Theaetetus 162
Maia Shukhoshvili / Georgian Translations
- Created on 2017-03-31 12:41:40
- Translated by Maia Shukhoshvili
- Aligned by Maia Shukhoshvili
Ἑλληνική Transliterate
ქართული Transliterate
Θεόδωρος
ὦ Σώκρατες , φίλος ἁνήρ , ὥσπερ σὺ νυνδὴ εἶπες . οὐκ ἂν οὖν δεξαίμην δι᾽ ἐμοῦ ὁμολογοῦντος ἐλέγχεσθαι Πρωταγόραν , οὐδ᾽ αὖ σοὶ παρὰ δόξαν ἀντιτείνειν . τὸν οὖν Θεαίτητον πάλιν λαβέ : πάντως καὶ νυνδὴ μάλ᾽ ἐμμελῶς σοι ἐφαίνετο ὑπακούειν . [ 162β ]
Σωκράτης
ἆρα κἂν εἰς Λακεδαίμονα ἐλθών , ὦ Θεόδωρε , πρὸς τὰς παλαίστρας ἀξιοῖς ἂν ἄλλους θεώμενος γυμνούς , ἐνίους φαύλους , αὐτὸς μὴ ἀντεπιδεικνύναι τὸ εἶδος παραποδυόμενος ;
Θεόδωρος
ἀλλὰ τί μὴν δοκεῖς , εἴπερ μέλλοιέν μοι ἐπιτρέψειν καὶ πείσεσθαι ; ὥσπερ νῦν οἶμαι ὑμᾶς πείσειν ἐμὲ μὲν ἐᾶν θεᾶσθαι καὶ μὴ ἕλκειν πρὸς τὸ γυμνάσιον σκληρὸν ἤδη ὄντα , τῷ δὲ δὴ νεωτέρῳ τε καὶ ὑγροτέρῳ ὄντι προσπαλαίειν .
Σωκράτης
ἀλλ᾽ εἰ οὕτως , ὦ Θεόδωρε , σοὶ φίλον , οὐδ᾽ ἐμοὶ [ 162ξ ] ἐχθρόν , φασὶν οἱ παροιμιαζόμενοι . πάλιν δὴ οὖν ἐπὶ τὸν σοφὸν Θεαίτητον ἰτέον . λέγε δή , ὦ Θεαίτητε , πρῶτον μὲν ἃ νυνδὴ διήλθομεν , ἆρα οὐ σὺ θαυμάζεις εἰ ἐξαίφνης οὕτως ἀναφανήσῃ μηδὲν χείρων εἰς σοφίαν ὁτουοῦν ἀνθρώπων ἢ καὶ θεῶν ; ἢ ἧττόν τι οἴει τὸ Πρωταγόρειον μέτρον εἰς θεοὺς ἢ εἰς ἀνθρώπους λέγεσθαι ;
Θεαίτητος
μὰ Δί᾽ οὐκ ἔγωγε : καὶ ὅπερ γε ἐρωτᾷς , πάνυ θαυμάζω . ἡνίκα γὰρ διῇμεν ὃν τρόπον λέγοιεν τὸ δοκοῦν [ 162δ ] ἑκάστῳ τοῦτο καὶ εἶναι τῷ δοκοῦντι , πάνυ μοι εὖ ἐφαίνετο λέγεσθαι : νῦν δὲ τοὐναντίον τάχα μεταπέπτωκεν .
Σωκράτης
νέος γὰρ εἶ , ὦ φίλε παῖ : τῆς οὖν δημηγορίας ὀξέως ὑπακούεις καὶ πείθῃ . πρὸς γὰρ ταῦτα ἐρεῖ Πρωταγόρας ἤ τις ἄλλος ὑπὲρ αὐτοῦ : ‘ὦ γενναῖοι παῖδές τε καὶ γέροντες , δημηγορεῖτε συγκαθεζόμενοι , θεούς τε εἰς τὸ μέσον ἄγοντες , [ 162ε ] οὓς ἐγὼ ἔκ τε τοῦ λέγειν καὶ τοῦ γράφειν περὶ αὐτῶν ὡς εἰσὶν ἢ ὡς οὐκ εἰσίν , ἐξαιρῶ , καὶ ἃ οἱ πολλοὶ ἂν ἀποδέχοιντο ἀκούοντες , λέγετε ταῦτα , ὡς δεινὸν εἰ μηδὲν διοίσει εἰς σοφίαν ἕκαστος τῶν ἀνθρώπων βοσκήματος ὁτουοῦν : ἀπόδειξιν δὲ καὶ ἀνάγκην οὐδ᾽ ἡντινοῦν λέγετε ἀλλὰ τῷ εἰκότι χρῆσθε , ᾧ εἰ ἐθέλοι Θεόδωρος ἢ ἄλλος τις τῶν γεωμετρῶν χρώμενος γεωμετρεῖν , ἄξιος οὐδ᾽ ἑνὸς μόνου ἂν εἴη . σκοπεῖτε οὖν σύ τε καὶ Θεόδωρος εἰ ἀποδέξεσθε πιθανολογίᾳ τε καὶ εἰκόσι ’ [ 163α ] περὶ τηλικούτων λεγομένους λόγους . ’
ὦ Σώκρατες , φίλος ἁνήρ , ὥσπερ σὺ νυνδὴ εἶπες . οὐκ ἂν οὖν δεξαίμην δι᾽ ἐμοῦ ὁμολογοῦντος ἐλέγχεσθαι Πρωταγόραν , οὐδ᾽ αὖ σοὶ παρὰ δόξαν ἀντιτείνειν . τὸν οὖν Θεαίτητον πάλιν λαβέ : πάντως καὶ νυνδὴ μάλ᾽ ἐμμελῶς σοι ἐφαίνετο ὑπακούειν . [ 162β ]
Σωκράτης
ἆρα κἂν εἰς Λακεδαίμονα ἐλθών , ὦ Θεόδωρε , πρὸς τὰς παλαίστρας ἀξιοῖς ἂν ἄλλους θεώμενος γυμνούς , ἐνίους φαύλους , αὐτὸς μὴ ἀντεπιδεικνύναι τὸ εἶδος παραποδυόμενος ;
Θεόδωρος
ἀλλὰ τί μὴν δοκεῖς , εἴπερ μέλλοιέν μοι ἐπιτρέψειν καὶ πείσεσθαι ; ὥσπερ νῦν οἶμαι ὑμᾶς πείσειν ἐμὲ μὲν ἐᾶν θεᾶσθαι καὶ μὴ ἕλκειν πρὸς τὸ γυμνάσιον σκληρὸν ἤδη ὄντα , τῷ δὲ δὴ νεωτέρῳ τε καὶ ὑγροτέρῳ ὄντι προσπαλαίειν .
Σωκράτης
ἀλλ᾽ εἰ οὕτως , ὦ Θεόδωρε , σοὶ φίλον , οὐδ᾽ ἐμοὶ [ 162ξ ] ἐχθρόν , φασὶν οἱ παροιμιαζόμενοι . πάλιν δὴ οὖν ἐπὶ τὸν σοφὸν Θεαίτητον ἰτέον . λέγε δή , ὦ Θεαίτητε , πρῶτον μὲν ἃ νυνδὴ διήλθομεν , ἆρα οὐ σὺ θαυμάζεις εἰ ἐξαίφνης οὕτως ἀναφανήσῃ μηδὲν χείρων εἰς σοφίαν ὁτουοῦν ἀνθρώπων ἢ καὶ θεῶν ; ἢ ἧττόν τι οἴει τὸ Πρωταγόρειον μέτρον εἰς θεοὺς ἢ εἰς ἀνθρώπους λέγεσθαι ;
Θεαίτητος
μὰ Δί᾽ οὐκ ἔγωγε : καὶ ὅπερ γε ἐρωτᾷς , πάνυ θαυμάζω . ἡνίκα γὰρ διῇμεν ὃν τρόπον λέγοιεν τὸ δοκοῦν [ 162δ ] ἑκάστῳ τοῦτο καὶ εἶναι τῷ δοκοῦντι , πάνυ μοι εὖ ἐφαίνετο λέγεσθαι : νῦν δὲ τοὐναντίον τάχα μεταπέπτωκεν .
Σωκράτης
νέος γὰρ εἶ , ὦ φίλε παῖ : τῆς οὖν δημηγορίας ὀξέως ὑπακούεις καὶ πείθῃ . πρὸς γὰρ ταῦτα ἐρεῖ Πρωταγόρας ἤ τις ἄλλος ὑπὲρ αὐτοῦ : ‘ὦ γενναῖοι παῖδές τε καὶ γέροντες , δημηγορεῖτε συγκαθεζόμενοι , θεούς τε εἰς τὸ μέσον ἄγοντες , [ 162ε ] οὓς ἐγὼ ἔκ τε τοῦ λέγειν καὶ τοῦ γράφειν περὶ αὐτῶν ὡς εἰσὶν ἢ ὡς οὐκ εἰσίν , ἐξαιρῶ , καὶ ἃ οἱ πολλοὶ ἂν ἀποδέχοιντο ἀκούοντες , λέγετε ταῦτα , ὡς δεινὸν εἰ μηδὲν διοίσει εἰς σοφίαν ἕκαστος τῶν ἀνθρώπων βοσκήματος ὁτουοῦν : ἀπόδειξιν δὲ καὶ ἀνάγκην οὐδ᾽ ἡντινοῦν λέγετε ἀλλὰ τῷ εἰκότι χρῆσθε , ᾧ εἰ ἐθέλοι Θεόδωρος ἢ ἄλλος τις τῶν γεωμετρῶν χρώμενος γεωμετρεῖν , ἄξιος οὐδ᾽ ἑνὸς μόνου ἂν εἴη . σκοπεῖτε οὖν σύ τε καὶ Θεόδωρος εἰ ἀποδέξεσθε πιθανολογίᾳ τε καὶ εἰκόσι ’ [ 163α ] περὶ τηλικούτων λεγομένους λόγους . ’
თეოდოროსი
სოკრატე , ეს კაცი ჩემი მეგობარია , როგორც ახლახან თქვი . იმას ვერ მივიღებ , რომ დამითანხმო და პროტაგორასი ვამხილო , არც შენი შეხედულების საწინააღმდეგოდ [ მინდა ] წავიდე . მოდი , ისევ თეეტეტოსი აიღე : მით უმეტეს , რომ ჩანს ახლაც ბეჯითად გისმენს . [ 162b ]
სოკრატე
ლაკედემონიაში თუ წახვიდოდი , თეოდოროს , და პალესტრებთან სხვა ღირსეულებს გაშიშვლებულებს ნახავდი , ზოგიერთს კი სულელსაც , თავადაც ხომ არ დამალავდი სახეს და გაშიშვლდებოდი ?
თეოდოროსი
რატომ გგონია , თუკი დავარწმუნებდი რომ დამრთავდნენ ნებას ასე მოვქცეულიყავი ? ისე როგორც ახლა ვფიქრობ დაგარწმუნოთ , რომ გიყუროთ და არ შემითრიოთ რთულ ვარჯიშში , რადგან ასაკოვანი და ტლანქი ვარ , არამედ , რომ უფრო ახალგაზრდას და მოქნილს დაუპირისპირდე .
სოკრატე
კარგი , თეოდოროს , თუკი ეს შენი მეგობარია , [ 162c ] არც ჩემი მტერი არაა , როგორც ანადაზა ამბობს . ისევ ბრძენ თეეტეტოსთან უნდა გადავიდე . ჯერ ის მითხარი , თეეტეტოს , რაც ახლახანს გავიარეთ , არ გაკვირვებს , რომ ასე მოულოდნელად სიბრძნით არც ღმერთებზე და არც ადამიანებზე ნაკლები არ აღმოჩნდი ? თუ ფიქრობ , რომ პროტაგორასის საზომი ღმერთების მიმართ ნაკლებადაა ნათქვამი ვიდრე ადამიანების ?
თეეტეტოსი
არა მგონია , ზევსს ვფიცავ . ძალიან მიკვირს ამას რომ მეკითხები . როცა გავდიოდით იმ ნათქვამს , რომ , რაც თითოეულს ჰგონია , [ 162d ] მისთვის ის არსებობს , ძალიან კარგ ნათქვამად მეჩვენებოდა , ახლა კი უცებ ამის საპირისპიროდ მოხდა .
სოკრატე
ახალგაზრდა ხარ , საყვარელო ბიჭუნავ , მძაფრად იღებ და იჯერებ დემაგოგიას . ამაზე პროტაგორასი ან ვინმე სხვა მის მაგიერ ასე უპასუხებდა : , , კეთილშობილო ბავშვებო და მოხუცებო , სხედხართ და დემაგოგობთ და ღმერთებიც შემოგყავთ [ საუბარში ] . [ 162e ] მე კი , მიუხედავად იმისა , არსებობენ ისინი , თუ არა , გამოვრიცხავ მათ საუბრისასაც და წერისასაც . თქვენ იმას ამბობთ , რასაც მოსმენისას უმრავლესობა მიიღებს , რომ საშინელებაა , თუკი თითოეული ადამიანი არაფრით აღემატება სიბრძნეში ნებისმიერ მხეცს . ხოლო არანაირი აუცილებელი მტკიცებულება იმისი , რასაც ამბობთ , არ გაქვთ , არამედ მხოლოდ ალბათობას იყენებთ . ხოლო თუკი თეოდოროსი ან ვინმე სხვა გეომეტრი გამოიყენებდა ამას გეომეტრიაში , არანაირი ღირებულება ამას არ ექნებოდა . დააკვირდით შენ და თეოდოროსი , თუ მიიღებთ ალბათობას და შესაძლებლობას არგუმენტებად [ 163a ] ამგვარი მნიშვნელოვანი მსეჯელობისას . "
სოკრატე , ეს კაცი ჩემი მეგობარია , როგორც ახლახან თქვი . იმას ვერ მივიღებ , რომ დამითანხმო და პროტაგორასი ვამხილო , არც შენი შეხედულების საწინააღმდეგოდ [ მინდა ] წავიდე . მოდი , ისევ თეეტეტოსი აიღე : მით უმეტეს , რომ ჩანს ახლაც ბეჯითად გისმენს . [ 162b ]
სოკრატე
ლაკედემონიაში თუ წახვიდოდი , თეოდოროს , და პალესტრებთან სხვა ღირსეულებს გაშიშვლებულებს ნახავდი , ზოგიერთს კი სულელსაც , თავადაც ხომ არ დამალავდი სახეს და გაშიშვლდებოდი ?
თეოდოროსი
რატომ გგონია , თუკი დავარწმუნებდი რომ დამრთავდნენ ნებას ასე მოვქცეულიყავი ? ისე როგორც ახლა ვფიქრობ დაგარწმუნოთ , რომ გიყუროთ და არ შემითრიოთ რთულ ვარჯიშში , რადგან ასაკოვანი და ტლანქი ვარ , არამედ , რომ უფრო ახალგაზრდას და მოქნილს დაუპირისპირდე .
სოკრატე
კარგი , თეოდოროს , თუკი ეს შენი მეგობარია , [ 162c ] არც ჩემი მტერი არაა , როგორც ანადაზა ამბობს . ისევ ბრძენ თეეტეტოსთან უნდა გადავიდე . ჯერ ის მითხარი , თეეტეტოს , რაც ახლახანს გავიარეთ , არ გაკვირვებს , რომ ასე მოულოდნელად სიბრძნით არც ღმერთებზე და არც ადამიანებზე ნაკლები არ აღმოჩნდი ? თუ ფიქრობ , რომ პროტაგორასის საზომი ღმერთების მიმართ ნაკლებადაა ნათქვამი ვიდრე ადამიანების ?
თეეტეტოსი
არა მგონია , ზევსს ვფიცავ . ძალიან მიკვირს ამას რომ მეკითხები . როცა გავდიოდით იმ ნათქვამს , რომ , რაც თითოეულს ჰგონია , [ 162d ] მისთვის ის არსებობს , ძალიან კარგ ნათქვამად მეჩვენებოდა , ახლა კი უცებ ამის საპირისპიროდ მოხდა .
სოკრატე
ახალგაზრდა ხარ , საყვარელო ბიჭუნავ , მძაფრად იღებ და იჯერებ დემაგოგიას . ამაზე პროტაგორასი ან ვინმე სხვა მის მაგიერ ასე უპასუხებდა : , , კეთილშობილო ბავშვებო და მოხუცებო , სხედხართ და დემაგოგობთ და ღმერთებიც შემოგყავთ [ საუბარში ] . [ 162e ] მე კი , მიუხედავად იმისა , არსებობენ ისინი , თუ არა , გამოვრიცხავ მათ საუბრისასაც და წერისასაც . თქვენ იმას ამბობთ , რასაც მოსმენისას უმრავლესობა მიიღებს , რომ საშინელებაა , თუკი თითოეული ადამიანი არაფრით აღემატება სიბრძნეში ნებისმიერ მხეცს . ხოლო არანაირი აუცილებელი მტკიცებულება იმისი , რასაც ამბობთ , არ გაქვთ , არამედ მხოლოდ ალბათობას იყენებთ . ხოლო თუკი თეოდოროსი ან ვინმე სხვა გეომეტრი გამოიყენებდა ამას გეომეტრიაში , არანაირი ღირებულება ამას არ ექნებოდა . დააკვირდით შენ და თეოდოროსი , თუ მიიღებთ ალბათობას და შესაძლებლობას არგუმენტებად [ 163a ] ამგვარი მნიშვნელოვანი მსეჯელობისას . "