Theaetetus 153
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-03-29 13:16:38
- Modified on 2017-03-30 10:13:12
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
[ 153α ]
Σωκράτης
τίς οὖν ἂν ἔτι πρός γε τοσοῦτον στρατόπεδον καὶ στρατηγὸν Ὅμηρον δύναιτο ἀμφισβητήσας μὴ οὐ καταγέλαστος γενέσθαι ;
Θεαίτητος
οὐ ῥᾴδιον , ὦ Σώκρατες .
Σωκράτης
οὐ γάρ , ὦ Θεαίτητε . ἐπεὶ καὶ τάδε τῷ λόγῳ σημεῖα ἱκανά , ὅτι τὸ μὲν εἶναι δοκοῦν καὶ τὸ γίγνεσθαι κίνησις παρέχει , τὸ δὲ μὴ εἶναι καὶ ἀπόλλυσθαι ἡσυχία : τὸ γὰρ θερμόν τε καὶ πῦρ , ὃ δὴ καὶ τἆλλα γεννᾷ καὶ ἐπιτροπεύει , αὐτὸ γεννᾶται ἐκ φορᾶς καὶ τρίψεως : τούτω δὲ κινήσεις . ἢ οὐχ αὗται γενέσεις πυρός ; [ 153β ]
Θεαίτητος
αὗται μὲν οὖν .
Σωκράτης
καὶ μὴν τό γε τῶν ζῴων γένος ἐκ τῶν αὐτῶν τούτων φύεται .
Θεαίτητος
πῶς δ᾽ οὔ ;
Σωκράτης
τί δέ ; ἡ τῶν σωμάτων ἕξις οὐχ ὑπὸ ἡσυχίας μὲν καὶ ἀργίας διόλλυται , ὑπὸ γυμνασίων δὲ καὶ κινήσεως ἐπὶ πολὺ σῴζεται ;
Θεαίτητος
ναί .
Σωκράτης
ἡ δ᾽ ἐν τῇ ψυχῇ ἕξις οὐχ ὑπὸ μαθήσεως μὲν καὶ μελέτης , κινήσεων ὄντων , κτᾶταί τε μαθήματα καὶ σῴζεται καὶ γίγνεται βελτίων , ὑπὸ δ᾽ ἡσυχίας , ἀμελετησίας τε καὶ [ 153ξ ] ἀμαθίας οὔσης , οὔτε τι μανθάνει ἅ τε ἂν μάθῃ ἐπιλανθάνεται ;
Θεαίτητος
καὶ μάλα .
Σωκράτης
τὸ μὲν ἄρα ἀγαθὸν κίνησις κατά τε ψυχὴν καὶ κατὰ σῶμα , τὸ δὲ τοὐναντίον ;
Θεαίτητος
ἔοικεν .
Σωκράτης
ἔτι οὖν σοι λέγω νηνεμίας τε καὶ γαλήνας καὶ ὅσα τοιαῦτα , ὅτι αἱ μὲν ἡσυχίαι σήπουσι καὶ ἀπολλύασι , τὰ δ᾽ ἕτερα σῴζει ; καὶ ἐπὶ τούτοις τὸν κολοφῶνα , ἀναγκάζω προσβιβάζω τὴν χρυσῆν σειρὰν ὡς οὐδὲν ἄλλο ἢ τὸν ἥλιον [ 153δ ] Ὅμηρος λέγει , καὶ δηλοῖ ὅτι ἕως μὲν ἂν ἡ περιφορὰ ᾖ κινουμένη καὶ ὁ ἥλιος , πάντα ἔστι καὶ σῴζεται τὰ ἐν θεοῖς τε καὶ ἀνθρώποις , εἰ δὲ σταίη τοῦτο ὥσπερ δεθέν , πάντα χρήματ᾽ ἂν διαφθαρείη καὶ γένοιτ᾽ ἂν τὸ λεγόμενον ἄνω κάτω πάντα ;
Θεαίτητος
ἀλλ᾽ ἔμοιγε δοκεῖ , ὦ Σώκρατες , ταῦτα δηλοῦν ἅπερ λέγεις .
Σωκράτης
ὑπόλαβε τοίνυν , ὦ ἄριστε , οὑτωσί : κατὰ τὰ ὄμματα πρῶτον , ὃ δὴ καλεῖς χρῶμα λευκόν , μὴ εἶναι αὐτὸ ἕτερόν τι ἔξω τῶν σῶν ὀμμάτων μηδ᾽ ἐν τοῖς ὄμμασι μηδέ [ 153ε ] τιν᾽ αὐτῷ χώραν ἀποτάξῃς : ἤδη γὰρ ἂν εἴη τε δήπου ἐν τάξει καὶ μένον καὶ οὐκ ἂν ἐν γενέσει γίγνοιτο .
Θεαίτητος
ἀλλὰ πῶς ;
Σωκράτης
τίς οὖν ἂν ἔτι πρός γε τοσοῦτον στρατόπεδον καὶ στρατηγὸν Ὅμηρον δύναιτο ἀμφισβητήσας μὴ οὐ καταγέλαστος γενέσθαι ;
Θεαίτητος
οὐ ῥᾴδιον , ὦ Σώκρατες .
Σωκράτης
οὐ γάρ , ὦ Θεαίτητε . ἐπεὶ καὶ τάδε τῷ λόγῳ σημεῖα ἱκανά , ὅτι τὸ μὲν εἶναι δοκοῦν καὶ τὸ γίγνεσθαι κίνησις παρέχει , τὸ δὲ μὴ εἶναι καὶ ἀπόλλυσθαι ἡσυχία : τὸ γὰρ θερμόν τε καὶ πῦρ , ὃ δὴ καὶ τἆλλα γεννᾷ καὶ ἐπιτροπεύει , αὐτὸ γεννᾶται ἐκ φορᾶς καὶ τρίψεως : τούτω δὲ κινήσεις . ἢ οὐχ αὗται γενέσεις πυρός ; [ 153β ]
Θεαίτητος
αὗται μὲν οὖν .
Σωκράτης
καὶ μὴν τό γε τῶν ζῴων γένος ἐκ τῶν αὐτῶν τούτων φύεται .
Θεαίτητος
πῶς δ᾽ οὔ ;
Σωκράτης
τί δέ ; ἡ τῶν σωμάτων ἕξις οὐχ ὑπὸ ἡσυχίας μὲν καὶ ἀργίας διόλλυται , ὑπὸ γυμνασίων δὲ καὶ κινήσεως ἐπὶ πολὺ σῴζεται ;
Θεαίτητος
ναί .
Σωκράτης
ἡ δ᾽ ἐν τῇ ψυχῇ ἕξις οὐχ ὑπὸ μαθήσεως μὲν καὶ μελέτης , κινήσεων ὄντων , κτᾶταί τε μαθήματα καὶ σῴζεται καὶ γίγνεται βελτίων , ὑπὸ δ᾽ ἡσυχίας , ἀμελετησίας τε καὶ [ 153ξ ] ἀμαθίας οὔσης , οὔτε τι μανθάνει ἅ τε ἂν μάθῃ ἐπιλανθάνεται ;
Θεαίτητος
καὶ μάλα .
Σωκράτης
τὸ μὲν ἄρα ἀγαθὸν κίνησις κατά τε ψυχὴν καὶ κατὰ σῶμα , τὸ δὲ τοὐναντίον ;
Θεαίτητος
ἔοικεν .
Σωκράτης
ἔτι οὖν σοι λέγω νηνεμίας τε καὶ γαλήνας καὶ ὅσα τοιαῦτα , ὅτι αἱ μὲν ἡσυχίαι σήπουσι καὶ ἀπολλύασι , τὰ δ᾽ ἕτερα σῴζει ; καὶ ἐπὶ τούτοις τὸν κολοφῶνα , ἀναγκάζω προσβιβάζω τὴν χρυσῆν σειρὰν ὡς οὐδὲν ἄλλο ἢ τὸν ἥλιον [ 153δ ] Ὅμηρος λέγει , καὶ δηλοῖ ὅτι ἕως μὲν ἂν ἡ περιφορὰ ᾖ κινουμένη καὶ ὁ ἥλιος , πάντα ἔστι καὶ σῴζεται τὰ ἐν θεοῖς τε καὶ ἀνθρώποις , εἰ δὲ σταίη τοῦτο ὥσπερ δεθέν , πάντα χρήματ᾽ ἂν διαφθαρείη καὶ γένοιτ᾽ ἂν τὸ λεγόμενον ἄνω κάτω πάντα ;
Θεαίτητος
ἀλλ᾽ ἔμοιγε δοκεῖ , ὦ Σώκρατες , ταῦτα δηλοῦν ἅπερ λέγεις .
Σωκράτης
ὑπόλαβε τοίνυν , ὦ ἄριστε , οὑτωσί : κατὰ τὰ ὄμματα πρῶτον , ὃ δὴ καλεῖς χρῶμα λευκόν , μὴ εἶναι αὐτὸ ἕτερόν τι ἔξω τῶν σῶν ὀμμάτων μηδ᾽ ἐν τοῖς ὄμμασι μηδέ [ 153ε ] τιν᾽ αὐτῷ χώραν ἀποτάξῃς : ἤδη γὰρ ἂν εἴη τε δήπου ἐν τάξει καὶ μένον καὶ οὐκ ἂν ἐν γενέσει γίγνοιτο .
Θεαίτητος
ἀλλὰ πῶς ;
[
153a
]
სოკრატე
განა შეიძლება დასაცინი არ გახდეს ის , ვინც შეეწინააღმდეგება ამგვარ ლაშქარს ჰომეროსის სარდლობით ?
თეეტეტოსი
ადვილი არაა , სოკრატე .
სოკრატე
[ მართლაც ] არაა , თეეტეტოს , და ამ განმარტებისთვის ნიშნებიც საკმარისადაა , რადგან თვლიან , რომ იმაში , რაც არსებობს ან წარმოიშობა , მოძრაობა მონაწილეობს , მაშინ როცა სიმშვიდე არარსებულად [ აქცევს ] და ანადგურებს . სითბო და ცეცხლი ყველა სხვა [ რაღაცას ] შობს და იცავს , თავად კი ბიძგისა და ხახუნისგან წარმოიშობა , ეს ორი კი მოძრაობაა . თუ ისინი არაა ცეცხლის წარმოშობის მიზეზები ? [ 153b ]
თეეტეტოსი
[ ნამდვილად ] ისინია .
სოკრატე
და ცხოველთა გვარიც სწორედ მათგან წარმოიშობა .
თეეტეტოსი
რა თქმა უნდა .
სოკრატე
მაშ რა ? განა სიმშვიდითა და უსაქმურობით სხეულის მდგომარეობა არ ნადგურდება , მაშინ როცა ვარჯიშითა და მოძრაობით უფრო მეტად გადარჩება ?
თეეტეტოსი
დიახ .
სოკრატე
და რაც შეეხება სულის მდგომარეობას , განა სწავლითა და ვარჯიშით , რაც ასევე მოძრაობაა , როდესაც ცოდნას იღებს , არ გადარჩება და უკეთესი არ ხდება ? ხოლო სიმშვიდით , რაც ვარჯიშსა და სწავლას მოკლებულია , [ 153c ] აღარც რაიმეს სწავლობს და რაც ისწავლა , იმასაც ივიწყებს ?
თეეტეტოსი
ზუსტად ასეა .
სოკრატე
მაშ სულისთვისაც და სხეულისთვისაც მოძრაობაა სიკეთე , ხოლო [ სიმშვიდე ] – მისი საპირისპირო ?
თეეტეტოსი
როგორც ჩანს .
სოკრატე
კიდევ გითხრა უქარობაზე , ზღვის სიწყნარესა და ამგვარ რაღაცეებზე , რომ სიმშვიდე კარგავს და ანადგურებს , ხოლო მისი საპირისპირო – გადაარჩენს ? და ამ ყველაფრის დასასრულებლად საჭიროა ოქროს ჯაჭვიც დავამატო , რაც , როგორც ჰომეროსი ამბობს , სხვა არაფერია , თუ არა მზე [ 153d ] და ხსნის , რომ სანამ არსებობს წრებრუნვა და მზის მოძრაობა , ღმერთებისთვისაც და ადამიანებისთვისაც ყველაფერი არსებობს და გადარჩება , ხოლო თუ ის გაჩერდება , თითქოს შეიკრაო , ყველა საგანი განადგურდება და ყველაფერი , როგორც იტყვიან , თავდაყირა დადგება .
თეეტეტოსი
მეც ასე მგონია , სოკრატე , რომ იმას გვიხსნის , რასაც შენ ამბობ .
სოკრატე
ამასაც დაუკვირდი , საუკეთესოვ , თავდაპირველად თვალებთან დაკავშირებით , იმ ფერს , რომელსაც თეთრს უწოდებ , თავად არაფერი განსხვავებული არაა არც შენი თვალების გარეშე , არც თვალებში , [ 153e ] ვერც ადგილს დაუწესებ მას , რადგან ასე ის წესრიგში იქნებოდა , გაჩერდებოდა და არ წარმოქმნიდა ქმნადობას .
თეეტეტოსი
როგორ ?
სოკრატე
განა შეიძლება დასაცინი არ გახდეს ის , ვინც შეეწინააღმდეგება ამგვარ ლაშქარს ჰომეროსის სარდლობით ?
თეეტეტოსი
ადვილი არაა , სოკრატე .
სოკრატე
[ მართლაც ] არაა , თეეტეტოს , და ამ განმარტებისთვის ნიშნებიც საკმარისადაა , რადგან თვლიან , რომ იმაში , რაც არსებობს ან წარმოიშობა , მოძრაობა მონაწილეობს , მაშინ როცა სიმშვიდე არარსებულად [ აქცევს ] და ანადგურებს . სითბო და ცეცხლი ყველა სხვა [ რაღაცას ] შობს და იცავს , თავად კი ბიძგისა და ხახუნისგან წარმოიშობა , ეს ორი კი მოძრაობაა . თუ ისინი არაა ცეცხლის წარმოშობის მიზეზები ? [ 153b ]
თეეტეტოსი
[ ნამდვილად ] ისინია .
სოკრატე
და ცხოველთა გვარიც სწორედ მათგან წარმოიშობა .
თეეტეტოსი
რა თქმა უნდა .
სოკრატე
მაშ რა ? განა სიმშვიდითა და უსაქმურობით სხეულის მდგომარეობა არ ნადგურდება , მაშინ როცა ვარჯიშითა და მოძრაობით უფრო მეტად გადარჩება ?
თეეტეტოსი
დიახ .
სოკრატე
და რაც შეეხება სულის მდგომარეობას , განა სწავლითა და ვარჯიშით , რაც ასევე მოძრაობაა , როდესაც ცოდნას იღებს , არ გადარჩება და უკეთესი არ ხდება ? ხოლო სიმშვიდით , რაც ვარჯიშსა და სწავლას მოკლებულია , [ 153c ] აღარც რაიმეს სწავლობს და რაც ისწავლა , იმასაც ივიწყებს ?
თეეტეტოსი
ზუსტად ასეა .
სოკრატე
მაშ სულისთვისაც და სხეულისთვისაც მოძრაობაა სიკეთე , ხოლო [ სიმშვიდე ] – მისი საპირისპირო ?
თეეტეტოსი
როგორც ჩანს .
სოკრატე
კიდევ გითხრა უქარობაზე , ზღვის სიწყნარესა და ამგვარ რაღაცეებზე , რომ სიმშვიდე კარგავს და ანადგურებს , ხოლო მისი საპირისპირო – გადაარჩენს ? და ამ ყველაფრის დასასრულებლად საჭიროა ოქროს ჯაჭვიც დავამატო , რაც , როგორც ჰომეროსი ამბობს , სხვა არაფერია , თუ არა მზე [ 153d ] და ხსნის , რომ სანამ არსებობს წრებრუნვა და მზის მოძრაობა , ღმერთებისთვისაც და ადამიანებისთვისაც ყველაფერი არსებობს და გადარჩება , ხოლო თუ ის გაჩერდება , თითქოს შეიკრაო , ყველა საგანი განადგურდება და ყველაფერი , როგორც იტყვიან , თავდაყირა დადგება .
თეეტეტოსი
მეც ასე მგონია , სოკრატე , რომ იმას გვიხსნის , რასაც შენ ამბობ .
სოკრატე
ამასაც დაუკვირდი , საუკეთესოვ , თავდაპირველად თვალებთან დაკავშირებით , იმ ფერს , რომელსაც თეთრს უწოდებ , თავად არაფერი განსხვავებული არაა არც შენი თვალების გარეშე , არც თვალებში , [ 153e ] ვერც ადგილს დაუწესებ მას , რადგან ასე ის წესრიგში იქნებოდა , გაჩერდებოდა და არ წარმოქმნიდა ქმნადობას .
თეეტეტოსი
როგორ ?