Theaetetus 201
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-04-21 09:29:29
- Modified on 2017-04-21 10:15:43
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
Θεαίτητος
ὀρθῶς λέγεις : ἀλλ᾽ ἴωμέν γε καὶ σκοπῶμεν .
Σωκράτης
οὐκοῦν τοῦτό γε βραχείας σκέψεως : τέχνη γάρ σοι ὅλη σημαίνει μὴ εἶναι ἐπιστήμην αὐτό .
Θεαίτητος
πῶς δή ; καὶ τίς αὕτη ;
Σωκράτης
ἡ τῶν μεγίστων εἰς σοφίαν , οὓς δὴ καλοῦσιν ῥήτοράς τε καὶ δικανικούς . οὗτοι γάρ που τῇ ἑαυτῶν τέχνῃ πείθουσιν οὐ διδάσκοντες ἀλλὰ δοξάζειν ποιοῦντες ἃ ἂν βούλωνται . ἢ σὺ οἴει δεινούς τινας οὕτω διδασκάλους εἶναι , [ 201β ] ὥστε οἷς μὴ παρεγένοντό τινες ἀποστερουμένοις χρήματα ἤ τι ἄλλο βιαζομένοις , τούτοις δύνασθαι πρὸς ὕδωρ σμικρὸν διδάξαι ἱκανῶς τῶν γενομένων τὴν ἀλήθειαν ;
Θεαίτητος
οὐδαμῶς ἔγωγε οἶμαι , ἀλλὰ πεῖσαι μέν .
Σωκράτης
τὸ πεῖσαι δ᾽ οὐχὶ δοξάσαι λέγεις ποιῆσαι ;
Θεαίτητος
τί μήν ;
Σωκράτης
οὐκοῦν ὅταν δικαίως πεισθῶσιν δικασταὶ περὶ ὧν ἰδόντι μόνον ἔστιν εἰδέναι , ἄλλως δὲ μή , ταῦτα τότε ἐξ [ 201ξ ] ἀκοῆς κρίνοντες , ἀληθῆ δόξαν λαβόντες , ἄνευ ἐπιστήμης ἔκριναν , ὀρθὰ πεισθέντες , εἴπερ εὖ ἐδίκασαν ;
Θεαίτητος
παντάπασι μὲν οὖν .
Σωκράτης
οὐκ ἄν , ὦ φίλε , εἴ γε ταὐτὸν ἦν δόξα τε ἀληθὴς †καὶ δικαστήρια† καὶ ἐπιστήμη , ὀρθά ποτ᾽ ἂν δικαστὴς ἄκρος ἐδόξαζεν ἄνευ ἐπιστήμης : νῦν δὲ ἔοικεν ἄλλο τι ἑκάτερον εἶναι .
Θεαίτητος
ὅ γε ἐγώ , ὦ Σώκρατες , εἰπόντος του ἀκούσας ἐπελελήσμην , νῦν δ᾽ ἐννοῶ : ἔφη δὲ τὴν μὲν μετὰ λόγου [ 201δ ] ἀληθῆ δόξαν ἐπιστήμην εἶναι , τὴν δὲ ἄλογον ἐκτὸς ἐπιστήμης : καὶ ὧν μὲν μή ἐστι λόγος , οὐκ ἐπιστητὰ εἶναι , οὑτωσὶ καὶ ὀνομάζων , ἃ δ᾽ ἔχει , ἐπιστητά .
Σωκράτης
ἦ καλῶς λέγεις . τὰ δὲ δὴ ἐπιστητὰ ταῦτα καὶ μὴ πῇ διῄρει , λέγε , εἰ ἄρα κατὰ ταὐτὰ σύ τε κἀγὼ ἀκηκόαμεν .
Θεαίτητος
ἀλλ᾽ οὐκ οἶδα εἰ ἐξευρήσω : λέγοντος μεντἂν ἑτέρου , ὡς ἐγᾦμαι , ἀκολουθήσαιμ᾽ ἄν .
Σωκράτης
ἄκουε δὴ ὄναρ ἀντὶ ὀνείρατος . ἐγὼ γὰρ αὖ ἐδόκουν [ 201ε ] ἀκούειν τινῶν ὅτι τὰ μὲν πρῶτα οἱονπερεὶ στοιχεῖα , ἐξ ὧν ἡμεῖς τε συγκείμεθα καὶ τἆλλα , λόγον οὐκ ἔχοι . αὐτὸ γὰρ καθ᾽ αὑτὸ ἕκαστον ὀνομάσαι μόνον εἴη , προσειπεῖν δὲ οὐδὲν ἄλλο δυνατόν , οὔθ᾽ ὡς ἔστιν , οὔθ᾽ ὡς οὐκ ἔστιν : ἤδη γὰρ [ 202α ] ἂν οὐσίαν ἢ μὴ οὐσίαν αὐτῷ προστίθεσθαι , δεῖν δὲ οὐδὲν προσφέρειν , εἴπερ αὐτὸ ἐκεῖνο μόνον τις ἐρεῖ .
ὀρθῶς λέγεις : ἀλλ᾽ ἴωμέν γε καὶ σκοπῶμεν .
Σωκράτης
οὐκοῦν τοῦτό γε βραχείας σκέψεως : τέχνη γάρ σοι ὅλη σημαίνει μὴ εἶναι ἐπιστήμην αὐτό .
Θεαίτητος
πῶς δή ; καὶ τίς αὕτη ;
Σωκράτης
ἡ τῶν μεγίστων εἰς σοφίαν , οὓς δὴ καλοῦσιν ῥήτοράς τε καὶ δικανικούς . οὗτοι γάρ που τῇ ἑαυτῶν τέχνῃ πείθουσιν οὐ διδάσκοντες ἀλλὰ δοξάζειν ποιοῦντες ἃ ἂν βούλωνται . ἢ σὺ οἴει δεινούς τινας οὕτω διδασκάλους εἶναι , [ 201β ] ὥστε οἷς μὴ παρεγένοντό τινες ἀποστερουμένοις χρήματα ἤ τι ἄλλο βιαζομένοις , τούτοις δύνασθαι πρὸς ὕδωρ σμικρὸν διδάξαι ἱκανῶς τῶν γενομένων τὴν ἀλήθειαν ;
Θεαίτητος
οὐδαμῶς ἔγωγε οἶμαι , ἀλλὰ πεῖσαι μέν .
Σωκράτης
τὸ πεῖσαι δ᾽ οὐχὶ δοξάσαι λέγεις ποιῆσαι ;
Θεαίτητος
τί μήν ;
Σωκράτης
οὐκοῦν ὅταν δικαίως πεισθῶσιν δικασταὶ περὶ ὧν ἰδόντι μόνον ἔστιν εἰδέναι , ἄλλως δὲ μή , ταῦτα τότε ἐξ [ 201ξ ] ἀκοῆς κρίνοντες , ἀληθῆ δόξαν λαβόντες , ἄνευ ἐπιστήμης ἔκριναν , ὀρθὰ πεισθέντες , εἴπερ εὖ ἐδίκασαν ;
Θεαίτητος
παντάπασι μὲν οὖν .
Σωκράτης
οὐκ ἄν , ὦ φίλε , εἴ γε ταὐτὸν ἦν δόξα τε ἀληθὴς †καὶ δικαστήρια† καὶ ἐπιστήμη , ὀρθά ποτ᾽ ἂν δικαστὴς ἄκρος ἐδόξαζεν ἄνευ ἐπιστήμης : νῦν δὲ ἔοικεν ἄλλο τι ἑκάτερον εἶναι .
Θεαίτητος
ὅ γε ἐγώ , ὦ Σώκρατες , εἰπόντος του ἀκούσας ἐπελελήσμην , νῦν δ᾽ ἐννοῶ : ἔφη δὲ τὴν μὲν μετὰ λόγου [ 201δ ] ἀληθῆ δόξαν ἐπιστήμην εἶναι , τὴν δὲ ἄλογον ἐκτὸς ἐπιστήμης : καὶ ὧν μὲν μή ἐστι λόγος , οὐκ ἐπιστητὰ εἶναι , οὑτωσὶ καὶ ὀνομάζων , ἃ δ᾽ ἔχει , ἐπιστητά .
Σωκράτης
ἦ καλῶς λέγεις . τὰ δὲ δὴ ἐπιστητὰ ταῦτα καὶ μὴ πῇ διῄρει , λέγε , εἰ ἄρα κατὰ ταὐτὰ σύ τε κἀγὼ ἀκηκόαμεν .
Θεαίτητος
ἀλλ᾽ οὐκ οἶδα εἰ ἐξευρήσω : λέγοντος μεντἂν ἑτέρου , ὡς ἐγᾦμαι , ἀκολουθήσαιμ᾽ ἄν .
Σωκράτης
ἄκουε δὴ ὄναρ ἀντὶ ὀνείρατος . ἐγὼ γὰρ αὖ ἐδόκουν [ 201ε ] ἀκούειν τινῶν ὅτι τὰ μὲν πρῶτα οἱονπερεὶ στοιχεῖα , ἐξ ὧν ἡμεῖς τε συγκείμεθα καὶ τἆλλα , λόγον οὐκ ἔχοι . αὐτὸ γὰρ καθ᾽ αὑτὸ ἕκαστον ὀνομάσαι μόνον εἴη , προσειπεῖν δὲ οὐδὲν ἄλλο δυνατόν , οὔθ᾽ ὡς ἔστιν , οὔθ᾽ ὡς οὐκ ἔστιν : ἤδη γὰρ [ 202α ] ἂν οὐσίαν ἢ μὴ οὐσίαν αὐτῷ προστίθεσθαι , δεῖν δὲ οὐδὲν προσφέρειν , εἴπερ αὐτὸ ἐκεῖνο μόνον τις ἐρεῖ .
თეეტეტოსი
სწორად ამბობ . მაშ , მივყვეთ და დავაკვირდეთ .
სოკრატე
ეს კი მოკლედაა განსახილველი , რაკი მთელი ხელოვნებაა , რომელიც აღნიშნავს , რომ ცოდნა ეს არაა .
თეეტეტოსი
როგორ ? რა [ ხელოვნება ] ?
სოკრატე
სიბრძნეში უდიდესთა [ ხელოვნება ] , რომლის [ მქონეებსაც ] რიტორებსა და მოსამართლეებს უწოდებენ . თავიანთი ხელოვნებით ისინი კი არ ასწავლიან , არამედ არწმუნებენ და იმგვარ შეხედულებას უქმნიან , როგორიც სურთ . თუ ისეთ ძლიერ მასწავლებლებად მიგაჩნია ისინი , [ 201b ] რომ ადამიანებს , რომლებსაც ფული წაართვეს ან სხვა რაიმე იძალადეს , შეუძლიათ მცირე წყლის გასვლისას საკმარისად ასწავლონ ჭეშმარიტება იმაზე , რაც მოხდა ?
თეეტეტოსი
არაფრით მგონია ასე , არამედ [ ვფიქრობ ] არწმუნებენ .
სოკრატე
და დარწმუნებაში შეხედულების შექმნას არ გულისხმობ ?
თეეტეტოსი
აბა რა .
სოკრატე
განა , როცა მოსამართლეებს სამართლიანად სჯერათ , რომ მხოლოდ მან იცის , ვისაც დანახული აქვს , [ 201c ] მოსმენითაც არ განსჯიან , როცა ცოდნის გარეშე ჭეშმარიტ შეხედულებას იღებენ ? მათი დარწმუნება ხომ მართებულია თუ სწორად ასამართლებენ ?
თეეტეტოსი
რასაკვირველია , ასეა .
სოკრატე
მაშ , მეგობარო , სასამართლოში ერთი და იგივე რომ იყოს ჭეშმარიტი შეხედულება და ცოდნა , მაშინ უმაღლეს მოსამართლესაც კი ვერ ექნებოდა სწორი შეხედულება ცოდნის გარეშე . ახლა კი ჩანს , რომ ეს სხვადასხვა რაღაცაა .
თეეტეტოსი
სოკრატე , დამავიწყდა , რომ ეს ნათქვამი მოსმენილი მაქვს , ახლა კი ვიხსენებ : ვიღაცამ თქვა , რომ [ 201d ] ცოდნა ჭეშმარიტი შეხედულებაა , რომელსაც ახსნა ახლავს , ხოლო ახსნის გარეშე – ცოდნისგან განსხვავებულია . რასაც ახსნა არ აქვს , შეუცნობელია , ასე უწოდა , ხოლო , რასაც აქვს – შეცნობადი .
სოკრატე
მშვენივრად ამბობ . მითხარი , შეცნობადი და შეუცნობელი როგორ განასხვავა , რათა [ მივხვდეთ ] ერთნაირად გავიგეთ თუ არა ამის შესახებ მე და შენ .
თეეტეტოსი
არ ვიცი , გავიხსენებ თუ ვერა . სხვა რომ ამბობდეს , მგონია , მივყვებოდი .
სოკრატე
მოისმინე ეს სიზმარი მაგ სიზმრის ნაცვლად . მეც მომიხდა იმის მოსმენა [ 201e ] ვიღაცეებისგან , რომ რისგანაც ჩვენ და სხვები შევდგებით , ახსნა არ აქვს . მხოლოდ თავად მათი დასახელება შეიძლება , სხვა რამის თქმა კი შეუძლებელია , არც იმის , რომ არსებობს , არც , რომ არ არსებობს , [ 202a ] რადგან ასე მათ არსებობა ან არარსებობა მიეკუთვნებოდა , არადა არ შეიძლება არაფრის მიკუთვნება , მხოლოდ მისი თქმა .
სწორად ამბობ . მაშ , მივყვეთ და დავაკვირდეთ .
სოკრატე
ეს კი მოკლედაა განსახილველი , რაკი მთელი ხელოვნებაა , რომელიც აღნიშნავს , რომ ცოდნა ეს არაა .
თეეტეტოსი
როგორ ? რა [ ხელოვნება ] ?
სოკრატე
სიბრძნეში უდიდესთა [ ხელოვნება ] , რომლის [ მქონეებსაც ] რიტორებსა და მოსამართლეებს უწოდებენ . თავიანთი ხელოვნებით ისინი კი არ ასწავლიან , არამედ არწმუნებენ და იმგვარ შეხედულებას უქმნიან , როგორიც სურთ . თუ ისეთ ძლიერ მასწავლებლებად მიგაჩნია ისინი , [ 201b ] რომ ადამიანებს , რომლებსაც ფული წაართვეს ან სხვა რაიმე იძალადეს , შეუძლიათ მცირე წყლის გასვლისას საკმარისად ასწავლონ ჭეშმარიტება იმაზე , რაც მოხდა ?
თეეტეტოსი
არაფრით მგონია ასე , არამედ [ ვფიქრობ ] არწმუნებენ .
სოკრატე
და დარწმუნებაში შეხედულების შექმნას არ გულისხმობ ?
თეეტეტოსი
აბა რა .
სოკრატე
განა , როცა მოსამართლეებს სამართლიანად სჯერათ , რომ მხოლოდ მან იცის , ვისაც დანახული აქვს , [ 201c ] მოსმენითაც არ განსჯიან , როცა ცოდნის გარეშე ჭეშმარიტ შეხედულებას იღებენ ? მათი დარწმუნება ხომ მართებულია თუ სწორად ასამართლებენ ?
თეეტეტოსი
რასაკვირველია , ასეა .
სოკრატე
მაშ , მეგობარო , სასამართლოში ერთი და იგივე რომ იყოს ჭეშმარიტი შეხედულება და ცოდნა , მაშინ უმაღლეს მოსამართლესაც კი ვერ ექნებოდა სწორი შეხედულება ცოდნის გარეშე . ახლა კი ჩანს , რომ ეს სხვადასხვა რაღაცაა .
თეეტეტოსი
სოკრატე , დამავიწყდა , რომ ეს ნათქვამი მოსმენილი მაქვს , ახლა კი ვიხსენებ : ვიღაცამ თქვა , რომ [ 201d ] ცოდნა ჭეშმარიტი შეხედულებაა , რომელსაც ახსნა ახლავს , ხოლო ახსნის გარეშე – ცოდნისგან განსხვავებულია . რასაც ახსნა არ აქვს , შეუცნობელია , ასე უწოდა , ხოლო , რასაც აქვს – შეცნობადი .
სოკრატე
მშვენივრად ამბობ . მითხარი , შეცნობადი და შეუცნობელი როგორ განასხვავა , რათა [ მივხვდეთ ] ერთნაირად გავიგეთ თუ არა ამის შესახებ მე და შენ .
თეეტეტოსი
არ ვიცი , გავიხსენებ თუ ვერა . სხვა რომ ამბობდეს , მგონია , მივყვებოდი .
სოკრატე
მოისმინე ეს სიზმარი მაგ სიზმრის ნაცვლად . მეც მომიხდა იმის მოსმენა [ 201e ] ვიღაცეებისგან , რომ რისგანაც ჩვენ და სხვები შევდგებით , ახსნა არ აქვს . მხოლოდ თავად მათი დასახელება შეიძლება , სხვა რამის თქმა კი შეუძლებელია , არც იმის , რომ არსებობს , არც , რომ არ არსებობს , [ 202a ] რადგან ასე მათ არსებობა ან არარსებობა მიეკუთვნებოდა , არადა არ შეიძლება არაფრის მიკუთვნება , მხოლოდ მისი თქმა .