Theaetetus 178
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-04-05 22:08:03
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
[ 178α ]
Θεόδωρος
οὐδαμῶς .
Σωκράτης
ἦ οὖν καὶ τυγχάνει ἀεί , ἢ πολλὰ καὶ διαμαρτάνει ἑκάστη ;
Θεόδωρος
οἶμαι ἔγωγε καὶ ἁμαρτάνειν .
Σωκράτης
ἔτι τοίνυν ἐνθένδε ἂν μᾶλλον πᾶς τις ὁμολογήσειεν ταὐτὰ ταῦτα , εἰ περὶ παντός τις τοῦ εἴδους ἐρωτῴη ἐν ᾧ καὶ τὸ ὠφέλιμον τυγχάνει ὄν : ἔστι δέ που καὶ περὶ τὸν μέλλοντα χρόνον . ὅταν γὰρ νομοθετώμεθα , ὡς ἐσομένους ὠφελίμους τοὺς νόμους τιθέμεθα εἰς τὸν ἔπειτα χρόνον : τοῦτο δὲ ‘μέλλον’ ὀρθῶς ἂν λέγοιμεν . [ 178β ]
Θεόδωρος
πάνυ γε .
Σωκράτης
ἴθι δή , οὑτωσὶ ἐρωτῶμεν Πρωταγόραν ἢ ἄλλον τινὰ τῶν ἐκείνῳ τὰ αὐτὰ λεγόντων : ‘πάντων μέτρον ἄνθρωπός ἐστιν , ’ ὡς φατέ , ὦ Πρωταγόρα , λευκῶν βαρέων κούφων , οὐδενὸς ὅτου οὐ τῶν τοιούτων : ἔχων γὰρ αὐτῶν τὸ κριτήριον ἐν αὑτῷ , οἷα πάσχει τοιαῦτα οἰόμενος , ἀληθῆ τε οἴεται αὑτῷ καὶ ὄντα . οὐχ οὕτω ;
Θεόδωρος
οὕτω .
Σωκράτης
ἦ καὶ τῶν μελλόντων ἔσεσθαι , φήσομεν , ὦ Πρωταγόρα , [ 178ξ ] ἔχει τὸ κριτήριον ἐν αὑτῷ , καὶ οἷα ἂν οἰηθῇ ἔσεσθαι , ταῦτα καὶ γίγνεται ἐκείνῳ τῷ οἰηθέντι ; οἷον θερμή : ἆρ᾽ ὅταν τις οἰηθῇ ἰδιώτης αὑτὸν πυρετὸν λήψεσθαι καὶ ἔσεσθαι ταύτην τὴν θερμότητα , καὶ ἕτερος , ἰατρὸς δέ , ἀντοιηθῇ , κατὰ τὴν ποτέρου δόξαν φῶμεν τὸ μέλλον ἀποβήσεσθαι , ἢ κατὰ τὴν ἀμφοτέρων , καὶ τῷ μὲν ἰατρῷ οὐ θερμὸς οὐδὲ πυρέττων γενήσεται , ἑαυτῷ δὲ ἀμφότερα ;
Θεόδωρος
γελοῖον μεντἂν εἴη .
Σωκράτης
ἀλλ᾽ οἶμαι περὶ οἴνου γλυκύτητος καὶ αὐστηρότητος [ 178δ ] μελλούσης ἔσεσθαι ἡ τοῦ γεωργοῦ δόξα ἀλλ᾽ οὐχ ἡ τοῦ κιθαριστοῦ κυρία .
Θεόδωρος
τί μήν ;
Σωκράτης
οὐδ᾽ ἂν αὖ περὶ ἀναρμόστου τε καὶ εὐαρμόστου ἐσομένου παιδοτρίβης ἂν βέλτιον δοξάσειεν μουσικοῦ , ὃ καὶ ἔπειτα αὐτῷ τῷ παιδοτρίβῃ δόξει εὐάρμοστον εἶναι .
Θεόδωρος
οὐδαμῶς .
Σωκράτης
οὐκοῦν καὶ τοῦ μέλλοντος ἑστιάσεσθαι μὴ μαγειρικοῦ ὄντος , σκευαζομένης θοίνης , ἀκυροτέρα ἡ κρίσις τῆς τοῦ ὀψοποιοῦ περὶ τῆς ἐσομένης ἡδονῆς . περὶ μὲν γὰρ τοῦ [ 178ε ] ἤδη ὄντος ἑκάστῳ ἡδέος ἢ γεγονότος μηδέν πω τῷ λόγῳ διαμαχώμεθα , ἀλλὰ περὶ τοῦ μέλλοντος ἑκάστῳ καὶ δόξειν καὶ ἔσεσθαι πότερον αὐτὸς αὑτῷ ἄριστος κριτής , ἢ σύ , ὦ Πρωταγόρα , τό γε περὶ λόγους πιθανὸν ἑκάστῳ ἡμῶν ἐσόμενον εἰς δικαστήριον βέλτιον ἂν προδοξάσαις ἢ τῶν ἰδιωτῶν ὁστισοῦν ;
Θεόδωρος
καὶ μάλα , ὦ Σώκρατες , τοῦτό γε σφόδρα ὑπισχνεῖτο πάντων διαφέρειν αὐτός .
Σωκράτης
νὴ Δία , ὦ μέλε : ἢ οὐδείς γ᾽ ἂν αὐτῷ διελέγετο [ 179α ] διδοὺς πολὺ ἀργύριον , εἰ μὴ τοὺς συνόντας ἔπειθεν ὅτι καὶ τὸ μέλλον ἔσεσθαί τε καὶ δόξειν οὔτε μάντις οὔτε τις ἄλλος ἄμεινον κρίνειεν ἂν ἢ αὐτός αὑτῷ .
Θεόδωρος
οὐδαμῶς .
Σωκράτης
ἦ οὖν καὶ τυγχάνει ἀεί , ἢ πολλὰ καὶ διαμαρτάνει ἑκάστη ;
Θεόδωρος
οἶμαι ἔγωγε καὶ ἁμαρτάνειν .
Σωκράτης
ἔτι τοίνυν ἐνθένδε ἂν μᾶλλον πᾶς τις ὁμολογήσειεν ταὐτὰ ταῦτα , εἰ περὶ παντός τις τοῦ εἴδους ἐρωτῴη ἐν ᾧ καὶ τὸ ὠφέλιμον τυγχάνει ὄν : ἔστι δέ που καὶ περὶ τὸν μέλλοντα χρόνον . ὅταν γὰρ νομοθετώμεθα , ὡς ἐσομένους ὠφελίμους τοὺς νόμους τιθέμεθα εἰς τὸν ἔπειτα χρόνον : τοῦτο δὲ ‘μέλλον’ ὀρθῶς ἂν λέγοιμεν . [ 178β ]
Θεόδωρος
πάνυ γε .
Σωκράτης
ἴθι δή , οὑτωσὶ ἐρωτῶμεν Πρωταγόραν ἢ ἄλλον τινὰ τῶν ἐκείνῳ τὰ αὐτὰ λεγόντων : ‘πάντων μέτρον ἄνθρωπός ἐστιν , ’ ὡς φατέ , ὦ Πρωταγόρα , λευκῶν βαρέων κούφων , οὐδενὸς ὅτου οὐ τῶν τοιούτων : ἔχων γὰρ αὐτῶν τὸ κριτήριον ἐν αὑτῷ , οἷα πάσχει τοιαῦτα οἰόμενος , ἀληθῆ τε οἴεται αὑτῷ καὶ ὄντα . οὐχ οὕτω ;
Θεόδωρος
οὕτω .
Σωκράτης
ἦ καὶ τῶν μελλόντων ἔσεσθαι , φήσομεν , ὦ Πρωταγόρα , [ 178ξ ] ἔχει τὸ κριτήριον ἐν αὑτῷ , καὶ οἷα ἂν οἰηθῇ ἔσεσθαι , ταῦτα καὶ γίγνεται ἐκείνῳ τῷ οἰηθέντι ; οἷον θερμή : ἆρ᾽ ὅταν τις οἰηθῇ ἰδιώτης αὑτὸν πυρετὸν λήψεσθαι καὶ ἔσεσθαι ταύτην τὴν θερμότητα , καὶ ἕτερος , ἰατρὸς δέ , ἀντοιηθῇ , κατὰ τὴν ποτέρου δόξαν φῶμεν τὸ μέλλον ἀποβήσεσθαι , ἢ κατὰ τὴν ἀμφοτέρων , καὶ τῷ μὲν ἰατρῷ οὐ θερμὸς οὐδὲ πυρέττων γενήσεται , ἑαυτῷ δὲ ἀμφότερα ;
Θεόδωρος
γελοῖον μεντἂν εἴη .
Σωκράτης
ἀλλ᾽ οἶμαι περὶ οἴνου γλυκύτητος καὶ αὐστηρότητος [ 178δ ] μελλούσης ἔσεσθαι ἡ τοῦ γεωργοῦ δόξα ἀλλ᾽ οὐχ ἡ τοῦ κιθαριστοῦ κυρία .
Θεόδωρος
τί μήν ;
Σωκράτης
οὐδ᾽ ἂν αὖ περὶ ἀναρμόστου τε καὶ εὐαρμόστου ἐσομένου παιδοτρίβης ἂν βέλτιον δοξάσειεν μουσικοῦ , ὃ καὶ ἔπειτα αὐτῷ τῷ παιδοτρίβῃ δόξει εὐάρμοστον εἶναι .
Θεόδωρος
οὐδαμῶς .
Σωκράτης
οὐκοῦν καὶ τοῦ μέλλοντος ἑστιάσεσθαι μὴ μαγειρικοῦ ὄντος , σκευαζομένης θοίνης , ἀκυροτέρα ἡ κρίσις τῆς τοῦ ὀψοποιοῦ περὶ τῆς ἐσομένης ἡδονῆς . περὶ μὲν γὰρ τοῦ [ 178ε ] ἤδη ὄντος ἑκάστῳ ἡδέος ἢ γεγονότος μηδέν πω τῷ λόγῳ διαμαχώμεθα , ἀλλὰ περὶ τοῦ μέλλοντος ἑκάστῳ καὶ δόξειν καὶ ἔσεσθαι πότερον αὐτὸς αὑτῷ ἄριστος κριτής , ἢ σύ , ὦ Πρωταγόρα , τό γε περὶ λόγους πιθανὸν ἑκάστῳ ἡμῶν ἐσόμενον εἰς δικαστήριον βέλτιον ἂν προδοξάσαις ἢ τῶν ἰδιωτῶν ὁστισοῦν ;
Θεόδωρος
καὶ μάλα , ὦ Σώκρατες , τοῦτό γε σφόδρα ὑπισχνεῖτο πάντων διαφέρειν αὐτός .
Σωκράτης
νὴ Δία , ὦ μέλε : ἢ οὐδείς γ᾽ ἂν αὐτῷ διελέγετο [ 179α ] διδοὺς πολὺ ἀργύριον , εἰ μὴ τοὺς συνόντας ἔπειθεν ὅτι καὶ τὸ μέλλον ἔσεσθαί τε καὶ δόξειν οὔτε μάντις οὔτε τις ἄλλος ἄμεινον κρίνειεν ἂν ἢ αὐτός αὑτῷ .
[
178a
]
თეოდოროსი
არანაირად
სოკრატე
მუდამ ასე ხდება თუ თითოეულს ხშირად ეშლება ?
თეოდოროსი
ვფიქრობ , რომ ეშლება ხოლმე .
სოკრატე
აქედან ყველაფერ ამგვართან დაკავშირებით კიდევ უფრო მეტად დაეთანხმებოდა ყველა , თუკი მთელ იმ გვარზე ჰკითხავდნენ , რომელსაც სასარგებლო ხვდა წილად , ეს გვარი კი მომავალ დროს უკავშირდება . როცა კანონებს ვადგენთ , მათ ხომ შემდგომი დროისთვის ვადგენთ სასარგებლოდ , რომელსაც მართებულად , , მომავალს " ვუწოდებთ . [ 178b ]
თეოდოროსი
სწორედ ასეა .
სოკრატე
მოდი , ასე ვკითხოთ პროტაგორასს ან ვინმე სხვას , ვინც [ ეთანხმება ] მის ნათქვამს : , , ყველაფრის საზომი ადამიანია , " როგორც ამბობთ , პროტაგორას , თეთრის , მძიმის , მსუბუქის და ყველა ამგვარის , მას საკუთარ თავშივე აქვს კრიტერიუმი და როგორც განიცდის , ისეთადვე თვლის . ჰგონია , რომ მისთვის ჭეშმარიტად არსებობენ . ასე არაა ?
თეოდოროსი
ასეა .
სოკრატე
მაშ , პროტაგორას , ვიტყვით , რომ მომავლისთვის რაცაა , იმის კრიტერიუმიც აქვს თავის თავში და როგორც ის ფიქრობს , რომ იქნება , ისეთივე ხდება ისინი მისთვის ? როგორიცაა თბილი . . . თუკი ვინმე კერძო პირთაგან ჩათვლის , რომ სიცხე ექნება და ცხელება შეიპყრობს , ხოლო ექიმი ამის საპირისპიროდ იფიქრებს , რას ვიტყვით , რომლის შეხედულებით მოხდება მომავალში ? ორივეს თანახმად ? ისე , რომ ექიმისთვის არც სიცხე ექნება და არც ცხელება , მისთვის კი ორივე ?
თეოდოროსი
ეს ხომ სასაცილო იქნებოდა .
სოკრატე
მე ვფიქრობ , რომ ღვინის მომავალ სიტკბოსა და სიმწარესთან დაკავშირებით [ 178d ] მიწათმოქმედის შეხედულება იქნება მნიშვნელოვანი და არა კითარაზე დამკვრელის .
თეოდოროსი
ასეა .
სოკრატე
ხოლო მომავალში არაჰარმონიულსა და ჰარმონიულთან დაკავშირებით გიმნასტიკის მასწავლებელი მუსიკოსზე უკეთ ვერ იფიქრებს , თუკი გიმნასტიკის მასწავლებელს მოეჩვენება , რომ რაღაც ჰარმონიული იქნება .
თეოდოროსი
ვერანაირად .
სოკრატე
როცა მომავალი ნადიმია , მას , ვინც არ არის მზარეული და ემზადება საკვებად , მზრეულზე უფრო მნიშვნელოვანი შეფასება ვერ ექნება მომავალი სიამოვნების შესახებ . [ 178e ] ჩვენი მსჯელობა იმაზე ხომ არ კამათობს , რაც სასაიამოვნოა ან იყო სასიამოვნო , არამედ იმაზე , რაც მომავალში თითოეულისთვის ასეთად უნდა ჩანდეს და ასეთი იყოს . თავის თავისთვისაა თითოეული საუკეთესო განმსჯელი , თუ შენ , პროტაგორას , სხვა კერძო პირზე უკეთესი იქნები ჩვენთვის სასამართლოში წასვლისას დამაჯერებელი სიტყვების წინასწარ მოფიქრებაში ?
თეოდოროსი
სოკრატე , აქ კი ძლიერ აღემატება და გამოირჩევა სხვებისგან .
სოკრატე
ზევსს ვფიცავ , მეგობარო , არავინ ისაუბრებდა მასთან დიდი თანხის სანაცვლოდ , [ 179a ] თუკი მასთან მისულები არ დაიჯერებდნენ , რომ არც მკითხავმა და არც სხვა ვინმემ იცის მასზე უკეთ , რა გამოჩნდება და იქნება მომავალში .
თეოდოროსი
არანაირად
სოკრატე
მუდამ ასე ხდება თუ თითოეულს ხშირად ეშლება ?
თეოდოროსი
ვფიქრობ , რომ ეშლება ხოლმე .
სოკრატე
აქედან ყველაფერ ამგვართან დაკავშირებით კიდევ უფრო მეტად დაეთანხმებოდა ყველა , თუკი მთელ იმ გვარზე ჰკითხავდნენ , რომელსაც სასარგებლო ხვდა წილად , ეს გვარი კი მომავალ დროს უკავშირდება . როცა კანონებს ვადგენთ , მათ ხომ შემდგომი დროისთვის ვადგენთ სასარგებლოდ , რომელსაც მართებულად , , მომავალს " ვუწოდებთ . [ 178b ]
თეოდოროსი
სწორედ ასეა .
სოკრატე
მოდი , ასე ვკითხოთ პროტაგორასს ან ვინმე სხვას , ვინც [ ეთანხმება ] მის ნათქვამს : , , ყველაფრის საზომი ადამიანია , " როგორც ამბობთ , პროტაგორას , თეთრის , მძიმის , მსუბუქის და ყველა ამგვარის , მას საკუთარ თავშივე აქვს კრიტერიუმი და როგორც განიცდის , ისეთადვე თვლის . ჰგონია , რომ მისთვის ჭეშმარიტად არსებობენ . ასე არაა ?
თეოდოროსი
ასეა .
სოკრატე
მაშ , პროტაგორას , ვიტყვით , რომ მომავლისთვის რაცაა , იმის კრიტერიუმიც აქვს თავის თავში და როგორც ის ფიქრობს , რომ იქნება , ისეთივე ხდება ისინი მისთვის ? როგორიცაა თბილი . . . თუკი ვინმე კერძო პირთაგან ჩათვლის , რომ სიცხე ექნება და ცხელება შეიპყრობს , ხოლო ექიმი ამის საპირისპიროდ იფიქრებს , რას ვიტყვით , რომლის შეხედულებით მოხდება მომავალში ? ორივეს თანახმად ? ისე , რომ ექიმისთვის არც სიცხე ექნება და არც ცხელება , მისთვის კი ორივე ?
თეოდოროსი
ეს ხომ სასაცილო იქნებოდა .
სოკრატე
მე ვფიქრობ , რომ ღვინის მომავალ სიტკბოსა და სიმწარესთან დაკავშირებით [ 178d ] მიწათმოქმედის შეხედულება იქნება მნიშვნელოვანი და არა კითარაზე დამკვრელის .
თეოდოროსი
ასეა .
სოკრატე
ხოლო მომავალში არაჰარმონიულსა და ჰარმონიულთან დაკავშირებით გიმნასტიკის მასწავლებელი მუსიკოსზე უკეთ ვერ იფიქრებს , თუკი გიმნასტიკის მასწავლებელს მოეჩვენება , რომ რაღაც ჰარმონიული იქნება .
თეოდოროსი
ვერანაირად .
სოკრატე
როცა მომავალი ნადიმია , მას , ვინც არ არის მზარეული და ემზადება საკვებად , მზრეულზე უფრო მნიშვნელოვანი შეფასება ვერ ექნება მომავალი სიამოვნების შესახებ . [ 178e ] ჩვენი მსჯელობა იმაზე ხომ არ კამათობს , რაც სასაიამოვნოა ან იყო სასიამოვნო , არამედ იმაზე , რაც მომავალში თითოეულისთვის ასეთად უნდა ჩანდეს და ასეთი იყოს . თავის თავისთვისაა თითოეული საუკეთესო განმსჯელი , თუ შენ , პროტაგორას , სხვა კერძო პირზე უკეთესი იქნები ჩვენთვის სასამართლოში წასვლისას დამაჯერებელი სიტყვების წინასწარ მოფიქრებაში ?
თეოდოროსი
სოკრატე , აქ კი ძლიერ აღემატება და გამოირჩევა სხვებისგან .
სოკრატე
ზევსს ვფიცავ , მეგობარო , არავინ ისაუბრებდა მასთან დიდი თანხის სანაცვლოდ , [ 179a ] თუკი მასთან მისულები არ დაიჯერებდნენ , რომ არც მკითხავმა და არც სხვა ვინმემ იცის მასზე უკეთ , რა გამოჩნდება და იქნება მომავალში .