Theaetetus 163
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-03-31 13:19:31
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
Θεαίτητος
ἀλλ᾽ οὐ δίκαιον , ὦ Σώκρατες , οὔτε σὺ οὔτε ἂν ἡμεῖς φαῖμεν .
Σωκράτης
ἄλλῃ δὴ σκεπτέον , ὡς ἔοικεν , ὡς ὅ τε σὸς καὶ ὁ Θεοδώρου λόγος .
Θεαίτητος
πάνυ μὲν οὖν ἄλλῃ .
Σωκράτης
τῇδε δὴ σκοπῶμεν εἰ ἄρα ἐστὶν ἐπιστήμη τε καὶ αἴσθησις ταὐτὸν ἢ ἕτερον . εἰς γὰρ τοῦτό που πᾶς ὁ λόγος ἡμῖν ἔτεινεν , καὶ τούτου χάριν τὰ πολλὰ καὶ ἄτοπα ταῦτα ἐκινήσαμεν . οὐ γάρ ;
Θεαίτητος
παντάπασι μὲν οὖν . [ 163β ]
Σωκράτης
ἦ οὖν ὁμολογήσομεν , ἃ τῷ ὁρᾶν αἰσθανόμεθα ἢ τῷ ἀκούειν , πάντα ταῦτα ἅμα καὶ ἐπίστασθαι ; οἷον τῶν βαρβάρων πρὶν μαθεῖν τὴν φωνὴν πότερον οὐ φήσομεν ἀκούειν ὅταν φθέγγωνται , ἢ ἀκούειν τε καὶ ἐπίστασθαι ἃ λέγουσι ; καὶ αὖ γράμματα μὴ ἐπιστάμενοι , βλέποντες εἰς αὐτὰ πότερον οὐχ ὁρᾶν ἢ ἐπίστασθαι εἴπερ ὁρῶμεν διισχυριούμεθα ;
Θεαίτητος
αὐτό γε , ὦ Σώκρατες , τοῦτο αὐτῶν , ὅπερ ὁρῶμέν τε καὶ ἀκούομεν , ἐπίστασθαι φήσομεν : τῶν μὲν γὰρ τὸ σχῆμα καὶ τὸ χρῶμα ὁρᾶν τε καὶ ἐπίστασθαι , τῶν δὲ τὴν [ 163ξ ] ὀξύτητα καὶ βαρύτητα ἀκούειν τε ἅμα καὶ εἰδέναι : ἃ δὲ οἵ τε γραμματισταὶ περὶ αὐτῶν καὶ οἱ ἑρμηνῆς διδάσκουσιν , οὔτε αἰσθάνεσθαι τῷ ὁρᾶν ἢ ἀκούειν οὔτε ἐπίστασθαι .
Σωκράτης
ἄριστά γ᾽ , ὦ Θεαίτητε , καὶ οὐκ ἄξιόν σοι πρὸς ταῦτα ἀμφισβητῆσαι , ἵνα καὶ αὐξάνῃ . ἀλλ᾽ ὅρα δὴ καὶ τόδε ἄλλο προσιόν , καὶ σκόπει πῇ αὐτὸ διωσόμεθα .
Θεαίτητος
τὸ ποῖον δή ; [ 163δ ]
Σωκράτης
τὸ τοιόνδε : εἴ τις ἔροιτο : ‘ἆρα δυνατὸν ὅτου τις ἐπιστήμων γένοιτό ποτε , ἔτι ἔχοντα μνήμην αὐτοῦ τούτου καὶ σῳζόμενον , τότε ὅτε μέμνηται μὴ ἐπίστασθαι αὐτὸ τοῦτο ὃ μέμνηται ; ’ μακρολογῶ δέ , ὡς ἔοικε , βουλόμενος ἐρέσθαι εἰ μαθών τίς τι μεμνημένος μὴ οἶδε .
Θεαίτητος
καὶ πῶς , ὦ Σώκρατες ; τέρας γὰρ ἂν εἴη ὃ λέγεις .
Σωκράτης
μὴ οὖν ἐγὼ ληρῶ ; σκόπει δέ . ἆρα τὸ ὁρᾶν οὐκ αἰσθάνεσθαι λέγεις καὶ τὴν ὄψιν αἴσθησιν ;
Θεαίτητος
ἔγωγε . [ 163ε ]
Σωκράτης
οὐκοῦν ὁ ἰδών τι ἐπιστήμων ἐκείνου γέγονεν ὃ εἶδεν κατὰ τὸν ἄρτι λόγον ;
Θεαίτητος
ναί .
Σωκράτης
τί δέ ; μνήμην οὐ λέγεις μέντοι τι ;
Θεαίτητος
ναί .
Σωκράτης
πότερον οὐδενὸς ἢ τινός ;
Θεαίτητος
τινὸς δήπου .
Σωκράτης
οὐκοῦν ὧν ἔμαθε καὶ ὧν ᾔσθετο , τοιουτωνί τινων ;
Θεαίτητος
τί μήν ;
Σωκράτης
ὃ δὴ εἶδέ τις , μέμνηταί που ἐνίοτε ;
Θεαίτητος
μέμνηται .
Σωκράτης
ἦ καὶ μύσας ; ἢ τοῦτο δράσας ἐπελάθετο ;
Θεαίτητος
ἀλλὰ δεινόν , ὦ Σώκρατες , τοῦτό γε φάναι .
ἀλλ᾽ οὐ δίκαιον , ὦ Σώκρατες , οὔτε σὺ οὔτε ἂν ἡμεῖς φαῖμεν .
Σωκράτης
ἄλλῃ δὴ σκεπτέον , ὡς ἔοικεν , ὡς ὅ τε σὸς καὶ ὁ Θεοδώρου λόγος .
Θεαίτητος
πάνυ μὲν οὖν ἄλλῃ .
Σωκράτης
τῇδε δὴ σκοπῶμεν εἰ ἄρα ἐστὶν ἐπιστήμη τε καὶ αἴσθησις ταὐτὸν ἢ ἕτερον . εἰς γὰρ τοῦτό που πᾶς ὁ λόγος ἡμῖν ἔτεινεν , καὶ τούτου χάριν τὰ πολλὰ καὶ ἄτοπα ταῦτα ἐκινήσαμεν . οὐ γάρ ;
Θεαίτητος
παντάπασι μὲν οὖν . [ 163β ]
Σωκράτης
ἦ οὖν ὁμολογήσομεν , ἃ τῷ ὁρᾶν αἰσθανόμεθα ἢ τῷ ἀκούειν , πάντα ταῦτα ἅμα καὶ ἐπίστασθαι ; οἷον τῶν βαρβάρων πρὶν μαθεῖν τὴν φωνὴν πότερον οὐ φήσομεν ἀκούειν ὅταν φθέγγωνται , ἢ ἀκούειν τε καὶ ἐπίστασθαι ἃ λέγουσι ; καὶ αὖ γράμματα μὴ ἐπιστάμενοι , βλέποντες εἰς αὐτὰ πότερον οὐχ ὁρᾶν ἢ ἐπίστασθαι εἴπερ ὁρῶμεν διισχυριούμεθα ;
Θεαίτητος
αὐτό γε , ὦ Σώκρατες , τοῦτο αὐτῶν , ὅπερ ὁρῶμέν τε καὶ ἀκούομεν , ἐπίστασθαι φήσομεν : τῶν μὲν γὰρ τὸ σχῆμα καὶ τὸ χρῶμα ὁρᾶν τε καὶ ἐπίστασθαι , τῶν δὲ τὴν [ 163ξ ] ὀξύτητα καὶ βαρύτητα ἀκούειν τε ἅμα καὶ εἰδέναι : ἃ δὲ οἵ τε γραμματισταὶ περὶ αὐτῶν καὶ οἱ ἑρμηνῆς διδάσκουσιν , οὔτε αἰσθάνεσθαι τῷ ὁρᾶν ἢ ἀκούειν οὔτε ἐπίστασθαι .
Σωκράτης
ἄριστά γ᾽ , ὦ Θεαίτητε , καὶ οὐκ ἄξιόν σοι πρὸς ταῦτα ἀμφισβητῆσαι , ἵνα καὶ αὐξάνῃ . ἀλλ᾽ ὅρα δὴ καὶ τόδε ἄλλο προσιόν , καὶ σκόπει πῇ αὐτὸ διωσόμεθα .
Θεαίτητος
τὸ ποῖον δή ; [ 163δ ]
Σωκράτης
τὸ τοιόνδε : εἴ τις ἔροιτο : ‘ἆρα δυνατὸν ὅτου τις ἐπιστήμων γένοιτό ποτε , ἔτι ἔχοντα μνήμην αὐτοῦ τούτου καὶ σῳζόμενον , τότε ὅτε μέμνηται μὴ ἐπίστασθαι αὐτὸ τοῦτο ὃ μέμνηται ; ’ μακρολογῶ δέ , ὡς ἔοικε , βουλόμενος ἐρέσθαι εἰ μαθών τίς τι μεμνημένος μὴ οἶδε .
Θεαίτητος
καὶ πῶς , ὦ Σώκρατες ; τέρας γὰρ ἂν εἴη ὃ λέγεις .
Σωκράτης
μὴ οὖν ἐγὼ ληρῶ ; σκόπει δέ . ἆρα τὸ ὁρᾶν οὐκ αἰσθάνεσθαι λέγεις καὶ τὴν ὄψιν αἴσθησιν ;
Θεαίτητος
ἔγωγε . [ 163ε ]
Σωκράτης
οὐκοῦν ὁ ἰδών τι ἐπιστήμων ἐκείνου γέγονεν ὃ εἶδεν κατὰ τὸν ἄρτι λόγον ;
Θεαίτητος
ναί .
Σωκράτης
τί δέ ; μνήμην οὐ λέγεις μέντοι τι ;
Θεαίτητος
ναί .
Σωκράτης
πότερον οὐδενὸς ἢ τινός ;
Θεαίτητος
τινὸς δήπου .
Σωκράτης
οὐκοῦν ὧν ἔμαθε καὶ ὧν ᾔσθετο , τοιουτωνί τινων ;
Θεαίτητος
τί μήν ;
Σωκράτης
ὃ δὴ εἶδέ τις , μέμνηταί που ἐνίοτε ;
Θεαίτητος
μέμνηται .
Σωκράτης
ἦ καὶ μύσας ; ἢ τοῦτο δράσας ἐπελάθετο ;
Θεαίτητος
ἀλλὰ δεινόν , ὦ Σώκρατες , τοῦτό γε φάναι .
თეეტეტოსი
სოკრატე , ამას არც შენ და არც მე არ ჩავთვლიდით სამართლიანად .
სოკრატე
მაშ , როგორც ჩანს , შენი და თეოდოროსის მსჯელობის თანახმად , სხვანაირად უნდა განვიხილოთ .
თეეტეტოსი
სულ სხვანაირად .
სოკრატე
მოდი განვიხილოთ ცოდნა და შეგრძნება ერთი და იგივეა თუ განსხვავებული . ეს არ იყო ჩევნი მსჯელობის დასაწყისი , რისი წყალობითაც მრავალი და უაზრო რაღაც დაიძრა ? ასე არაა ?
თეეტეტოსი
ნამდვილად , ასეა . [ 163b ]
სოკრატე
მოდი შევთანხმდეთ , რასაც შევიგრძნობთ დანახვისას ან მოსმენისას , ეს ყველაფერი ამავე დროს ვიცით ? როდესაც ბარბაროსთაგან რომელიმე ენა ჯერ არ გვისწავლია , ვიტყვით , რომ არ გვესმის , როცა ლაპარაკობენ , თუ რომ გვესმის კიდეც და ვიცით , რას ამბობენ ? ან როცა არ ვიცით მათი ასოები და ვუყურებთ მათ , ვიტყვით , რომ ვერ ვხედავთ , თუ დავამტკიცებთ , რომ რაკი ვხედავთ , ვიცით კიდეც ისინი ?
თეეტეტოსი
ამასთან დაკავშირებით , სოკრატე , ვიტყოდით , რომ ვიცით ის , რასაც ვხედავთ და ვისმენთ . დანახვისას ვიცით [ ასოების ] ფორმა და ფერი , მოსმენისას კი ვიცით [ 163c ] [ ბგერების ] სიმახვილე და სიბლაგვე . იმას კი , რასაც მათ შესახებ გრამატიკოსები და მთარგმნელები ასწავლიან , ვერც შევიგრძნობთ დანახვისას და მოსმენისას და არც ვიცით .
სოკრატე
მშვენიერია , თეეტეტოს , არც ღირს ამაზე შენთან კამათი , რათა გაიზარდო . მაგრამ შეხედე ჩვენსკენ მომავალ ამ [ დასკვნასაც ] და დააკვირდი , როგორ ავიცილოთ ის თავიდან .
თეეტეტოსი
რომელს ? [ 163d ]
სოკრატე
აი ამას . თუკი ვინმე გკითხავდა : , , შესაძლებელია , რომ ვინმემ როდისმე რაიმე გაიგოს და ის მეხსიერებაში შეინახოს , ხოლო როდესაც ემახსოვრება , არ იცოდეს ის , რაც ახსოვს იმ დროს , როდესაც ახსოვს ? " როგორც ჩანს , ბევრს ვლაპარაკობ , იმის თქმა მინდოდა , თუ შეიძლება ვინმემ რამე ისწავლოს და ახსოვდეს ის , მაგრამ არ იცოდეს ?
თეეტეტოსი
როგორ , სოკრატე ? საშინელება იქნებოდა , რასაც შენ ამბობ .
სოკრატე
სისულელეს ვამბობ ? დაუკვირდი . შენ არ ამბობ , რომ დანახვა შეგრძნება ( ზმნა ) არის , ხოლო მხედველობა შეგრძნება ( არსებითი სახელი ) ?
თეეტეტოსი
ასე ვამბობ . [ 163e ]
სოკრატე
მაშ , ახლანდელი მსჯელობის თანახმად , ვინც რაღაცას დაინახავს , იმის მცოდნე არ ხდება , რაც დაინახა ?
თეეტეტოსი
კი
სოკრატე
მეხსიერებასაც ხომ რაღაცას უწოდებ ?
თეეტეტოსი
კი
სოკრატე
რაღაცის [ მეხსიერებას ] თუ არაფრისას ?
თეეტეტოსი
ცხადია , რაღაცის .
სოკრატე
იმ რაღაცისას ხომ არა , რაც ვინმემ ისწავლა ან შეიგრძნო ?
თეეტეტოსი
როგორ არა ?
სოკრატე
თუკი ვინმემ რამე დაინახა , ხანდახან ხომ იხსენებს [ მას ] ?
თეეტეტოსი
იხსენებს .
სოკრატე
როცა თვალებს ხუჭავს [ მაშინაც ] ? თუ ამის გაკეთებისას ავიწყდება ?
თეეტეტოსი
მეშინია ამის თქმის , სოკრატე .
სოკრატე , ამას არც შენ და არც მე არ ჩავთვლიდით სამართლიანად .
სოკრატე
მაშ , როგორც ჩანს , შენი და თეოდოროსის მსჯელობის თანახმად , სხვანაირად უნდა განვიხილოთ .
თეეტეტოსი
სულ სხვანაირად .
სოკრატე
მოდი განვიხილოთ ცოდნა და შეგრძნება ერთი და იგივეა თუ განსხვავებული . ეს არ იყო ჩევნი მსჯელობის დასაწყისი , რისი წყალობითაც მრავალი და უაზრო რაღაც დაიძრა ? ასე არაა ?
თეეტეტოსი
ნამდვილად , ასეა . [ 163b ]
სოკრატე
მოდი შევთანხმდეთ , რასაც შევიგრძნობთ დანახვისას ან მოსმენისას , ეს ყველაფერი ამავე დროს ვიცით ? როდესაც ბარბაროსთაგან რომელიმე ენა ჯერ არ გვისწავლია , ვიტყვით , რომ არ გვესმის , როცა ლაპარაკობენ , თუ რომ გვესმის კიდეც და ვიცით , რას ამბობენ ? ან როცა არ ვიცით მათი ასოები და ვუყურებთ მათ , ვიტყვით , რომ ვერ ვხედავთ , თუ დავამტკიცებთ , რომ რაკი ვხედავთ , ვიცით კიდეც ისინი ?
თეეტეტოსი
ამასთან დაკავშირებით , სოკრატე , ვიტყოდით , რომ ვიცით ის , რასაც ვხედავთ და ვისმენთ . დანახვისას ვიცით [ ასოების ] ფორმა და ფერი , მოსმენისას კი ვიცით [ 163c ] [ ბგერების ] სიმახვილე და სიბლაგვე . იმას კი , რასაც მათ შესახებ გრამატიკოსები და მთარგმნელები ასწავლიან , ვერც შევიგრძნობთ დანახვისას და მოსმენისას და არც ვიცით .
სოკრატე
მშვენიერია , თეეტეტოს , არც ღირს ამაზე შენთან კამათი , რათა გაიზარდო . მაგრამ შეხედე ჩვენსკენ მომავალ ამ [ დასკვნასაც ] და დააკვირდი , როგორ ავიცილოთ ის თავიდან .
თეეტეტოსი
რომელს ? [ 163d ]
სოკრატე
აი ამას . თუკი ვინმე გკითხავდა : , , შესაძლებელია , რომ ვინმემ როდისმე რაიმე გაიგოს და ის მეხსიერებაში შეინახოს , ხოლო როდესაც ემახსოვრება , არ იცოდეს ის , რაც ახსოვს იმ დროს , როდესაც ახსოვს ? " როგორც ჩანს , ბევრს ვლაპარაკობ , იმის თქმა მინდოდა , თუ შეიძლება ვინმემ რამე ისწავლოს და ახსოვდეს ის , მაგრამ არ იცოდეს ?
თეეტეტოსი
როგორ , სოკრატე ? საშინელება იქნებოდა , რასაც შენ ამბობ .
სოკრატე
სისულელეს ვამბობ ? დაუკვირდი . შენ არ ამბობ , რომ დანახვა შეგრძნება ( ზმნა ) არის , ხოლო მხედველობა შეგრძნება ( არსებითი სახელი ) ?
თეეტეტოსი
ასე ვამბობ . [ 163e ]
სოკრატე
მაშ , ახლანდელი მსჯელობის თანახმად , ვინც რაღაცას დაინახავს , იმის მცოდნე არ ხდება , რაც დაინახა ?
თეეტეტოსი
კი
სოკრატე
მეხსიერებასაც ხომ რაღაცას უწოდებ ?
თეეტეტოსი
კი
სოკრატე
რაღაცის [ მეხსიერებას ] თუ არაფრისას ?
თეეტეტოსი
ცხადია , რაღაცის .
სოკრატე
იმ რაღაცისას ხომ არა , რაც ვინმემ ისწავლა ან შეიგრძნო ?
თეეტეტოსი
როგორ არა ?
სოკრატე
თუკი ვინმემ რამე დაინახა , ხანდახან ხომ იხსენებს [ მას ] ?
თეეტეტოსი
იხსენებს .
სოკრატე
როცა თვალებს ხუჭავს [ მაშინაც ] ? თუ ამის გაკეთებისას ავიწყდება ?
თეეტეტოსი
მეშინია ამის თქმის , სოკრატე .