Theaetetus 152
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-03-29 12:32:02
- Modified on 2017-03-29 16:58:20
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
Σωκράτης
κινδυνεύεις μέντοι λόγον οὐ φαῦλον εἰρηκέναι περὶ [ 152α ] ἐπιστήμης , ἀλλ᾽ ὃν ἔλεγε καὶ Πρωταγόρας . τρόπον δέ τινα ἄλλον εἴρηκε τὰ αὐτὰ ταῦτα . φησὶ γάρ που ‘πάντων χρημάτων μέτρον’ ἄνθρωπον εἶναι , ‘τῶν μὲν ὄντων ὡς ἔστι , τῶν δὲ μὴ ὄντων ὡς οὐκ ἔστιν . ’ ἀνέγνωκας γάρ που ;
Θεαίτητος
ἀνέγνωκα καὶ πολλάκις .
Σωκράτης
οὐκοῦν οὕτω πως λέγει , ὡς οἷα μὲν ἕκαστα ἐμοὶ φαίνεται τοιαῦτα μὲν ἔστιν ἐμοί , οἷα δὲ σοί , τοιαῦτα δὲ αὖ σοί : ἄνθρωπος δὲ σύ τε κἀγώ ;
Θεαίτητος
λέγει γὰρ οὖν οὕτω . [ 152β ]
Σωκράτης
εἰκὸς μέντοι σοφὸν ἄνδρα μὴ ληρεῖν : ἐπακολουθήσωμεν οὖν αὐτῷ . ἆρ᾽ οὐκ ἐνίοτε πνέοντος ἀνέμου τοῦ αὐτοῦ ὁ μὲν ἡμῶν ῥιγῷ , ὁ δ᾽ οὔ ; καὶ ὁ μὲν ἠρέμα , ὁ δὲ σφόδρα ;
Θεαίτητος
καὶ μάλα .
Σωκράτης
πότερον οὖν τότε αὐτὸ ἐφ᾽ ἑαυτοῦ τὸ πνεῦμα ψυχρὸν ἢ οὐ ψυχρὸν φήσομεν ; ἢ πεισόμεθα τῷ Πρωταγόρᾳ ὅτι τῷ μὲν ῥιγῶντι ψυχρόν , τῷ δὲ μὴ οὔ ;
Θεαίτητος
ἔοικεν .
Σωκράτης
οὐκοῦν καὶ φαίνεται οὕτω ἑκατέρῳ ;
Θεαίτητος
ναί .
Σωκράτης
τὸ δέ γε ‘φαίνεται’ αἰσθάνεσθαί ἐστιν ;
Θεαίτητος
ἔστιν γάρ . [ 152ξ ]
Σωκράτης
φαντασία ἄρα καὶ αἴσθησις ταὐτὸν ἔν τε θερμοῖς καὶ πᾶσι τοῖς τοιούτοις . οἷα γὰρ αἰσθάνεται ἕκαστος , τοιαῦτα ἑκάστῳ καὶ κινδυνεύει εἶναι .
Θεαίτητος
ἔοικεν .
Σωκράτης
αἴσθησις ἄρα τοῦ ὄντος ἀεί ἐστιν καὶ ἀψευδὲς ὡς ἐπιστήμη οὖσα .
Θεαίτητος
φαίνεται .
Σωκράτης
ἆρ᾽ οὖν πρὸς Χαρίτων πάσσοφός τις ἦν ὁ Πρωταγόρας , καὶ τοῦτο ἡμῖν μὲν ᾐνίξατο τῷ πολλῷ συρφετῷ , τοῖς δὲ μαθηταῖς ἐν ἀπορρήτῳ τὴν ἀλήθειαν ἔλεγεν ; [ 152δ ]
Θεαίτητος
πῶς δή , ὦ Σώκρατες , τοῦτο λέγεις ;
Σωκράτης
ἐγὼ ἐρῶ καὶ μάλ᾽ οὐ φαῦλον λόγον , ὡς ἄρα ἓν μὲν αὐτὸ καθ᾽ αὑτὸ οὐδέν ἐστιν , οὐδ᾽ ἄν τι προσείποις ὀρθῶς οὐδ᾽ ὁποιονοῦν τι , ἀλλ᾽ ἐὰν ὡς μέγα προσαγορεύῃς , καὶ σμικρὸν φανεῖται , καὶ ἐὰν βαρύ , κοῦφον , σύμπαντά τε οὕτως , ὡς μηδενὸς ὄντος ἑνὸς μήτε τινὸς μήτε ὁποιουοῦν : ἐκ δὲ δὴ φορᾶς τε καὶ κινήσεως καὶ κράσεως πρὸς ἄλληλα γίγνεται πάντα ἃ δή φαμεν εἶναι , οὐκ ὀρθῶς προσαγορεύοντες : [ 152ε ] ἔστι μὲν γὰρ οὐδέποτ᾽ οὐδέν , ἀεὶ δὲ γίγνεται . καὶ περὶ τούτου πάντες ἑξῆς οἱ σοφοὶ πλὴν Παρμενίδου συμφερέσθων , Πρωταγόρας τε καὶ Ἡράκλειτος καὶ Ἐμπεδοκλῆς , καὶ τῶν ποιητῶν οἱ ἄκροι τῆς ποιήσεως ἑκατέρας , κωμῳδίας μὲν Ἐπίχαρμος , τραγῳδίας δὲ Ὅμηρος , ὃς εἰπών — \" Ὠκεανόν τε θεῶν γένεσιν καὶ μητέρα Τηθύν πάντα εἴρηκεν ἔκγονα ῥοῆς τε καὶ κινήσεως : ἢ οὐ δοκεῖ τοῦτο λέγειν ;
Θεαίτητος
ἔμοιγε .
κινδυνεύεις μέντοι λόγον οὐ φαῦλον εἰρηκέναι περὶ [ 152α ] ἐπιστήμης , ἀλλ᾽ ὃν ἔλεγε καὶ Πρωταγόρας . τρόπον δέ τινα ἄλλον εἴρηκε τὰ αὐτὰ ταῦτα . φησὶ γάρ που ‘πάντων χρημάτων μέτρον’ ἄνθρωπον εἶναι , ‘τῶν μὲν ὄντων ὡς ἔστι , τῶν δὲ μὴ ὄντων ὡς οὐκ ἔστιν . ’ ἀνέγνωκας γάρ που ;
Θεαίτητος
ἀνέγνωκα καὶ πολλάκις .
Σωκράτης
οὐκοῦν οὕτω πως λέγει , ὡς οἷα μὲν ἕκαστα ἐμοὶ φαίνεται τοιαῦτα μὲν ἔστιν ἐμοί , οἷα δὲ σοί , τοιαῦτα δὲ αὖ σοί : ἄνθρωπος δὲ σύ τε κἀγώ ;
Θεαίτητος
λέγει γὰρ οὖν οὕτω . [ 152β ]
Σωκράτης
εἰκὸς μέντοι σοφὸν ἄνδρα μὴ ληρεῖν : ἐπακολουθήσωμεν οὖν αὐτῷ . ἆρ᾽ οὐκ ἐνίοτε πνέοντος ἀνέμου τοῦ αὐτοῦ ὁ μὲν ἡμῶν ῥιγῷ , ὁ δ᾽ οὔ ; καὶ ὁ μὲν ἠρέμα , ὁ δὲ σφόδρα ;
Θεαίτητος
καὶ μάλα .
Σωκράτης
πότερον οὖν τότε αὐτὸ ἐφ᾽ ἑαυτοῦ τὸ πνεῦμα ψυχρὸν ἢ οὐ ψυχρὸν φήσομεν ; ἢ πεισόμεθα τῷ Πρωταγόρᾳ ὅτι τῷ μὲν ῥιγῶντι ψυχρόν , τῷ δὲ μὴ οὔ ;
Θεαίτητος
ἔοικεν .
Σωκράτης
οὐκοῦν καὶ φαίνεται οὕτω ἑκατέρῳ ;
Θεαίτητος
ναί .
Σωκράτης
τὸ δέ γε ‘φαίνεται’ αἰσθάνεσθαί ἐστιν ;
Θεαίτητος
ἔστιν γάρ . [ 152ξ ]
Σωκράτης
φαντασία ἄρα καὶ αἴσθησις ταὐτὸν ἔν τε θερμοῖς καὶ πᾶσι τοῖς τοιούτοις . οἷα γὰρ αἰσθάνεται ἕκαστος , τοιαῦτα ἑκάστῳ καὶ κινδυνεύει εἶναι .
Θεαίτητος
ἔοικεν .
Σωκράτης
αἴσθησις ἄρα τοῦ ὄντος ἀεί ἐστιν καὶ ἀψευδὲς ὡς ἐπιστήμη οὖσα .
Θεαίτητος
φαίνεται .
Σωκράτης
ἆρ᾽ οὖν πρὸς Χαρίτων πάσσοφός τις ἦν ὁ Πρωταγόρας , καὶ τοῦτο ἡμῖν μὲν ᾐνίξατο τῷ πολλῷ συρφετῷ , τοῖς δὲ μαθηταῖς ἐν ἀπορρήτῳ τὴν ἀλήθειαν ἔλεγεν ; [ 152δ ]
Θεαίτητος
πῶς δή , ὦ Σώκρατες , τοῦτο λέγεις ;
Σωκράτης
ἐγὼ ἐρῶ καὶ μάλ᾽ οὐ φαῦλον λόγον , ὡς ἄρα ἓν μὲν αὐτὸ καθ᾽ αὑτὸ οὐδέν ἐστιν , οὐδ᾽ ἄν τι προσείποις ὀρθῶς οὐδ᾽ ὁποιονοῦν τι , ἀλλ᾽ ἐὰν ὡς μέγα προσαγορεύῃς , καὶ σμικρὸν φανεῖται , καὶ ἐὰν βαρύ , κοῦφον , σύμπαντά τε οὕτως , ὡς μηδενὸς ὄντος ἑνὸς μήτε τινὸς μήτε ὁποιουοῦν : ἐκ δὲ δὴ φορᾶς τε καὶ κινήσεως καὶ κράσεως πρὸς ἄλληλα γίγνεται πάντα ἃ δή φαμεν εἶναι , οὐκ ὀρθῶς προσαγορεύοντες : [ 152ε ] ἔστι μὲν γὰρ οὐδέποτ᾽ οὐδέν , ἀεὶ δὲ γίγνεται . καὶ περὶ τούτου πάντες ἑξῆς οἱ σοφοὶ πλὴν Παρμενίδου συμφερέσθων , Πρωταγόρας τε καὶ Ἡράκλειτος καὶ Ἐμπεδοκλῆς , καὶ τῶν ποιητῶν οἱ ἄκροι τῆς ποιήσεως ἑκατέρας , κωμῳδίας μὲν Ἐπίχαρμος , τραγῳδίας δὲ Ὅμηρος , ὃς εἰπών — \" Ὠκεανόν τε θεῶν γένεσιν καὶ μητέρα Τηθύν πάντα εἴρηκεν ἔκγονα ῥοῆς τε καὶ κινήσεως : ἢ οὐ δοκεῖ τοῦτο λέγειν ;
Θεαίτητος
ἔμοιγε .
სოკრატე
ცოდნის არც ისე ცუდი განმარტება გიპოვია , [ 152a ] მაგრამ პროტაგორასიც ამას ამბობდა . მან რაღაც სხვა გზით თქვა ზუსტად ეს . სადღაც თქვა , რომ , , ყველა საგნის საზომი ადამიანია , არსებულების , რომ არსებობენ და არარსებულების , რომ არ არსებობენ . \" ეს ხომ წაგიკითხავს ?
თეეტეტოსი
ბევრჯერ წამიკითხავს .
სოკრატე
ამით რაღაცნაირად იმას არ ამბობს , რომ ჩემთვის ყველაფერი ისეთია , როგორიც ჩემთვის ჩანს , შენთვის კი ისეთი , როგორიც შენთვის [ ჩანს ] ? ამ დროს კი მე და შენ ადამიანები ვართ .
თეეტეტოსი
სწორედ ასე ამბობს . [ 152b ]
სოკრატე
როგორც ჩანს , ბრძენი ადამიანი სისულელეებს არ იტყვის , ამიტომ , მივყვეთ მას . განა ხანდახან ასეც არ ხდება , რომ ერთი და იგივე ქარი უბერავს , რომელიღაც ჩვენთაგანს სცივა , რომელიღაცას კი – არა ? და ერთს ცოტათი [ სცივა ] , სხვას კი – ძლიერ ?
თეეტეტოსი
ასეც [ ხდება ] .
სოკრატე
მაშინ ამ ქარზე რა უნდა ვთქვათ , ცივია თუ არა ? თუ პროტაგორასს დავუჯერებთ , [ უნდა ვთქვათ ] , რომ ვისაც სცივა , მისთვის ცივია და ვისაც არა – [ მისთვის ] არა ?
თეეტეტოსი
ჩანს [ ასეა ] .
სოკრატე
თითოეულისთვის ხომ ასე ჩანს ?
თეეტეტოსი
კი .
სოკრატე
, , ჩანს \" ხომ შეგრძნებაა ?
თეეტეტოსი
არის . [ 152c ]
სოკრატე
მაშ , მოჩვენება და შეგრძნება ერთი და იგივეა თბილსა და ყველაფერ ამგვართან დაკავშირებით . როგორც თითოეული [ ადამიანი ] შეიგრძნობს რაღაცეებს , იმგვარად ეჩვენება მას ისინი .
თეეტეტოსი
[ ასე ] ჩანს .
სოკრატე
შეგრძნება მუდამ არსებულს [ უკავშირდება ] და როგორც ცოდნა , ისიც არ არის მცდარი .
თეეტეტოსი
ჩანს [ ასეა ] .
სოკრატე
ქარისებს ვფიცავ , ძალიან ბრძენი იყო პროტაგორასი , ბუნდოვნად ისაუბრა და არეულობა შექმნა ჩვენთვის , [ თავის ] მოსწავლეებს კი საიდუმლოდ უთხრა ჭეშმარიტება . [ 152d ]
თეეტეტოსი
რატომ ამბობ ამას , სოკრატე ?
სოკრატე
გეტყვი ამასაც და სულაც არაა ცუდი განმარტება . არაფერია მუდამ ერთი და თავისი თავის იგივეობრივი და ვერაფერზე იტყვი სწორად , თუ როგორია ის , არამედ თუ იტყვი , რომ დიდია , ის მცირედაც გამოჩნდება , თუ [ იტყვი , რომ ] მძიმეა – მუბუქად , და ყველაფერთან დაკავშირებით ასე [ იქნება ] , რადგან ყველაფერი , რაც ჭეშმარიტად ერთია , არ არის რაღაც [ კონკრეტული ] და რაღაც თვისების [ მქონე ] , არამედ ბიძგის , მოძრაობის და სხვა რაღაცეებთან შერევის შედეგად წარმოიშობა ყველაფერი ის , რაზეც არასწორად ვამბობთ , რომ , , არის \" , რადგან ვთქვით , [ 152e ] რომ არასოდეს არაფერი არ , , არის \" , არამედ , , წარმოიშობა \" . და ამასთან დაკავშირებით პარმენიდესის გარდა ყველა ბრძენი სწორხაზოვნად თანხმდებოდა , პროტაგორასიც , ჰერაკლიტოსიც და ემპედოკლესიც , ასევე პოეზიის ორივე [ სახეობაში ] , პოეტებიდან ყველაზე ამაღლებულნი , კომედიიდან ეპიქარმოსი და ტრაგედიიდან – ჰომეროსი , რომელიც ამბობდა , რომ , , ღმერთების მშობელი ოკეანოსია , დედა კი - ტეთისი \" და , რომელმაც თქვა , რომ ყველაფერი დინებისა და მოძრაობის ნაყოფია . თუ შენ გგონია , რომ ასე არ უთქვამს ?
თეეტეტოსი
მეც [ ასე მგონია ] .
ცოდნის არც ისე ცუდი განმარტება გიპოვია , [ 152a ] მაგრამ პროტაგორასიც ამას ამბობდა . მან რაღაც სხვა გზით თქვა ზუსტად ეს . სადღაც თქვა , რომ , , ყველა საგნის საზომი ადამიანია , არსებულების , რომ არსებობენ და არარსებულების , რომ არ არსებობენ . \" ეს ხომ წაგიკითხავს ?
თეეტეტოსი
ბევრჯერ წამიკითხავს .
სოკრატე
ამით რაღაცნაირად იმას არ ამბობს , რომ ჩემთვის ყველაფერი ისეთია , როგორიც ჩემთვის ჩანს , შენთვის კი ისეთი , როგორიც შენთვის [ ჩანს ] ? ამ დროს კი მე და შენ ადამიანები ვართ .
თეეტეტოსი
სწორედ ასე ამბობს . [ 152b ]
სოკრატე
როგორც ჩანს , ბრძენი ადამიანი სისულელეებს არ იტყვის , ამიტომ , მივყვეთ მას . განა ხანდახან ასეც არ ხდება , რომ ერთი და იგივე ქარი უბერავს , რომელიღაც ჩვენთაგანს სცივა , რომელიღაცას კი – არა ? და ერთს ცოტათი [ სცივა ] , სხვას კი – ძლიერ ?
თეეტეტოსი
ასეც [ ხდება ] .
სოკრატე
მაშინ ამ ქარზე რა უნდა ვთქვათ , ცივია თუ არა ? თუ პროტაგორასს დავუჯერებთ , [ უნდა ვთქვათ ] , რომ ვისაც სცივა , მისთვის ცივია და ვისაც არა – [ მისთვის ] არა ?
თეეტეტოსი
ჩანს [ ასეა ] .
სოკრატე
თითოეულისთვის ხომ ასე ჩანს ?
თეეტეტოსი
კი .
სოკრატე
, , ჩანს \" ხომ შეგრძნებაა ?
თეეტეტოსი
არის . [ 152c ]
სოკრატე
მაშ , მოჩვენება და შეგრძნება ერთი და იგივეა თბილსა და ყველაფერ ამგვართან დაკავშირებით . როგორც თითოეული [ ადამიანი ] შეიგრძნობს რაღაცეებს , იმგვარად ეჩვენება მას ისინი .
თეეტეტოსი
[ ასე ] ჩანს .
სოკრატე
შეგრძნება მუდამ არსებულს [ უკავშირდება ] და როგორც ცოდნა , ისიც არ არის მცდარი .
თეეტეტოსი
ჩანს [ ასეა ] .
სოკრატე
ქარისებს ვფიცავ , ძალიან ბრძენი იყო პროტაგორასი , ბუნდოვნად ისაუბრა და არეულობა შექმნა ჩვენთვის , [ თავის ] მოსწავლეებს კი საიდუმლოდ უთხრა ჭეშმარიტება . [ 152d ]
თეეტეტოსი
რატომ ამბობ ამას , სოკრატე ?
სოკრატე
გეტყვი ამასაც და სულაც არაა ცუდი განმარტება . არაფერია მუდამ ერთი და თავისი თავის იგივეობრივი და ვერაფერზე იტყვი სწორად , თუ როგორია ის , არამედ თუ იტყვი , რომ დიდია , ის მცირედაც გამოჩნდება , თუ [ იტყვი , რომ ] მძიმეა – მუბუქად , და ყველაფერთან დაკავშირებით ასე [ იქნება ] , რადგან ყველაფერი , რაც ჭეშმარიტად ერთია , არ არის რაღაც [ კონკრეტული ] და რაღაც თვისების [ მქონე ] , არამედ ბიძგის , მოძრაობის და სხვა რაღაცეებთან შერევის შედეგად წარმოიშობა ყველაფერი ის , რაზეც არასწორად ვამბობთ , რომ , , არის \" , რადგან ვთქვით , [ 152e ] რომ არასოდეს არაფერი არ , , არის \" , არამედ , , წარმოიშობა \" . და ამასთან დაკავშირებით პარმენიდესის გარდა ყველა ბრძენი სწორხაზოვნად თანხმდებოდა , პროტაგორასიც , ჰერაკლიტოსიც და ემპედოკლესიც , ასევე პოეზიის ორივე [ სახეობაში ] , პოეტებიდან ყველაზე ამაღლებულნი , კომედიიდან ეპიქარმოსი და ტრაგედიიდან – ჰომეროსი , რომელიც ამბობდა , რომ , , ღმერთების მშობელი ოკეანოსია , დედა კი - ტეთისი \" და , რომელმაც თქვა , რომ ყველაფერი დინებისა და მოძრაობის ნაყოფია . თუ შენ გგონია , რომ ასე არ უთქვამს ?
თეეტეტოსი
მეც [ ასე მგონია ] .