόγος δέ γε ἦν ἡ τῆς σῆς διαφορότητος ἑρμηνεία .
Θεαίτητος
οὕτως .
Σωκράτης
ἡνίκ᾽ οὖν ἐδόξαζον μόνον , ἄλλο τι ᾧ τῶν ἄλλων διαφέρεις , τούτων οὐδενὸς ἡπτόμην τῇ διανοίᾳ ;
Θεαίτητος
οὐκ ἔοικε .
Σωκράτης
τῶν κοινῶν τι ἄρα διενοούμην , ὧν οὐδὲν σὺ μᾶλλον ἤ τις ἄλλος ἔχει . [ 209β ]
Θεαίτητος
ἀνάγκη .
Σωκράτης
φέρε δὴ πρὸς Διός : πῶς ποτε ἐν τῷ τοιούτῳ σὲ μᾶλλον ἐδόξαζον ἢ ἄλλον ὁντινοῦν ; θὲς γάρ με διανοούμενον ὡς ἔστιν οὗτος Θεαίτητος , ὃς ἂν ᾖ τε ἄνθρωπος καὶ ἔχῃ ῥῖνα καὶ ὀφθαλμοὺς καὶ στόμα καὶ οὕτω δὴ ἓν ἕκαστον τῶν μελῶν . αὕτη οὖν ἡ διάνοια ἔσθ᾽ ὅτι μᾶλλον ποιήσει με Θεαίτητον ἢ Θεόδωρον διανοεῖσθαι , ἢ τῶν λεγομένων Μυσῶν τὸν ἔσχατον ;
Θεαίτητος
τί γάρ ;
Σωκράτης
ἀλλ᾽ ἐὰν δὴ μὴ μόνον τὸν ἔχοντα ῥῖνα καὶ ὀφθαλμοὺς [ 209ξ ] διανοηθῶ , ἀλλὰ καὶ τὸν σιμόν τε καὶ ἐξόφθαλμον , μή τι σὲ αὖ μᾶλλον δοξάσω ἢ ἐμαυτὸν ἢ ὅσοι τοιοῦτοι ;
Θεαίτητος
οὐδέν .
Σωκράτης
ἀλλ᾽ οὐ πρότερόν γε , οἶμαι , Θεαίτητος ἐν ἐμοὶ δοξασθήσεται , πρὶν ἂν ἡ σιμότης αὕτη τῶν ἄλλων σιμοτήτων ὧν ἐγὼ ἑώρακα διάφορόν τι μνημεῖον παρ᾽ ἐμοὶ ἐνσημηναμένη κατάθηται—καὶ τἆλλα οὕτω ἐξ ὧν εἶ σύ—ἥ με , καὶ ἐὰν αὔριον ἀπαντήσω , ἀναμνήσει καὶ ποιήσει ὀρθὰ δοξάζειν περὶ σοῦ .
Θεαίτητος
ἀληθέστατα . [ 209δ ]
Σωκράτης
περὶ τὴν διαφορότητα ἄρα καὶ ἡ ὀρθὴ δόξα ἂν εἴη ἑκάστου πέρι .
Θεαίτητος
φαίνεταί γε .
Σωκράτης
τὸ οὖν προσλαβεῖν λόγον τῇ ὀρθῇ δόξῃ τί ἂν ἔτι εἴη ; εἰ μὲν γὰρ προσδοξάσαι λέγει ᾗ διαφέρει τι τῶν ἄλλων , πάνυ γελοία γίγνεται ἡ ἐπίταξις .
Θεαίτητος
πῶς ;
Σωκράτης
ὧν ὀρθὴν δόξαν ἔχομεν ᾗ τῶν ἄλλων διαφέρει , τούτων προσλαβεῖν κελεύει ἡμᾶς ὀρθὴν δόξαν ᾗ τῶν ἄλλων διαφέρει . καὶ οὕτως ἡ μὲν σκυτάλης ἢ ὑπέρου ἢ ὅτου δὴ [ 209ε ] λέγεται περιτροπὴ πρὸς ταύτην τὴν ἐπίταξιν οὐδὲν ἂν λέγοι , τυφλοῦ δὲ παρακέλευσις ἂν καλοῖτο δικαιότερον : τὸ γάρ , ἃ ἔχομεν , ταῦτα προσλαβεῖν κελεύειν , ἵνα μάθωμεν ἃ δοξάζομεν , πάνυ γενναίως ἔοικεν ἐσκοτωμένῳ .
Θεαίτητος
εἰπὲ δὴ τί νυνδὴ ὡς ἐρῶν ἐπύθου ;
Σωκράτης
εἰ τὸ λόγον , ὦ παῖ , προσλαβεῖν γνῶναι κελεύει , ἀλλὰ μὴ δοξάσαι τὴν διαφορότητα , ἡδὺ χρῆμ᾽ ἂν εἴη τοῦ καλλίστου τῶν περὶ ἐπιστήμης λόγου . τὸ γὰρ γνῶναι [ 210α ] ἐπιστήμην που λαβεῖν ἐστιν : ἦ γάρ ;
[
209a
]
სოკრატე
ვიტყვი , თუ შევძლებ . როცა შენზე სწორი შეხედულება მაქვს , ამას თუ შენს ახსნას დავამატებ , შენ მეცოდინები , თუ არა – მხოლოდ შეხედულება მექნება .
თეეტეტოსი
კი .
სოკრატე
ახსნა კი იმის განმარტებაა , რაც შენ განგასხვავებს .
თეეტეტოსი
ასეა .
სოკრატე
როცა მხოლოდ შეხედულება მქონდა , აზროვნებით სულ არ ვეხებოდი იმას , რაც სხვებისგან განგასხვავებს .
თეეტეტოსი
როგორც ჩანს , არა .
სოკრატე
ვაზროვნებდი იმაზე რაც საერთოა და შენ უფრო მეტად არ გაქვს , ვიდრე სხვას . [ 209b ]
თეეტეტოსი
აუცილებლად .
სოკრატე
ზევსის გამო , მითხარი , ამ შემთხვევაში როგორ მქონდა შენზე უფრო მეტად შეხედულება , ვიდრე სხვაზე ? ჩათვალე , რომ ვფიქრობდი , რომ ეს თეეტეტოსია , რომელიც ადამიანია და აქვს ცხვირი , თვალები , პირი და ასე თითოეული სხვა ნაწილი . ეს აზროვნება მაფიქრებინებდა უფრო მეტს თეეტეტოსზე , ვიდრე თეოდოროსზე ან , როგორც ნათქვამია , მისიელებიდან უკანასკნელზე ?
თეეტეტოსი
რანაირად ?
სოკრატე
თუ მარტო ცხვირის და თვალების მქონეზე [ 209c ] კი არ ვაზროვნებ , არამედ პაჭუა ცხვირზე და გადმოკაკლულ თვალებზე , უფრო მეტად შენ არ გგულისხმობ ვიდრე ჩემ თავს ან მსგავსს ?
თეეტეტოსი
არაფრით .
სოკრატე
ვფიქრობ , იმაზე ადრე არ მექნება თეეტეტოსზე შეხედულება , სანამ ეს პაჭუობა სხვების პაჭუობისგან გამორჩეულ ნიშანს არ ჩამიბეჭდავს და ასევეა შენ სხვა [ ნაწილებთან ] დაკავშირებით . თუ მე შენ ხვალ შეგხვდები , გამახსენებს ეს [ ნიშანი ] და შენზე სწორ შეხედულებას შემიქმნის .
თეეტეტოსი
ჭეშმარიტად [ ასეა ] . [ 209d ]
სოკრატე
მაშ თითოეულთან დაკავშირებულ განსხვავებასაც [ ეხება ] სწორი შეხედულება .
თეეტეტოსი
როგორც ჩანს .
სოკრატე
აბა კიდევ რა იქნებოდა ახსნის დამატება სწორი შეხედულებისთვის ? თუ შეხედულებისთვის სხვებისგან განსხვავების დამატებად ვიტყვით , ძალიან სასაცილო იქნება ეს დადგენილება .
თეეტეტოსი
რატომ ?
სოკრატე
როცა სწორი შეხედულება გვაქვს იმითი , რითიც ერთი სხვებისგან განსხვავდება , ის გვიბრძანებს სწორ შეხედულებას დავუმატოთ ის , რითიც ერთი სხვებისგან განსხვავდება . ასე მსჯელობა ჯოხის ან ფილთაქვის ტრიალივით იქნება , [ 209e ] და არაფერს იტყვის ეს დადგენილება , რომელსაც სამართლიანად უსინათლოს ბრძანება უნდა ეწოდოს , რადგან იმის დამატებას ბრძანებს , რაც უკვე გვაქვს და იმის სწავლას , რაზეც უკვე გვაქვს შეხედულება , ეს კი უსინათლობას გავს .
თეეტეტოსი
თქვი , რას ამბობდი , ახლახანს როცა შეკითხვებს სვამდი ?
სოკრატე
შვილო , თუ ახსნის დამატების ბრძანებისას ცოდნას [ გულისხმობს ] და არა განსხვავებაზე შეხედულების შექმნას , ცოდნის შესახებ საუკეთესო მსჯელობა სასიამოვნო საქმე გამოვიდოდა , [ 210a ] ცოდნა ხომ ცოდნის მიღებაა არა ?
სოკრატე
ვიტყვი , თუ შევძლებ . როცა შენზე სწორი შეხედულება მაქვს , ამას თუ შენს ახსნას დავამატებ , შენ მეცოდინები , თუ არა – მხოლოდ შეხედულება მექნება .
თეეტეტოსი
კი .
სოკრატე
ახსნა კი იმის განმარტებაა , რაც შენ განგასხვავებს .
თეეტეტოსი
ასეა .
სოკრატე
როცა მხოლოდ შეხედულება მქონდა , აზროვნებით სულ არ ვეხებოდი იმას , რაც სხვებისგან განგასხვავებს .
თეეტეტოსი
როგორც ჩანს , არა .
სოკრატე
ვაზროვნებდი იმაზე რაც საერთოა და შენ უფრო მეტად არ გაქვს , ვიდრე სხვას . [ 209b ]
თეეტეტოსი
აუცილებლად .
სოკრატე
ზევსის გამო , მითხარი , ამ შემთხვევაში როგორ მქონდა შენზე უფრო მეტად შეხედულება , ვიდრე სხვაზე ? ჩათვალე , რომ ვფიქრობდი , რომ ეს თეეტეტოსია , რომელიც ადამიანია და აქვს ცხვირი , თვალები , პირი და ასე თითოეული სხვა ნაწილი . ეს აზროვნება მაფიქრებინებდა უფრო მეტს თეეტეტოსზე , ვიდრე თეოდოროსზე ან , როგორც ნათქვამია , მისიელებიდან უკანასკნელზე ?
თეეტეტოსი
რანაირად ?
სოკრატე
თუ მარტო ცხვირის და თვალების მქონეზე [ 209c ] კი არ ვაზროვნებ , არამედ პაჭუა ცხვირზე და გადმოკაკლულ თვალებზე , უფრო მეტად შენ არ გგულისხმობ ვიდრე ჩემ თავს ან მსგავსს ?
თეეტეტოსი
არაფრით .
სოკრატე
ვფიქრობ , იმაზე ადრე არ მექნება თეეტეტოსზე შეხედულება , სანამ ეს პაჭუობა სხვების პაჭუობისგან გამორჩეულ ნიშანს არ ჩამიბეჭდავს და ასევეა შენ სხვა [ ნაწილებთან ] დაკავშირებით . თუ მე შენ ხვალ შეგხვდები , გამახსენებს ეს [ ნიშანი ] და შენზე სწორ შეხედულებას შემიქმნის .
თეეტეტოსი
ჭეშმარიტად [ ასეა ] . [ 209d ]
სოკრატე
მაშ თითოეულთან დაკავშირებულ განსხვავებასაც [ ეხება ] სწორი შეხედულება .
თეეტეტოსი
როგორც ჩანს .
სოკრატე
აბა კიდევ რა იქნებოდა ახსნის დამატება სწორი შეხედულებისთვის ? თუ შეხედულებისთვის სხვებისგან განსხვავების დამატებად ვიტყვით , ძალიან სასაცილო იქნება ეს დადგენილება .
თეეტეტოსი
რატომ ?
სოკრატე
როცა სწორი შეხედულება გვაქვს იმითი , რითიც ერთი სხვებისგან განსხვავდება , ის გვიბრძანებს სწორ შეხედულებას დავუმატოთ ის , რითიც ერთი სხვებისგან განსხვავდება . ასე მსჯელობა ჯოხის ან ფილთაქვის ტრიალივით იქნება , [ 209e ] და არაფერს იტყვის ეს დადგენილება , რომელსაც სამართლიანად უსინათლოს ბრძანება უნდა ეწოდოს , რადგან იმის დამატებას ბრძანებს , რაც უკვე გვაქვს და იმის სწავლას , რაზეც უკვე გვაქვს შეხედულება , ეს კი უსინათლობას გავს .
თეეტეტოსი
თქვი , რას ამბობდი , ახლახანს როცა შეკითხვებს სვამდი ?
სოკრატე
შვილო , თუ ახსნის დამატების ბრძანებისას ცოდნას [ გულისხმობს ] და არა განსხვავებაზე შეხედულების შექმნას , ცოდნის შესახებ საუკეთესო მსჯელობა სასიამოვნო საქმე გამოვიდოდა , [ 210a ] ცოდნა ხომ ცოდნის მიღებაა არა ?
Theaetetus 210
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-04-22 13:48:51
- Modified on 2017-04-22 14:03:15
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
Θεαίτητος
ναί .
Σωκράτης
οὐκοῦν ἐρωτηθείς , ὡς ἔοικε , τί ἐστιν ἐπιστήμη , ἀποκρινεῖται ὅτι δόξα ὀρθὴ μετὰ ἐπιστήμης διαφορότητος . λόγου γὰρ πρόσληψις τοῦτ᾽ ἂν εἴη κατ᾽ ἐκεῖνον .
Θεαίτητος
ἔοικεν .
Σωκράτης
καὶ παντάπασί γε εὔηθες , ζητούντων ἡμῶν ἐπιστήμην , δόξαν φάναι ὀρθὴν εἶναι μετ᾽ ἐπιστήμης εἴτε διαφορότητος εἴτε ὁτουοῦν . οὔτε ἄρα αἴσθησις , ὦ Θεαίτητε , οὔτε [ 210β ] δόξα ἀληθὴς οὔτε μετ᾽ ἀληθοῦς δόξης λόγος προσγιγνόμενος ἐπιστήμη ἂν εἴη .
Θεαίτητος
οὐκ ἔοικεν .
Σωκράτης
ἦ οὖν ἔτι κυοῦμέν τι καὶ ὠδίνομεν , ὦ φίλε , περὶ ἐπιστήμης , ἢ πάντα ἐκτετόκαμεν ;
Θεαίτητος
καὶ ναὶ μὰ Δί᾽ ἔγωγε πλείω ἢ ὅσα εἶχον ἐν ἐμαυτῷ διὰ σὲ εἴρηκα .
Σωκράτης
οὐκοῦν ταῦτα μὲν πάντα ἡ μαιευτικὴ ἡμῖν τέχνη ἀνεμιαῖά φησι γεγενῆσθαι καὶ οὐκ ἄξια τροφῆς ; παντάπασι μὲν οὖν .
Σωκράτης
ἐὰν τοίνυν ἄλλων μετὰ ταῦτα ἐγκύμων ἐπιχειρῇς [ 210ξ ] γίγνεσθαι , ὦ Θεαίτητε , ἐάντε γίγνῃ , βελτιόνων ἔσῃ πλήρης διὰ τὴν νῦν ἐξέτασιν , ἐάντε κενὸς ᾖς , ἧττον ἔσῃ βαρὺς τοῖς συνοῦσι καὶ ἡμερώτερος σωφρόνως οὐκ οἰόμενος εἰδέναι ἃ μὴ οἶσθα . τοσοῦτον γὰρ μόνον ἡ ἐμὴ τέχνη δύναται , πλέον δὲ οὐδέν , οὐδέ τι οἶδα ὧν οἱ ἄλλοι , ὅσοι μεγάλοι καὶ θαυμάσιοι ἄνδρες εἰσί τε καὶ γεγόνασιν : τὴν δὲ μαιείαν ταύτην ἐγώ τε καὶ ἡ μήτηρ ἐκ θεοῦ ἐλάχομεν , ἡ μὲν τῶν γυναικῶν , [ 210δ ] ἐγὼ δὲ τῶν νέων τε καὶ γενναίων καὶ ὅσοι καλοί . νῦν μὲν οὖν ἀπαντητέον μοι εἰς τὴν τοῦ βασιλέως στοὰν ἐπὶ τὴν Μελήτου γραφὴν ἥν με γέγραπται : ἕωθεν δέ , ὦ Θεόδωρε , δεῦρο πάλιν ἀπαντῶμεν .
ναί .
Σωκράτης
οὐκοῦν ἐρωτηθείς , ὡς ἔοικε , τί ἐστιν ἐπιστήμη , ἀποκρινεῖται ὅτι δόξα ὀρθὴ μετὰ ἐπιστήμης διαφορότητος . λόγου γὰρ πρόσληψις τοῦτ᾽ ἂν εἴη κατ᾽ ἐκεῖνον .
Θεαίτητος
ἔοικεν .
Σωκράτης
καὶ παντάπασί γε εὔηθες , ζητούντων ἡμῶν ἐπιστήμην , δόξαν φάναι ὀρθὴν εἶναι μετ᾽ ἐπιστήμης εἴτε διαφορότητος εἴτε ὁτουοῦν . οὔτε ἄρα αἴσθησις , ὦ Θεαίτητε , οὔτε [ 210β ] δόξα ἀληθὴς οὔτε μετ᾽ ἀληθοῦς δόξης λόγος προσγιγνόμενος ἐπιστήμη ἂν εἴη .
Θεαίτητος
οὐκ ἔοικεν .
Σωκράτης
ἦ οὖν ἔτι κυοῦμέν τι καὶ ὠδίνομεν , ὦ φίλε , περὶ ἐπιστήμης , ἢ πάντα ἐκτετόκαμεν ;
Θεαίτητος
καὶ ναὶ μὰ Δί᾽ ἔγωγε πλείω ἢ ὅσα εἶχον ἐν ἐμαυτῷ διὰ σὲ εἴρηκα .
Σωκράτης
οὐκοῦν ταῦτα μὲν πάντα ἡ μαιευτικὴ ἡμῖν τέχνη ἀνεμιαῖά φησι γεγενῆσθαι καὶ οὐκ ἄξια τροφῆς ; παντάπασι μὲν οὖν .
Σωκράτης
ἐὰν τοίνυν ἄλλων μετὰ ταῦτα ἐγκύμων ἐπιχειρῇς [ 210ξ ] γίγνεσθαι , ὦ Θεαίτητε , ἐάντε γίγνῃ , βελτιόνων ἔσῃ πλήρης διὰ τὴν νῦν ἐξέτασιν , ἐάντε κενὸς ᾖς , ἧττον ἔσῃ βαρὺς τοῖς συνοῦσι καὶ ἡμερώτερος σωφρόνως οὐκ οἰόμενος εἰδέναι ἃ μὴ οἶσθα . τοσοῦτον γὰρ μόνον ἡ ἐμὴ τέχνη δύναται , πλέον δὲ οὐδέν , οὐδέ τι οἶδα ὧν οἱ ἄλλοι , ὅσοι μεγάλοι καὶ θαυμάσιοι ἄνδρες εἰσί τε καὶ γεγόνασιν : τὴν δὲ μαιείαν ταύτην ἐγώ τε καὶ ἡ μήτηρ ἐκ θεοῦ ἐλάχομεν , ἡ μὲν τῶν γυναικῶν , [ 210δ ] ἐγὼ δὲ τῶν νέων τε καὶ γενναίων καὶ ὅσοι καλοί . νῦν μὲν οὖν ἀπαντητέον μοι εἰς τὴν τοῦ βασιλέως στοὰν ἐπὶ τὴν Μελήτου γραφὴν ἥν με γέγραπται : ἕωθεν δέ , ὦ Θεόδωρε , δεῦρο πάλιν ἀπαντῶμεν .
თეეტეტოსი
კი .
სოკრატე
როგორც ჩანს , შეკითხვაზე , რა არის ცოდნა , პასუხია სწორი შეხედულება , რომელსაც განსხვავების ცოდნა ახლავს . ახსნის დამატება ხომ ზუსტად ეს იყო ?
თეეტეტოსი
როგორც ჩანს .
სოკრატე
ყოვლად გულუბრყვილოები ვიქნებოდით , ცოდნის ძიებისას , აღმოგვეჩინა , რომ ის სწორი შეხედულებაა , რომელსაც ცოდნა ახლავს , გინდა განსხვავების და გინდა სხვა რამის . მაშ , თეეტეტოს , გამოდის , რომ არც შეგრძნება , [ 210b ] არც სწორი შეხედულება , არც ჭეშმარიტი შეხედულება , რომელსაც ახსნა ახლავს , არ არის ცოდნა .
თეეტეტოსი
როგორც ჩანს , არა .
სოკრატე
კვლავ ფეხმძიმედ ვართ და ვიტანჯებით ცოდნით , მეგობარო , თუ ყველაფერი ვშობეთ ?
თეეტეტოსი
ზევსს ვფიცავ , მგონია , რომ შენი მეშვეობით იმაზე მეტიც ვთქვი , რაც ჩემ თავში მქონდა .
სოკრატე
და ეს ჩვენი ბებიაქალობის ხელოვნება ყველაფერს მკვდრად შობილად და გაზრდის უღირსად აცხადებს ?
თეეტეტოსი
რა თქმა უნდა , [ ყველაფერს ] .
სოკრატე
ამის შემდეგ თუ დააპირებ დაფეხმძიმებას , თეეტეტოს , [ 210c ] და ასე მოხდება , დღევანდელი გამოცდის მეშვეობით , უკეთესი ნაყოფი გექნება . ხოლო თუ ცარიელი იქნები , ნაკლებად მძიმე იქნები გარშემომყოფთათვის , უფრო თვინიერი და გონიერი იქნები და არ იფიქრებ , რომ იცი ის , რაც არ იცი . ჩემ ხელოვნებას ხომ მხოლოდ ეს შეუძლია , მეტი კი არაფერი . არც ის ვიცი , რაც სხვა დიდებულმა და საკვირველმა ადამიანებმა , რომლებიც არიან და იყვნენ . ეს ბებიაქალობის ხელოვნება კი მე და დედაჩემს ღმერთისგან გვერგო , მას ქალებისთვის , [ 210d ] მე კი – კეთილშობილი ჭაბუკებისთვის , რომლებიც მშვენიერნი არიან . ახლა კი სამეფო პორტიკში მივდივარ , რათა ვუპასუხო იმას , რაც მელეტოსმა ჩემზე დაწერა . დილას ისევ აქ შევხვდებით , თეეტეტოს .
კი .
სოკრატე
როგორც ჩანს , შეკითხვაზე , რა არის ცოდნა , პასუხია სწორი შეხედულება , რომელსაც განსხვავების ცოდნა ახლავს . ახსნის დამატება ხომ ზუსტად ეს იყო ?
თეეტეტოსი
როგორც ჩანს .
სოკრატე
ყოვლად გულუბრყვილოები ვიქნებოდით , ცოდნის ძიებისას , აღმოგვეჩინა , რომ ის სწორი შეხედულებაა , რომელსაც ცოდნა ახლავს , გინდა განსხვავების და გინდა სხვა რამის . მაშ , თეეტეტოს , გამოდის , რომ არც შეგრძნება , [ 210b ] არც სწორი შეხედულება , არც ჭეშმარიტი შეხედულება , რომელსაც ახსნა ახლავს , არ არის ცოდნა .
თეეტეტოსი
როგორც ჩანს , არა .
სოკრატე
კვლავ ფეხმძიმედ ვართ და ვიტანჯებით ცოდნით , მეგობარო , თუ ყველაფერი ვშობეთ ?
თეეტეტოსი
ზევსს ვფიცავ , მგონია , რომ შენი მეშვეობით იმაზე მეტიც ვთქვი , რაც ჩემ თავში მქონდა .
სოკრატე
და ეს ჩვენი ბებიაქალობის ხელოვნება ყველაფერს მკვდრად შობილად და გაზრდის უღირსად აცხადებს ?
თეეტეტოსი
რა თქმა უნდა , [ ყველაფერს ] .
სოკრატე
ამის შემდეგ თუ დააპირებ დაფეხმძიმებას , თეეტეტოს , [ 210c ] და ასე მოხდება , დღევანდელი გამოცდის მეშვეობით , უკეთესი ნაყოფი გექნება . ხოლო თუ ცარიელი იქნები , ნაკლებად მძიმე იქნები გარშემომყოფთათვის , უფრო თვინიერი და გონიერი იქნები და არ იფიქრებ , რომ იცი ის , რაც არ იცი . ჩემ ხელოვნებას ხომ მხოლოდ ეს შეუძლია , მეტი კი არაფერი . არც ის ვიცი , რაც სხვა დიდებულმა და საკვირველმა ადამიანებმა , რომლებიც არიან და იყვნენ . ეს ბებიაქალობის ხელოვნება კი მე და დედაჩემს ღმერთისგან გვერგო , მას ქალებისთვის , [ 210d ] მე კი – კეთილშობილი ჭაბუკებისთვის , რომლებიც მშვენიერნი არიან . ახლა კი სამეფო პორტიკში მივდივარ , რათა ვუპასუხო იმას , რაც მელეტოსმა ჩემზე დაწერა . დილას ისევ აქ შევხვდებით , თეეტეტოს .